Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Iwojnaświatowa
wlatach1918-1921
Medalpamiątkowy
zaudziałwwojnie
Ryc.3.
wszystkich,zwłaszczawyższychlekarskich
stanowisk.Stądwpolskichdywizjachsłużyli
lekarzeFrancuzi.Dopieropoprzewiezieniu
dywizjidoPolski,wiosną1919r.,uzupełnio-
nopersonelpolskimilekarzami.
Wstyczniu1917r.naterenachKróle-
stwaPolskiegopozostającegopodokupacją
państwcentralnychzainaugurowanodzia-
łalnośćTymczasowejRadyStanu.Wjejra-
machsprawamiWojskaPolskiegozajmowała
sięKomisjaWojskowa,naktórejczelestanął
JózefPiłsudski.Gremiumtożywozaanga-
żowałosięwewspieranieideipomocyspo-
łecznejprzyorganizacjiopiekimedycznej
dlaWojskaPolskiego.Jednymzelementów
takichdziałańbyłopowołaniePolskiegoTo-
warzystwaCzerwonegoKrzyża.Organizacja
byłasilniepowiązanazTymczasowąRadą
Stanu30.Utworzonoją:nCelemujednostaj-
nienia,rozszerzeniaizcentralizowaniapol-
skiejpomocyobywatelskiejsanitarnejdla
armiipolskiejorazzorganizowaniaopieki
nadinwalidamiarmiipolskiejiichrodzi-
nami”.JejzależnośćodWojskaPolskiego
byłapełnaiwstatuciestwierdzono:nPol-
skieTowarzystwoCzerwonegoKrzyżadziała
wbezpośredniejzależnościodarmiipolskiej.
Szczegóływspółdziałaniazwojskowąsłuż-
bąsanitarnąpolskąokreśląprzepisywydane
przeznaczelnąwładzęwojskowąpolską”31.
Wskładgronazałożycielitowarzystwa,li-
czącego24osoby
,wchodziłotrzechlekarzy
legionowych:WojciechRogalski(szefsłużby
zdrowiaLP),EdwardLoth(profesorUniwer-
sytetuWarszawskiego)orazKamilBogacki.
Pozatymwśródinicjatorówbyliczłonkowie
TymczasowejRadyStanu,przedstawiciele
partiiistronnictwpolitycznych,organizacji
charytatywnychorazJózefBrudziński–rek-
torUW32.
Innąinicjatywą,któramiałazazadanie
włączenieśrodowiskamedycznegoKróle-
stwawrozwiązywanieproblemówsłużby
zdrowiaLegionówPolskich,stałsiępomysł
zorganizowaniazjazdupoświęconegome-
dycyniewojskowej.Pomysłtenzrodziłsię
wPolskimTowarzystwieMedycynySpo-
łecznejjesienią1916r.Pierwszeposiedzenie
komisjiorganizacyjnejodbyłosięwgrudniu
wWarszawie33.Wjegotrakciezdecydowa-
no,abyzaprosićdowspółpracyprzedstawi-
cieliwszystkichinstytucjiitowarzystwlekar-
skichKrólestwa,wydziałulekarskiegoUW
isłużbyzdrowiaLP
.Już20stycznia1917r.
ukonstytuowałsiękomitetorganizacyjny
,
którywswoimskładziezjednoczyłwszystkie
najważniejszetowarzystwa,czasopismaiin-
stytucjemedyczne.Pomysłowipatronowały
najwyższewładzeadministracyjneiwojsko-
we.Zadecydowano,żeobradyodbędąsię
1i2lutegowWarszawie.Zjazdodbywałsię
podhasłem:Naukapolskadlaarmiipolskiej.
Oceniajączjazd,należypodkreślić,żespo-
śród18wygłoszonychreferatóważ13zapre-
zentowalilekarzelegionowi.Opisywalistan
wiedzywzakresiemedycynywojskowejoraz
własnepomysłyiosiągnięciawrozwiązywa-
niuproblemów,zjakimispotykalisiępod-
czassłużbyfrontowej.Zjazdpozwoliłzbliżyć
sięróżnymśrodowiskommedycznym,absol-
wentomuczelnipochodzącymzwszystkich
zaborów.Przedstawionereferatynakreślały
głównezagadnieniapolskiejmedycznejmy-
śliwojskowej34.
10
30APK,NKN,sygn.454,k.56.MemoriałTymczasowejRadyStanum.in.wsprawiepracpomocniczychprzy
tworzeniuwojskapolskiego.
31CentralneArchiwumWojskowe,SzefSanitarnyLP
,sygn.120.9.36.StatutPolskiegoTowarzystwaCzerwonego
Krzyża.
32Ibidem.
33Pierwszyzjazdpoświęconypolskiejmedycyniewojskowej,Warszawa1917,s.I.
34SzerzejnatematkształtowaniasiępolskiejwojskowejmyślimedycznejpodczasIwojnyświatowej:M.Dut-
kiewicz,Legionowepoczątkipolskiejwojskowejmyślimedycznej,w:Polskamyślwojskowanaprzestrzenidziejów,red.
W.B.Łach,Olsztyn2008,s.159–169;M.Dutkiewicz,WpływlekarzyLegionówPolskich(1914–1917)namedycy-
nęwojskową/EinflussderÄrztederPolnischenLegionen(1914–1917)aufdieMilitärmedizin,w:Medycynaatechnologia
/MedizinundTechnologie,red.A.Magowska,F
.Dross,Poznań2012,s.63–79.
