Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.SPECYFIKAZABURZEŃROZWOJUUDZIECI
zbrakiemcałościowego,realistycznegopoglądunaświat,nieustalonympoczuciem
tożsamościczyteżniepełnymzrozumieniemsytuacjipowodują,żedzieciomznacznie
trudniejniżdorosłymporadzićsobiezsytuacjątrudnąiwypracowaćsposobyradzenia
sobiezestresem(Carsoniwsp.,2003).Zaokresyszczególnejpodatnościnawystąpienie
zaburzeńuznajesię2.rokżyciaorazadolescencję(Obuchowska,2005).Naciskibiolo-
giczneispołecznepozostająwinterakcjiiwzależnościodetapurolajednegoznichjest
dominująca.
Należyjednakzwrócićuwagęnafakt,żeniediagnozujesięzaburzeń,dopókinie
pojawiąsiękonkretnezadaniarozwojowe.Doskonałymprzykłademsłużytudysleksja
rozwojowa,czylispecyficznetrudnościwnauceczytaniaipisania.Jesttozaburzenie
spowodowanedysfunkcjamiośrodkowegoukładunerwowegoopodłożugenetycznym,
copowodujeutrudnionenabywanieumiejętnościszkolnych(Bogdanowicz,2001).Pomi-
mobiologicznegopodłożatrudnościnieujawniająsięonewsposóbewidentnyprzedpo-
jawieniemsięnaciskówspołecznychocharakterzeedukacyjnym.Dysleksjęrozwojową
diagnozujemydopiero,gdydzieckouczysięczytaćipisać,mimożepewnesymptomy
wskazującenazagrożeniedysleksjąiokreślaneprzezMartęBogdanowicz(2002)jako
„ryzykodysleksji”mogąpojawićsięwcześniej.PodobniewprzypadkuADHD,czyli
zespołunadpobudliwościpsychoruchowejzdeficytemuwagi,diagnozastawianajestnaj-
częściejwmłodszymwiekuszkolnym,między6.a9.rokiemżyciadziecka(Wolańczyk
iPisula,2005).Jakożetozaburzeniecechujesiętrudnościamiwtrzechaspektach:kon-
centracjiuwagi,nadruchliwościiimpulsywności,jegoobrazklinicznyzmieniasiębar-
dzowrazzwiekiem.Jakopierwszawrozwojudzieckadostrzegalnajestnadruchliwość,
czylinadmierna(wporównaniuzinnymidziećminatymsamympoziomierozwoju)
aktywnośćruchowa.Wokresieprzedszkolnymiwczesnoszkolnymzauważaneprzezoto-
czeniesązachowaniaimpulsywne.Impulsywnośćwynikaprzedewszystkimzdeficytów
hamowaniareakcji.Hamowaniezachowaniapozwalanapodjęciedecyzjioodpowiedzi
napojawiającysiębodziecczysytuację,zamiastreagowanianatychmiastowego,często
automatycznegoinieadekwatnego(Borkowska,2008).Impulsywnośćobjawiasięwięc
niemożnościąpowstrzymaniasięprzeddziałaniemi„odczekania”domomentu,kiedy
wykonanieczynnościbędziełatwiejszelubakceptowaneprzezotoczenie.Wtymokresie
nadruchliwośćizachowaniaimpulsywneprzedewszystkimutrudniajądzieckujakże
istotnąkooperacjęspołecznąirealizowaniem.in.zadania„zabawagrupowa”.Dzieci
nadmiernieimpulsywnesąkonfliktowe–łatwosięobrażają,trudnoimprzystosować
siędonowychsytuacji,bywajądrażliwe,przezcoczęstosąodrzucaneprzezrówieśni-
ków.Wrazzrozpoczęciemedukacjiszkolnejnaplanpierwszywysuwająsięproblemy
zkoncentracjąuwagi,czylisłabszazdolnośćdoskupieniasięnawykonywanymzada-
niu.WprzypadkuADHDtrwałośćuwagijestniewielka,aprzerzutność–nadmierna.
Skutkujetoobniżonązdolnościądokoncentracjinajednymzjawiskuprzezdłuższyczas
(BorkowskaiTomaszewski,2008).NiemożnapostawićpełnejdiagnozyADHDwokre-
sieprzedszkolnympomimoewidentnejnadruchliwościczyimpulsywnościdziecka,
ponieważuwagadowolnaniejestjeszczewtedywystarczającoukształtowana.ADHD
niestanowizaburzeniauczeniasię,alewszystkiejegokomponenty,aprzedewszystkim
nieuwaga,mogąutrudniaćrealizacjęprzypisanegookresowiszkolnemuzadaniarozwo-
18
jowego,jakimjest„nabywaniesprawnościszkolnych”.
