Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Iwojnaświatowa
różnychformacji.Dopierowlutym1915r.
utworzonoprzyIBrygadzieszpitalpolowy51
zsaląoperacyjną,gabinetemdentystycznym
orazurządzeniamidosterylizacji.Wkolej-
nychmiesiącachpowstawałynastępneszpi-
taleprzemieszczającesięwśladzawojskiem.
Wmaju1915r.powstałszpitallegionowy
idomdlaozdrowieńcówwKamieńskupod
Piotrkowem,przeniesionepóźniejdoKozie-
niciDęblina52.
Napiętestosunkipomiędzylegionistami
awładzaminaterenachokupowanychprzez
Niemcówuwidaczniałysiętakżewszpita-
lach,m.in.wWarszawie.Ichprzyczynąbyło
żądaniezłożeniaprzysięginawiernośćsprzy-
mierzonymzAustriąNiemiec.Natoniezgo-
dziłasięwiększośćlegionistów,wtymtakże
chorzyipolscylekarze.Kryzysprzysięgowy
stałsięprzyczynąinternowaniażołnierzy
ioficerów.
Z30tys.legionistówzginęłolubzmarło
późniejodran3tys.Zgrona92lekarzy
,me-
dyków,farmaceutówisanitariuszylegiono-
wych18poległolubzmarłozodniesionych
rannapoluwalki53,jedenzostałstracony
przezwładzecarskie,jedenzmarłzpowodu
chorobyzakaźnej,15odniosłopoważnerany
,
10wziętodoniewoli,47Niemcyinternowali
lubuwięzili54.Wśródlekarzy
,którzyprzeszli
całyszlakLegionówPolskichiwwolnejjuż
Polsceodnieślisukcesyzawodoweinaukowe,
znaleźlisięm.in.:anatomifilozofEdward
Loth55,chirurgiortopedaSokołowski,neu-
rologipsychiatraMarcinZieliński56.
Zabórrosyjski
WWarszawieodpierwszychdniwojnyor-
ganizowanoszpitaledlarannychichorych
żołnierzyorazcywilnejludności,któraucier-
piaławskutekdziałańwojennych.Zuwagi
naznacznąliczbęrannychichorychwśród
miejscowejludnościinapływającychdo
Warszawy
,szpitalemiejskie:DzieciątkaJe-
zus,PrzemienieniaPańskiego,św.Ducha,
św.Rocha,św.Łazarza,św.StanisławaiŻy-
dowski,nienadążałyzapotrzebami.Decyzją
ZarząduMiastadlapotrzebwojennychzor-
ganizowanododatkowoWarszawskiLazaret
Miejskiliczącyblisko2tys.łóżek,wtym
50łóżekprzeznaczonychbyłodlaoficerów.
Powstałonnakosztmiastaidecyzjąostat-
niegorosyjskiegoprezydentaWarszawyzo-
stałrozlokowanywgmachachSuworowskie-
goKorpusuKadetów57.Lekarzemnaczelnym
zostałchirurgFranciszekKijewski58.Szpital
działałod5września1914do12sierpnia
1915r.,wokresienajkrwawszychwalkna
terenachzaborurosyjskiego.Przy1550łóż-
kachrozmieszczonychwkilkuoddziałach
chirurgicznychi350łóżkachoddziałówwe-
wnętrznychzatrudnionychbyłopięćdziesię-
ciukilkulekarzy
,20studentówmedycyny
i400sanitariuszek59.Operowanonasiedmiu
salachoperacyjnych,takzorganizowanych
iwyposażonych,żemożnabyłowykony-
waćnajpoważniejszezabiegichirurgiczne.
Przyjednymzoddziałówchirurgicznych
wyodrębnionołóżkaortopedyczne.Szpital
18
51Szerzejoszpitalachlegionowychw:S.Rudzki,Zaryshistoriiszpitalnictwa,s.55–75.
52Ponadtoszpitalelegionowepowstałym.in.wKrakowie:przyul.Bocheńskiej(szpitalnr2),przyul.Radzi-
wiłłowskiej,przyul.SerkowskiegonaPodgórzu;wBochni,Limanowej,Rabce,Wędryni,Nydku,Łyżbicyna
Śląsku,Lublinie,Zakopanem,CieplicachCzeskich,Piszczanach,MilikowieiKowlu.
53M.in.TadeuszŻuliński,ps.RomanBarski,pierwszykomendantPolskiejOrganizacjiWojskowej,oficerlinio-
wyIBrygady
,adiutantPiłsudskiego,rannywbitwiepodStyrem,zmarłwszpitalupolowym29października
1915r.
54L.Zembrzuski,Złotaksięgakorpususanitarnegopolskiego1797–1918,Warszawa1927,s.148;S.Wojtkowiak,
J.Talar,W
.Majewski,F
.Piotrowski,Zarysdziejówwojskowejsłużbyzdrowia,Warszawa1974,s.213.
55ProfesoranatomiiUW
,lekarzIIBrygadyLegionów,czterokrotnieodznaczonyKrzyżemWalecznych.Prze-
prowadziłwielereformwzakresielecznictwaklinicznegoorazzabezpieczeniapolawalki,więzieńPawiaka
podczasIIwojny
,członekAK,wczasiePowstaniaWarszawskiegobyłszefemsanitarnymVRejonuwObwo-
dzieAKMokotów.Zginął15września1944r.wczasiezmasowanegobombardowaniaWarszawy
.J.B.Gliński,
Słownikbiograficznylekarzyifarmaceutów,t.1,s.232–234.
56LekarzIIiIIIBrygady
,6.PułkuPiechotyIIIBrygadyLegionów,uczestnikkampaniibesarabsko-bukowińskiej,
lekarzwlegionowychszpitalachwKrakowie,DęblinieiwWarszawie.Od1919r.wBłękitnejArmiigen.
Hallera,profesortytularnypsychiatriiUJ.ZamordowanywKatyniu.J.B.Gliński,Słownikbiograficznylekarzy
ifarmaceutów,t.1,s.489–490.
57ObecniesiedzibaKancelariiPrezesaRadyMinistrów.
58Od1918r.kierownikIKlinikiChirurgicznejUW
.
59OdRedakcyi,w:PamiętnikWarszawskiegoLazaretuMiejskiego1914–1915,red.F
.Kijewski,Warszawa1917,
s.3–4.
