Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka

Helena Ciborowska, Artur Ciborowski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-6537-4

DOI:

https://doi.org/10.53270/2021.006

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

923

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Red. Ciborowska, Helena; Ciborowski, Artur . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021, 923 s. ISBN 978-83-200-6537-4, doi: https://doi.org/10.53270/2021.006

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Ciborowska, H.

A2 Ciborowski, A.

T1 Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2021

SN 978-83-200-6537-4

DOI https://doi.org/10.53270/2021.006

Bibliografia BibTex:

@Book{ 254899, author = "", editor = "Ciborowska, Helena and Ciborowski, Artur", title = "Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2021", address = "Warszawa", isbn = "978-83-200-6537-4", doi = "https://doi.org/10.53270/2021.006" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Ciborowska, Helena

ED - Ciborowski, Artur

TI - Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2021

SN - 978-83-200-6537-4

ER -

DOI - https://doi.org/10.53270/2021.006

Netografia (standard APA):

. Red. Ciborowska, Helena; Ciborowski, Artur. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2021 [dostęp: 28 04 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dietetyka-zywienie-zdrowego-i-chorego-czlowieka-helena-ciborowska-artur-254899. doi: https://doi.org/10.53270/2021.006

żywienie, dietetyka, dieta, leczenie żywieniowe, dietetyka kliniczna, żywienie zdrowego człowieka, żywienie chorego człowieka

Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka to już piąte wydanie cenionego przez studentów i adeptów dietetyki podręcznika. Zawiera aktualną wiedzę o żywieniu człowieka zarówno zdrowego, jak i chorego, w różnych grupach wiekowych i stanach fi...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-6537-4

DOI:

