Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wania,parowanialubprzewodzenia),lubteżwspół-
działaniemobuprocesów.
Niezawszemożnaokreślićlubustalić,jakijest
udziałośrodkaregulacjitemperaturywpatogenezie
podwyższonejtemperaturyciałaiczysprawniedzia-
łająmechanizmytermogenezyiutratyciepła.Dlate-
goteżdokładnerozgraniczeniehipertermiiigorączki
natrafiaczasemnatrudności.Wkażdymbądźrazie
pojęcienhipertermia”jestnadrzędnewstosunkudo
pojęciangorączka”.Określenianhipertermia”należy
używaćwewszystkichstanachpodwyższonejtempe-
raturyciała,wktórychnsetpointośrodkatermore-
gulacjiwo.u.n.jestprawidłowy(aniepodniesiony,
jakwgorączce).Wobecnieznajomościroliośrodka
regulacjiciepłotyciaławniektórychstanachpodnie-
sionejtemperatury,określenienhipertermia”należy
traktowaćjakotymczasowe.Niejestwykluczone,że
objawchorobowy,określonydziśjakohipertermia,
wprzyszłościulegnieuściśleniuwmiarępoznawania
mechanizmujegopowstawania.
1030
Gorączka
Febris
103010
Patofizjologia
Patomechanizmgorączkiniezostałdotychczasdo-
brzepoznany.Sądzisię,żejestonawynikiemprze-
stawieniaośrodkaregulacjitemperatury,mieszczące-
gosięwprzednimpodwzgórzu,nawyższypoziom.
Możetobyćspowodowanedziałaniempirogenów
endo-lubegzogennych.Pirogenamiegzogennymi
cząsteczkistrukturalnewirusów,bakterii,grzybów
lubpasożytów,zaśendogennymikompleksyimmu-
nologiczne,cytokinypowstałewnastępstwiezadzia-
łaniaantygenównauczulonelimfocyty,produkty
rozpadudopełniacza,metabolityhormonówsteroido-
wychikwasyżółciowe.
Dotychczasnajlepiejzbadanopirogenyegzogenne
wytwarzaneprzezbakterieGram-ujemne.nimien-
dotoksynybakteryjne.Endotoksynytetermostabil-
nymilipopolisacharydami.Mechanizmichgorączko-
twórczegodziałaniapoleganaindukcjibiosyntezy
pirogenówendogennychwkomórkachukładusia-
teczkowo-śródbłonkowego,wgranulocytach,mono-
cytach,makrofagachiwlimfocytach.
Wśródpirogenówendogennychnależywymienić
cytokinywytwarzaneprzezwielekomórek(limfocy-
ty,monocyty,makrofagi,keratynocyty,fibroblasty,
komórkiśródbłonkowe,hepatocytyiinne).Wśród
nichznajdująsięinterleukiny(IL-10,IL-1β,IL-6,
IL-11),interferony(IFN-02,IFN-β,IFN-γ),czynniki
martwicynowotworów(TNF-0,TNF-β)oraztakie
cytokiny,jakbiałkozapalne1makrofagów(MIP-1),
kwaśnyczynnikwzrostowyfibroblastów(AFGF),
czynnikwzrostukoloniimakrofagowo-granulocyto-
2
wych(GM-CSF)orazczynnikhamującybiałaczek
(LIF).
Przyjmujesię,żepodwpływemczynnikówzakaź-
nych,toksynbakteryjnychlubmediatorówzapalenia
dochodzidowzmożonejsyntezypirogennychcytokin
(IL-1,TNF,IL-6,INF)przezmakrofagi,monocyty,
śródbłonkinaczyńlubinnekomórki,które,podotar-
ciudoorganumvasculosumlaminaeterminalis
przyczynąstymulacjiprostaglandynyE2(PGE2).Ta
ostatniadziałabezpośredniolubpośrednio(przezak-
tywacjęcyklazyadenylanowejizwiększeniecAMP)
nakomórkiośrodkaregulacjitemperaturyciała
wpodwzgórzupodwyższającjegonsetpoint”.
Przestawienietermostatupodwzgórzowegona
wyższypoziom(nsetpoint”)jestprzyczynąurucho-
mieniakilkumechanizmówsprzyjającychwzrostowi
temperaturyciała.Należądonich:skurcznaczyń
krwionośnychskóry(przezcozmniejszasięutratę
ciepła),drżeniemięśniowe(zwiększatermogenezę)
orazmniejszepoceniesię(przezcozmniejszasięod-
dawanieciepłaprzezorganizm).
Wrażliwośćnapirogenyjestznacznieosłabiona
uciężarnychwokresieokołoporodowym,unowo-
rodkóworazludzistarszych.Wielokrotnepodawanie
pirogenówegzogennychwywołujezczasemstan
zmniejszonejwrażliwościorganizmunaichgorącz-
kotwórczedziałanie.
Substancjamihamującymidziałanieendogennych
pirogenówwazopresyna,ACTH,kortykoliberyna,
melanotropina,transformującyczynnikwzrostowyβ
(TGF-β),IL–4iIL-10.
103020
Biologicznedziałaniegorączki
Powstałapodwpływempirogenówgorączkadziała
wielokierunkowonaróżnestrukturykomórkowe.Po-
wodujeonapowstawaniewgranulocytach,monocy-
tachimakrofagachtzw.endogennychmediatorów
(LEM),pobudzającychbiosyntezębiałkaostrejfazy,
granulopoezęwszpikukostnymorazprzemianęme-
taliśladowychwwątrobie.LEMwpływająrównież
naukładendokrynny.Wnastępstwieichdziałania
wsurowicystwierdzasięzwiększeniestężeniabiałka
ostrejfazy,fibrynogenuimiedzi,natomiastspadek
stężeniaFeiZn.Frakcjątychmediatorówjesttzw.
czynnikaktywującylimfocyty(LAF),wytwarzany
głównieprzezmakrofagiimonocyty.Pobudzaon
transformacjęblastycznąlimfocytówireakcjeimmu-
nologiczne.Wkońcugorączkanasilafagocytozę
iwykazujedziałanieprzeciwnowotworowe.
Zpowyższegowynika,żegorączkamawyraźny
wpływnaodpornośćhumoralnąikomórkową.Po-
nadtodziałabakteriobójczonaniektóredrobnoustroje
ijestprzyczynąindukcjibiosyntezyinterferonu.
Wszystkiewymienionebiologiczneefektygorączki
mogąwsposóbistotnywpływaćnaprzebiegzakażeń
bakteryjnych,wirusowychlubgrzybiczych.Wtych
przypadkachwgorączcenależywidziećcelowyme-