Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
2.Chemiaogólna
Dalszywzroststężeniasurfaktantuwpływanakształtmiceli-mogąonezmieniać
kształtzkulistegonacylindryczny,płaski(lamele)iwielowarstwowy(polilamelarny),
wszczególnościdwuwarstwowy(bilamelarny).LiczbamonomerówSPS,któretworzą
micelę,jestokreślanaliczbąagregacjiN
ag.CMCwyznaczasięprzezpomiarnapięcia
powierzchniowego(STSurfaceTension),rozpraszanieświatła(LSLightScattering),
magnetycznyrezonansjądrowy(NMRNuclearMagneticResonance),pomiaryfluore-
scencyjne,przewodnictwajonowegoiwspółczynnikadyfuzji9.WartościCMCróżnią
sięwzależnościodzastosowanejmetodypomiaru,przyczymzaobserwowanopewne
uniwersalneprawidłowości:imdłuższyłańcuchhydrofobowy,tymmniejszawartość
CMC(regułaTraube’go);wzrostrozgałęzieńwłańcuchusurfaktanturównieżzmniej-
szajegoCMS.Nawartośćtegoparametrumajątakżewpływwielkośćibudowa
chemicznaczęścihydrofilowejsurfaktantu.Procestworzeniamicelizależyodobec-
nościistężeniainnychSPCielektrolitów,ciśnieniaitemperatury:wysokapowoduje
destrukcjęmiceli,aniskaprowadzidostrąceniaSPCiwytworzeniaodrębnejfazyze
względunazmniejszenierozpuszczalności.NajniższatemperaturadlaukładuSPC-
rozpuszczalnik,dlaktóregozachodzimicelizacjaroztworurzeczywistego,zawierają-
cegotylkomonomerySPC,nosinazwętemperaturyKraffta(KrafftPoint).Naprzykład
wartośćCMCdladodecylosiarczanusoduwwodzie(bezinnychSPCielektrolitów)
wtemperaturze250C,podciśnieniem1atmosfery,wynosi8|10-3mol/L.Interesujące
zjawiskozachodzi,gdydoSPCostężeniupowyżejCMCzaczniemywprowadzać
pęcherzykipowietrza.Unoszącsięnapowierzchnię,wyciągająSPCzroztworu
nagranicęfaz,tworząckolumnępiankowąiobniżającstężenieSPCponiżejCMC.
JesttojednaznajprostszychmetodusuwaniaSPCześcieków(flotacjapianowa).Zatem
wpiankachowystarczającejpowierzchnimiędzyfazowejniebędzieżadnychmiceli.
2.9.4.Surfaktantytypugemini
Wzależnościodilościkomponentówhydrofilowychihydrofobowychwcząsteczce,
monomerySPCmogąposiadaćróżnąbudowę,zaprezentowanąnarys.2.24.
H-T
(H-T)
2
H-T-H
H
2-T
T-H-T
H
2-T
2
Rys.2.24.StrukturySPC.H–częśćhydrofilowa,T–częśćhydrofobowa.Surfaktant
typugeminimabudowę(H-T)
2
9DomínguezA.iinni.DeterminationofCriticalMicelleConcentrationofSomeSurfactantsbyThree
Techniques.JournalofChemicalEducation.1997,74(10):1227-1231;PiñeiroL.iinni.DyeExchangeinMicellar
Solutions.QuantitativeAnalysisofBulkandSingleMoleculeFluorescenceTitrations.SoftMatter.2013,
9:10779-10790.