https://doi.org/10.53270/2021.006

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

923

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów22
1. Podstawy żywienia człowieka z elementami biochemii28
1.1. Sytuacja żywnościowa i żywieniowa na świecie i w Polsce30
1.2. Procesy energetyczne i gospodarka wodna w organizmie38
1.2.1. Procesy energetyczne – pojęcie procesu przemiany materii38
1.2.1.1. Podstawowa przemiana materii – PPM (Basal Energy Expenditure – BEE)39
1.2.1.2. Ponadpodstawowa przemiana materii43
1.2.1.3. Całkowita przemiana materii. Całkowity wydatek energetyczny (Total Energy Expenditure – TEE)44
1.2.2. Wartość energetyczna pożywienia i zapotrzebowanie energetyczne organizmu47
1.2.3. Gospodarka wodna w organizmie48
1.2.4. Równowaga kwasowo-zasadowa54
1.3. Składniki odżywcze i ich znaczenie w żywieniu56
1.3.1. Wstęp56
1.3.2. Węglowodany57
1.3.2.1. Budowa i podział57
1.3.2.2. Cukry proste – monosacharydy58
1.3.2.3. Węglowodany złożone65
1.3.2.4. Rola węglowodanów przyswajalnych72
1.3.2.5. Trawienie i wchłanianie węglowodanów73
1.3.2.6. Metabolizm węglowodanów75
1.3.2.7. Katabolizm węglowodanów i innych składników odżywczych81
1.3.2.8. Zawartość węglowodanów w produktach spożywczych84
1.3.2.9. Zapotrzebowanie na węglowodany84
1.3.3. Błonnik pokarmowy, inaczej włókno pokarmowe86
1.3.4. Tłuszcze92
1.3.4.1. Budowa i podział tłuszczów92
1.3.4.2. Tłuszcze właściwe92
1.3.4.3. Woski105
1.3.4.4. Tłuszcze złożone105
1.3.4.5. Sterole112
1.3.4.6. Rola tłuszczów w organizmie człowieka114
1.3.4.7. Trawienie i wchłanianie tłuszczów115
1.3.4.8. Metabolizm tłuszczów116
1.3.4.9. Tłuszcze pożywienia118
1.3.4.10. Zapotrzebowanie na tłuszcze120
1.3.5. Białka122
1.3.5.1. Budowa białek122
1.3.5.2. Podział i charakterystyka białek130
1.3.5.3. Struktura białek133
1.3.5.4. Właściwości białek135
1.3.5.5. Rola i przemiany białek w organizmie człowieka136
1.3.5.6. Trawienie i przyswajanie białek138
1.3.5.7. Metabolizm białek140
1.3.5.8. Biosynteza białek143
1.3.5.10. Wartość odżywcza białek146
1.3.5.9. Źródła białek146
1.3.5.11. Zapotrzebowanie na białko152
1.3.6. Witaminy153
1.3.6.1. Witaminy rozpuszczalne w wodzie158
1.3.6.2. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach177
1.3.7. Składniki mineralne189
1.3.7.1. Makropierwiastki191
1.3.7.2. Mikropierwiastki202
1.4. Normy żywienia i wyżywienia213
1.4.1. Pojęcie norm żywienia i wyżywienia213
1.4.2. Podział produktów spożywczych218
1.4.3. Charakterystyka wartości odżywczej 12 grup produktów spożywczych219
1.4.4. Wskaźnik jakości żywieniowej225
1.4.5. Produkty zamienne225
1.5. Zasady planowania i oceny żywienia różnych grup ludności228
1.5.1. Planowanie jadłospisów okresowych228
1.5.2. Średnia norma żywienia i wyżywienia dla grupy mieszanej230
1.5.3. Metody oceny jadłospisów232
1.5.4. Zasady żywienia różnych grup ludności235
1.5.5. Metody oceny stanu odżywienia społeczeństwa251
1.6. Żywność funkcjonalna258
1.6.1. Probiotyki i prebiotyki260
1.6.2. Synbiotyki263
1.7. Żywność genetycznie modyfi kowana264
1.8. Nutrigenomika – żywienie a genom człowieka269
1.9. Bezpieczeństwo i higiena żywności w świetle ustawodawstwa271
1.10. Edukacja żywieniowa277
2. Klasyfikacja i charakterystyka diet 282
2.1. Podstawy klasyfi kacji diet284
2.2. Dieta podstawowa287
2.3. Dieta bogatoresztkowa296
2.4. Dieta łatwo strawna302
2.5. Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu309
2.6. Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego315
2.7. Dieta o zmienionej konsystencji321
2.7.1. Dieta papkowata321
2.7.2. Dieta płynna325
2.7.3. Dieta płynna wzmocniona326
2.7.4. Dieta do żywienia przez zgłębnik lub przetokę329
2.7.5. Dieta kleikowa344
2.8. Dieta ubogoenergetyczna346
2.9. Dieta o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych357
2.10. Dieta łatwo strawna bogatobiałkowa367
2.11. Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów372
2.12. Dieta łatwo strawna niskobiałkowa391
2.13. Praktyczne wdrażanie klasyfi kacji diet zalecanej przez Instytut Żywności i Żywienia397
2.14. Dieta wegetariańska398
2.15. Dieta śródziemnomorska404
2.16. Dieta DASH, inaczej zdrowy sposób żywienia407
