Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szczególnieniektórepostacieserów)orazpolekowe
bóległowyzodbicia.
Naczyniowycharakterbólówgłowywystępują-
cychwczasiestosunkupłciowegoICHD-2,4.4.
(nadmiernerozciąganienaczyńpodwpływemwzro-
stuciśnieniatętniczego)lubspożywanialodów(od-
ruchowyskurcznaczyńkrwionośnych)wydajesię
wielceprawdopodobny.Bólentyraminowe”mająbyć
następstwemblokuenzymatycznego,warunkującego
nieprawidłowąprzemianętejaminy.
Polekowebóległowy„zodbicia”
(drugreboundheadache,polekowebóle
rykoszetowe)
Występująnajczęściejukobietwwiekuokoło40
lat.Pacjentkiskarżąsięnastałe,codzienniewystępu-
jącebóle.Pojawiająsięonezarazpoobudzeniu,co
jestprzyczynązażywanialekuprzeciwbólowego.Bó-
lewykazująśrednienasilenieimającharakterucisko-
wyolokalizacjidwuskroniowej,czołowej,potylicz-
nejlubobejmującejcałągłowę.Natężeniebóluulega
okresowemunasileniu,coskłaniachorychdozaży-
waniakolejnegolekuprzeciwbólowego,którymoże
byćprzyczynąparadoksalnegonasileniabólówgło-
wy.Tenrodzajbólówwystępujenajczęściejuosób,
którechorowałynamigrenowelubnapięciowebóle
głowyizażywałypowszechniedostępnelekiprze-
ciwbólowe(pyralgina,polopiryna,paracetamollub
inne,niesteroidowelekiprzeciwzapalne).
Bóległowypojawiającesięcodziennieuosóbnad-
używającychzwyczajnych(nienarkotycznych)leków
przeciwbólowych,pochodnychsporyszulubnawet
tryptanów,mogąbyćwyrazemuzależnieniasięcho-
rychodtychlekóworazwystąpieniaparadoksalnego
efektuichdziałanianaukładnerwowy.
(WgPrusińskiA.:Polekowebólezodbiciaważ-
nyproblemwcodziennejpraktycelekarskiej.Pol.
Med.Rodz.2002,4,333–336).
2010100
Postępowaniediagnostyczneuchorych
zbólamigłowyitwarzy
Jakotymbyłamowanapoczątkuniniejszegoroz-
działu,podstawąustaleniaprzyczynybólówgłowy
jestzebranieszczegółowegowywiadu,wynikbada-
niainternistycznego,neurologicznegoipsychiatrycz-
negoorazwynikibadańpracownianych.Uwzględnia-
jącstanklinicznychorego,umiejscowienieorazcha-
rakterystykębólówgłowyitwarzy,należyteostatnie
zaszeregowaćdojednejzsiedmiugrupprzedsta-
wionychnaryc.2.2.Poustaleniu,doktórejgrupy
bólenależą,powinnosięwykonaćuzupełniająceba-
daniapracowniane,mającenaceluustalenieichprzy-
czyny.
Pierwszągrupętworząbóległowy,którymtowa-
rzysząniepokojąceobjawykliniczne,takiejak:zabu-
rzeniaświadomości,objawyoponowe,objawy
38
wzmożonegolubobniżonegociśnieniaśródczaszko-
wego,napadypadaczkowe,objawyogniskoweze
stronyo.u.n.lubzaburzeniawegetatywne.Wtakich
przypadkachnależyjaknajszybciejprzeprowadzić
badaniadiagnostyczne.Wpierwszejkolejnościnale-
żywykonaćtomografiękomputerowączaszkilubba-
danieMRIpozwalającenawykryciepierwotnychlub
wtórnychguzówczaszki,krwawieńdomózgowych,
krwawieniapodpajęczynówkowegolubpodtwardów-
kowego,obrzęku,niedokrwienia,zawałulubropnia
mózguorazzakrzepicyzatokżylnychlubnaczyńżyl-
nych.Jeśliniemaprzeciwwskazańdonakłucialędź-
wiowego,istotneznaczeniemarównieżwynikbada-
niabiochemicznegoimorfologicznegopłynumózgo-
wo-rdzeniowego.
Obecnośćkrwistegopłynumózgowo-rdzeniowego
stwierdzasięwkrwawieniachdoprzestrzenipodpa-
jęczynówkowejiwzakrzepicyzatokżylnychmózgu,
wzrostpleocytozyistężeniabiałkawtympłynie
wstanachzapalnychmózguioponmózgowych,
zaśwzroststężeniabiałkauniektórychchorych
zguzemmózgu.Wustaleniuprzyczynybólówmoże
byćrównieżpomocnypomiarciśnieniapłynumózgo-
wo-rdzeniowego(szczególnieuchorychzzespołem
obniżonegociśnieniapłynumózgowo-rdzeniowego).
Oprócztomografiikomputerowejmózguibadania
płynumózgowo-rdzeniowegoistotnąrolęwustaleniu
rozpoznaniamożeodegraćultrasonografiadopple-
rowskatętnicszyjnych(uchorychzezwężeniemtęt-
nicszyjnych)lubangiografia.Toostatniebadaniepo-
zwalanawykryciezwężeńlubzamknięciaświatła
tętnicszyjnychlubwewnątrzczaszkowych,naczynia-
kówitętniaków,jakrównieżzakrzepicyzatokżyl-
nychmózgu.
Wkońcuuwszystkichchorychzbólamigłowy,
którymtowarzysząniepokojąceobjawykliniczne(za-
burzeniaświadomości,objawyzaburzeńwegetatyw-
nychitd.),należyokreślić:jonogramkrwi(stężenie
wosoczuNa+,K+,Ca2+,Mg2+,fosforanównieorga-
nicznych),stanrównowagikwasowo-zasadowej(stę-
żenieH+,pCO
2)stopieńutlenowaniahemoglobiny,
pO2krwiorazstężeniekreatyninyimocznika,jak
równieżglukozy.Wynikitychbadańpozwalająwy-
kluczyćostrezaburzeniametabolicznejakoprzyczy-
bólówgłowy.
Wrazieniemożnościustaleniaprzyczynybólów
powykonaniuww.badańpracownianych,należy
przesłaćpróbkękrwiimoczudobadaniatoksykolo-
gicznego.
Dodrugiejgrupyzaliczamynawracającebóległo-
wy,trwającegodzinylubkilkadni.Mogąonebyćpo-
chodzenianaczyniowego(bólemigrenowelubwystę-
pująceuchorychznadciśnieniemlubpodciśnieniem
tętniczym,uchorychzhipoglikemiąitd.),mięśnio-
wego(mialgicznego)lubpsychogennego.Chorzy
zbólamigłowytegotypustanowią90%lubwięcej
wszystkichzgłaszającychsięzww.dolegliwościami
dolekarza.Dokładnącharakterystykęorazdiagnosty-
wymienionychrodzajówbólówgłowypodano
wrozdziałach2.1.8.i2.1.9.