Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wszystkieprzyswajalnewęglowodanyzostająrozłożonedocukrówprostych.Około
50%glukozywchłaniasięjużwdwunastnicy,resztawjeliciecienkimczczym.
Współczynnikwchłanianiacukrówjestróżnydlaposzczególnychcukrówiwynosi
dlaglukozy-100,fruktozy-43,galaktozy-110,mannozy-19.
Glukozaigalaktozawchłanianesąwwynikuwtórnegotransportuaktywnego(tzn.
czynnie-przeciwkogradientowistężeń)iwymaganajestdotegoprocesuenergiazATP
,
odpowiedniprzenośnikorazobecnośćjonówNa
+
.Fruktozaimannozawchłanianesą
natomiastnazasadziedyfuzji,zgodniezgradientemstężeń(tj.bezpośrednieprzecho-
dzenieprzezbłonępółprzepuszczalnąześrodowiskaowiększejkoncentracjidośrodo-
wiskaomniejszejkoncentracji),bezudziałuenergii,jedyniezudziałemodpowiedniego
przenośnika.Fruktozajużwścianiejelitaulegakonwersjiwglukozę.
1.3.2.6.Metabolizmwęglowodanów
Węglowodanyrozłożonewprzewodziepokarmowymnacukryprostewchłanianesą
główniewjeliciecienkimdokrwiwżylewrotnej.Zkrwiądostająsiędowątroby,która
jestcentralnymnarządemwmetabolizmiewęglowodanów.Większośćheksozulegatu
przekształceniuwglukozę.
Glukozajestwęglowodanemodgrywającymnajważniejsząrolęwprzemianiematerii.
Częśćjejprzechodzidokrwiobiegu(prawidłowestężenieglukozywekrwi70-100mg
w1dcm3),częśćulegautlenianiuwwątrobie,aczęśćzostajezamienionawglikogen.Ten
wielocukierjestmateriałemzapasowym,gromadzonymwwątrobie(do6%masynarządu)
orazwmięśniach(do1%masymięśni).Człowiekomasie70kgmożegromadzić327g
węglowodanów,wtym:
•glikogenwątroby
-4,0%
=72g(masawątroby1800g)
•glikogenmięśni
-0,7%
=245g(masamięśni35kg)
•glukozapozakomórkowa
-0,1%
suma
=10g(całkowitaobjętość10l)
=327g
Zapastenwczasiegłodzeniawystarczazaledwienakilkagodzin.Syntezęglikogenu
stymulujepodwyższonestężeniecukruwekrwi,natomiastjegorozpadhamujeinsu-
lina.Glikogenolizęizahamowaniesyntezyglikogenupowoduje:niedocukrzenie,stres
ihormonydziałająceantagonistyczniedoinsuliny(glukagon,adrenalina,noradrenalina,
hormonwzrostu).
Glikogenmięśniuwalniaglukozę,którapoufosforylowaniuwchodzinatorglikolizy
wsamymmięśniu.Glikogenmięśniniebierzeudziałuwregulacjistężeniaglukozywekrwi.
Glikogenwątrobowywyrównujestężenieglukozywekrwidowartościfizjologicznych.
Organizmuzyskujeglukozęnietylkozglikogenuwprocesieglikogenolizy(rozpadu),
lecztakżezaminokwasówglukogennych,mleczanów,gliceroluwwynikuglukoneogenezy
(biosyntezawęglowodanówzezwiązkówniecukrowych),którazachodziwwątrobieoraz
wnerkachpodczasgłodzenia.Procesglukoneogenezyhamowanyjestprzezinsulinę,
apobudzanyprzezglukagon,hormonwzrostu,glikokortykosteroidy.
48
Składnikiodżywczeiichznaczeniewżywieniu