2.17. Dieta dla planety412
2.18. Suplementy diety414
3. Żywienie w wybranych chorobach418
3.1. Żywienie dietetyczne w chorobach układu pokarmowego420
3.1.1. Żywienie w chorobach jamy ustnej i przełyku420
3.1.2. Żywienie w nieżytach żołądka425
3.1.3. Żywienie w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy430
3.1.4. Żywienie w chorobach jelita cienkiego i grubego433
3.1.5. Najczęstsze choroby wątroby i zalecane żywienie451
3.1.5.1. Najczęstsze choroby wątroby451
3.1.5.2. Żywienie w chorobach wątroby455
3.1.6. Żywienie w zapaleniu pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych466
3.1.7. Żywienie w kamicy żółciowej467
3.1.8. Żywienie w zapaleniu trzustki (pancreatitis)469
3.2. Żywienie po zabiegach chirurgicznych475
3.3. Leczenie żywieniowe479
3.3.1. Ocena stanu odżywienia479
3.3.2. Drogi podania substancji odżywczych w leczeniu żywieniowym482
3.3.2.1. Leczenie żywieniowe dojelitowe482
3.3.2.2 Żywienie pozajelitowe493
3.4. Żywienie dietetyczne w chorobach układu moczowego499
3.4.1. Żywienie w zapaleniu kłębuszków nerkowych499
3.4.2. Niewydolność nerek504
3.4.3. Żywienie w odmiedniczkowym zapaleniu nerek544
3.4.4. Żywienie w kamicach nerkowych546
3.5. Żywienie dietetyczne w chorobach metabolicznych554
3.5.1. Cukrzyca dorosłych – zalecenia żywieniowe554
3.5.2. Otyłość577
3.5.3. Wychudzenie i niedożywienie590
3.5.4. Dna moczanowa593
3.5.5. Hiperlipidemie596
3.6. Żywienie dietetyczne w chorobach układu krążenia603
3.6.1. Choroby z wydolnością i niewydolnością układu krążenia603
3.6.2. Nadciśnienie tętnicze605
3.6.3. Choroba niedokrwienna serca608
3.6.4. Zawał mięśnia sercowego610
3.6.5. Miażdżyca612
3.6.6. Profi laktyka chorób układu krążenia614
3.7. Żywienie w wybranych chorobach neurologicznych618
3.7.1. Udar mózgu618
3.7.2. Choroba Parkinsona623
3.8. Żywienie w chorobach nowotworowych u dorosłych629
3.9. Żywienie w zakażeniach i zatruciach pokarmowych637
3.9.1. Zakażenie pałeczką Salmonella638
3.9.2. Zatrucie enterotoksyną gronkowcową640
3.9.3. Zatrucie jadem kiełbasianym – toksyną botulinową641
3.9.4. Zalecenia żywieniowe w zakażeniach i zatruciach pokarmowych642
3.10. Mikrobiota jelitowa644
3.11. Żywienie w chorobie Hashimoto650
4. Żywienie dzieci zdrowych i chorych658
4.1. Charakterystyka okresu noworodkowego i niemowlęcego660
4.2. Żywienie niemowląt671
4.2.1. Karmienie pokarmem matki676
4.2.2. Wprowadzanie pokarmów uzupełniających681
4.2.3. Karmienie piersią i mlekiem modyfi kowanym684
4.2.4. Preparaty do początkowego i dalszego żywienia niemowląt687
4.3. Żywienie wcześniaków i noworodków z małą masą urodzeniową705
4.3.1. Żywienie wcześniaków705
4.3.2. Żywienie niemowląt z dystrofi ą wewnątrzmaciczną710
4.4. Charakterystyka wymiotów – postępowanie żywieniowe714
4.5. Żywienie w refl uksie żołądkowo-przełykowym716
4.6. Żywienie w przypadku braku łaknienia720
4.7 Żywienie w zaparciu722
4.8 Żywienie w zaburzeniach w odżywianiu – biegunka726
4.9. Żywienie w zespole złego wchłaniania – choroba trzewna742
4.10. Żywienie w mukowiscydozie755
4.11. Żywienie w niealergicznej nadwrażliwości pokarmowej760
4.12. Preparaty mlekozastępcze stosowane w dietach eliminacyjnych762
4.13. Żywienie w fenyloketonurii775
4.14. Żywienie w niedoborach witaminowych796
4.15. Żywienie w krzywicy798
4.16. Żywienie w tężyczce801
4.17. Żywienie w cukrzycy wieku rozwojowego804
4.18. Żywienie w otyłości (młodzieńczej)825
4.19. Żywienie w chorobach wątroby833
4.19.1. Choroby wątroby u dzieci o ostrym przebiegu (w tym ostrej niewydolności)833
4.19.1.1. Wirusowe zapalenie wątroby833
4.19.2. Przewlekłe choroby wątroby836
4.20. Żywienie w zapaleniu trzustki840
4.21. Żywienie w zespole nerczycowym845
4.22. Żywienie w chorobie reumatycznej849
4.23. Żywienie w niedokrwistości851
4.24. Żywienie w chorobach zakaźnych przebiegających z gorączką855
4.25. Żywienie w alergiach pokarmowych (nadwrażliwości alergicznej)861
4.26. Żywienie w stanach pooperacyjnych874
4.27. Żywienie pozajelitowe stosowane u dzieci877
4.28. Żywienie w oparzeniach884
4.29. Żywienie w padaczce lekoopornej – dieta ketogenna893
Piśmiennictwo900
Skorowidz906

