Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tabela20110Zaburzeniametabolicznepowodująceostre
bólebrzucha
1.Zatruciemocznicowe
2.Zaburzeniaendokrynne
a)kwasicacukrzycowaketonowa
b)przełomnadnerczowy
c)przełomhiperkalcemiczny
d)tężyczka(postaćbrzuszna)
e)przełomtyreotoksyczny
f)guzchromochłonny
3.Hiperlipemia
4.Porfiria
5.NiedobórinhibitoraC1dopełniacza
6.Hemochromatoza
7.Niedoborywitaminowe(pelagra)
gotrwałejchorobynerek),wynikówbadaniaprzed-
miotowego(blade,szaroziemistezabarwienieskóry,
zapachmocznicowyzust,nadciśnienietętnicze)iba-
dańpracownianych(wzroststężeniawsurowicykrwi
kreatyniny,
mocznika,
kwasu
moczowego
ifosforanównieorganicznych,hipokalcemia,cechy
kwasicynieoddechowej).Rozpoznaniemocznicowe-
gozapaleniatrzustkimożebyćtrudne,bowiem
uchorychzprzewlekłąniewydolnościąnereknie-
rzadkostwierdzasięwzrostaktywnościamylazy
wsurowicykrwirównieżwprzypadkachnieobecno-
ścizmianchorobowychtrzustki(wzrostamylazemii
spowodowanyjestniewydolnościąwydalnicząne-
rek).Wustaleniurozpoznaniazapaleniatrzustkipo-
mocnemożebyćbadanieultrasonograficzne.
Bólebrzuchawystępująrównieżwprzebieguwie-
luzaburzeńendokrynnych.Spośródnichwymienić
należykwasicęcukrzycową,ketonową,przełomhi-
perkalcemiczny,postaćbrzusznątężyczki,przełom
tyreotoksycznyorazguzchromochłonny.
Wketonowejkwasicycukrzycowejbólebrzucha
pojawiająsięnajczęściejwfazieprzedśpiączkowej.
Mająonecharakterkolkiiprzeważnieumiejscowio-
newnadbrzuszu.Zregułypoprzedzająjewymioty
i(lub)nudności.Jesttoistotnacecharóżniącabóle
brzuchapochodzeniaketonemicznegoodbólówspo-
wodowanychzmianamiorganicznymitrzewi.Wtych
ostatnichprzypadkachbólebrzuchapoprzedzająwy-
stąpieniewymiotów.Zapachacetonuzustorazobec-
nośćcechodwodnieniauchoregozbólamibrzucha
zawszewskazaniemdooznaczeniastężeniagluko-
zyorazciałketonowychwekrwiiwmoczu.Określe-
nieliczbybiałychkrwinekwekrwiniemawartości
dlarozpoznaniaróżnicowego,jestonabowiem
zwiększonazarównouchorychztzw.brzuchemchi-
rurgicznym,jakiuchorychzkwasicąketonową.
Rozpoznanieprzyczynybólówbrzuchawprzebie-
guprzełomutyreotoksycznegojestzregułyłatwena
podstawieobrazuklinicznegoiwywiadów.Obecność
powiększonegogruczołutarczowego,wytrzeszczu
orazobjawówznacznegopobudzeniaukładuwspół-
czulnego(tachykardia,znaczneucieplenieskóry)uła-
twiająrozpoznanietyreotoksykozy.
Rozpoznanieprzełomunadnerczowegouchorych
zdługotrwałą,jużstwierdzonąchorobąAddisona
(obecnośćznacznegoprzebarwieniaskóryibłonślu-
zowych,hipotonia,osłabieniesiłymięśniowej,hipo-
natremia,hiperkalcemia,hiperkaliemia)niesprawia
trudności.Występująonenatomiastwprzypadkach
nagłejniedomoginadnerczyspowodowanejkrwoto-
kiemdotychgruczołówlubzakrzepicąnaczyńnad-
nerczowych.Takasytuacjamożesięzdarzyćupa-
cjentówzciężkąposocznicą,uktórychobrazklinicz-
nychorobypodstawowejprzesłaniaobjawyostrej
niewydolnościnadnerczy,lubteżuktórychwobrazie
klinicznymdominująostreobjawybrzuszne(rozlany
bólbrzucha,wymioty,czkawka)orazzapaść.Wtych
przypadkachbrzuchjestzwyklezapadnięty,anie
wzdęty,zaśistniejącąobronęmięśniowąmożnałatwo
pokonaćdelikatnymobmacywaniempowłokbrzusz-
nych.
Naglewystępującazapaśćuchoregozopisanymi
objawamibrzusznymipowinnanaprowadzićlekarza
nawłaściwerozpoznanie,atymsamympodjęcieod-
powiedniegoleczenia(szybkiepodaniedożylnekor-
tykosteroidów).Czekanienawynikoznaczaniakorty-
zolemii(trwającegownajlepszymraziekilkagodzin)
możesiętragicznieskończyćdlachorego.Gwałtow-
nyprzebiegchorobysprawia,żeuwiększościcho-
rychniestwierdzasięskutkówniedoborukortykoste-
roidówwzakresiegospodarkiwodno-elektrolitowej,
tj.oczekiwanejhiponatremii,hiperkaliemiiihiper-
kalcemii,cozmniejszawartośćdiagnostycznąjono-
gramuwtychprzypadkach.
Znacznietrudniejszejestokreślenieprzyczynybó-
lówbrzusznychspowodowanychznacznąhiperkalce-
mią.Jestonomożliwetylkozapomocąoznaczenia
kalcemii.Należyokreślićuwszystkichchorych,
uktórychwwywiadachistniejąobjawypsychonerwi-
cy,kamicanerkowalubżółciowa,przewlekłezapale-
nietrzustkiiprzewlekłaosteopatialubwielomocz.
Współistnieniewzrostuciśnieniatętniczegooraz
bólówbrzuchajestzawszewskazaniemdoprzepro-
wadzeniabadańmającychnaceluwykluczenielub
potwierdzenieobecnościguzachromochłonnego.
Wkońcuwspomniećnależyobólachbrzuchaspo-
wodowanychhipokalcemią.Mogąonebyćjedynym
równoważnikiemtężyczkiuchorychzprzewlekłą
niedoczynnościągruczołówprzytarczycznych.Obec-
nośćzmiantroficznychpaznokciizębóworazkata-
raktyuchorychzbólamibrzuchajestzawszewska-
zaniemdookreśleniastężeniawapniawosoczukrwi.
Silnebólebrzucha,pojawiającesięw2–4hpoob-
fitymposiłkutłuszczowym,mogąbyćjednymzobja-
wówhiperlipemii.Niepojawieniesiętychbólówpo
spożyciudietybez-lubmałotłuszczowej,lubteżich
znikaniepodożylnympodaniuheparyny,silnymi
argumentamiprzemawiającymizahiperlipemiczną
etiologiąistniejącychdolegliwości.Zatakąetiologią
mogąrównieżprzemawiaćtakieobjawy,jakobec-
nośćkępekżółtychnaskórzeorazmlecznasurowica.
Badaniembiochemicznymstwierdzasięwzroststęże-
niatriglicerydówwsurowicykrwi.
63