Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gorejonuwalkpociągiempancernymdoszpi-
taliwWadowicach109,Bielsku-BiałejiKa-
towicach-Dziedzicach.Dopieroodwiosny
1919r.wojskaukraińskiebyłysystematycz-
niespychanenawschód,dozawieszenia
bronizawartego1września110,sankcjonują-
cegopolskistanposiadanianapołudniowej
częściKresówWschodnich.
Największychstratmaterialnychdoznał
LwówjużpoIwojniewczasiewalkzUkraiń-
cami(listopad1918–kwiecień1919)iwcza-
siewojnyzbolszewikami(lipiec–sierpień
1920).Zniszczonezostałydomymieszkalne
orazbudynkiużytecznościpublicznej,unie-
ruchomionezakładykomunalne,wtym:ga-
zownie,wodociągiikanalizacja,zniszczone
tabortramwajowy
,drzewostanparkówina-
wierzchniadróg.Utrudniałotowszystko
dostępludnościdoopiekizdrowotnej,która
wzakresiezwalczaniachoróbzakaźnychspo-
czywałagłównienamiejskichlekarzachokrę-
gowych.WojskowyszpitalzakaźnynaKle-
parowieprowadziłówczesnypułkownikJan
Grek111.Lekarzeobsługiwaliczęstopodwa
okręgisanitarne.Wmaju1918r.weLwowie
powinnobyćsiedmiulekarzyokręgowych,
abrakowałoczterech.Urzędowilekarzegali-
cyjscypracowaliponadsiły
,byliźleopłacani,
cozniechęcałodoefektywnejpracy
.Także
wielulekarzylwowskichbrałoczynnyudział
wwojniepolsko-ukraińskiejipolsko-bolsze-
wickiej112.
Powstaniewielkopolskie
Wlistopadzie1918r.słabłynadziejenapo-
myślnywynikzabiegówdyplomatycznych
wsprawiepowrotudoRzeczypospolitejoku-
powanejprzezNiemcyWielkopolski.Dlate-
gojużwpołowielistopadaprzygotowywano
siędozbrojnegopowstania.Lekarzeskupieni
wokółWydziałuLekarskiegoPoznańskiego
Nowakowski
Polscylekarze
wczasach
Iwojny
światowej...
Kazimierz
Ryc.8.
TowarzystwaPrzyjaciółNauk,przewidując
koniecznośćstarciazbrojnegozNiemcami,
przygotowywalisłużbymedycznedopracy
wwarunkachwojennych.Przygotowania,
podobniejaksamopowstanie,spotkałysię
zolbrzymim,spontanicznympoparciem
polskiegospołeczeństwaWielkopolski113.
Wistniejącychnatymterenieorganizacjach
kierującychsięideamiczerwonokrzyski-
mi114utworzonodrużynysanitarneprzy-
gotowanedomedycznegozabezpieczenia
polawalki.Ichczłonkamibyłamłodzież
szkolonawznajomościpodstawowychza-
sadudzielaniapomocyrannymichorym
przezmiejscowychlekarzy
,częstoczłonków
PolskiejOrganizacjiWojskowej115.Znani
lekarze:JózefGrobelnyzPniew116,Kazi-
mierzNowakowski117iHenrykCetkowski118
utworzyliPolskiCzerwonyKrzyżwPozna-
niu.Jużnaprzełomielistopadaigrudnia
109SzpitalwojskowywWadowicachdysponowałwczasiewojnyok.2000łóżek.
110C.Brzoza,PolskawczasachniepodległościiIIwojnyświatowej(1918–1945),Kraków2003(WielkaHistoriaPolski,
t.9),s.25–26.
111ProfesorklinikichoróbwewnętrznychUJK,kolekcjonersztuki,szwagierTadeuszaBoy-Żeleńskiego,zginął
rozstrzelanyzgrupąprofesorówlwowskichnaWzgórzachWuleckichweLwowiew1941r.
112Np.StanisławProgulski,profesortytularnypediatrii,rozstrzelanyprzezNiemcóww1941r.naWzgórzach
Wuleckich.
113W
.Lisowski,Polskasłużbazdrowiawpowstaniachnarodowych1794–1944,t.2,Warszawa2006,s.13.
114Od18stycznia1919r.wchodzącewskładPolskiegoTowarzystwaCzerwonegoKrzyża,późniejPolskiego
CzerwonegoKrzyża(PCK).
115TajnaorganizacjapowołanawWarszawiewsierpniu1914r.zinicjatywyJózefaPiłsudskiego.
116LekarzarmiiniemieckiejwIwojnieświatowej,generałbrygadyWP
.
117PoIIwojnieświatowejprofesorchirurgiiwPoznaniu.
118UczestnikPowstaniaWarszawskiego,poIIwojnieświatowejortopedawGdyni.
25