-mono-idisacharydy(sacharoza)znajdującesięwróżnychproduktach-niewięcejniż

10%.Dlaniemowlątwpierwszympółroczuilośćenergiizwęglowodanówwynosi40-45%,

natomiastwdrugimpółroczu45-55%.Wobecnieobowiązującychprzepisachprawa

żywnościowegoniezdeﬁniowanocukrówdodanych,nieokreślononormyspożycia.

Minimalnailośćwęglowodanówprzyswajalnychwdziennejracjipokarmowej,okre-

ślonanapodstawiezapotrzebowaniamózgunaglukozę,dladzieci,młodzieżyidorosłych

wynosi130gldobę,dlakobietciężarnych-175gldobę,adlakarmiących-210gldobę

[6].Węglowodanynależyspożywaćgłówniewpostaciskrobi,występującejwproduktach

zbożowych,ziemniakach,nasionachroślinstrączkowych.

Produktyzbożowezgrubegoprzemiałusąnajcenniejsze,gdyżopróczskrobizawierają

błonnikpokarmowynierozpuszczalny,magnez,żelazo,witaminęB

1,niacynę,cynk.Suche

nasionaroślinstrączkowychmajądużobiałkaostosunkowodużejwartościbiologicznej,

atakżetłuszcz,sporowitamin(B

1,B

2,PP),składnikimineralne(wapń,fosfor,żelazo)oraz

błonnikpokarmowy-rozpuszczalny.Ziemniakikrótkoprzechowywanemająznaczne

ilościwitaminyC.Opróczwymienionychproduktówźródłemwęglowodanówsątakże

warzywaiowoce,któreobﬁtująwwielecennychskładników,takichjak:błonnikpokar-

mowy,potas,magnez,karotenoidy,witaminaC.

Cukry(sacharoza,fruktoza)znajdującesięwcukrze,wyrobachcukierniczych,miodzie,

dżemachnależyograniczać,ponieważopróczenergiiniezawierajążadnychniezbędnych

składnikówodżywczych,zwiększająnatomiastwwątrobiesyntezęlipoproteinVLDL,

będącychźródłemmiażdżycorodnegocholesterolu.Fruktozazawartawcukrze,miodzie

zwiększastężenietriglicerydówwsurowicy.Wymienioneproduktymająwysokiindeks

glikemiczny(IG),copowodujezwiększeniestężenialeptyny,wkonsekwencjizwiększenie

ilościtkankitłuszczowej.Długotrwałespożywanieproduktówowysokimindeksiegli-

kemicznymstanowiryzykowieluchorób,jak:cukrzycatypu2,chorobaniedokrwienna

serca,niektórenowotwory,stłuszczeniewątroby,dnamoczanowa.Unikaniecukrówszybko

wchłaniającychsięchronitakżeprzedpróchnicąiułatwiautrzymanienależnejmasyciała.

1.3.3.BŁONNIKPOKARMOWY,INACZEJWŁÓKNOPOKARMOWE

Błonnikpokarmowy-stanowiodrębniezdeﬁniowanyskładnikodżywczy(zgodnie

zdeﬁnicjąUE).Mianemtymokreślasięroślinnewielocukryiligninyopornenadzia-

łanieenzymówtrawiennychprzewodupokarmowegoczłowieka.Błonnikjestsubstancją

niejednorodną.Podstawowymskładnikiembłonnikapokarmowegojestceluloza.Towa-

rzysząjejinnezwiązkizgrupywielocukrów,jak:hemicelulozy,pektyny,lignina(niejest

cukrem,apolimeremaromatycznym).

Innesubstancjewchodzącewskładbłonnikapokarmowegoto:β-glukany,fruk-

tooligosacharydy,galaktooligosacharydy,inulina,fruktany,gumy,śluzyroślinne,oporne

dekstryny,polidekstroza,woski,chityna.

Błonnikowitowarzysząróżneskładnikizwiązaneześcianąkomórkiroślinnej,takiejak:

kwasﬁtynowy,steroleroślinne,białka,krzemiany,glukozydy(glukozapołączonaprzezC

Błonnikpokarmowy,inaczejwłóknopokarmowe

Brak wyników

Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra