Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆPIERWSZA
FILOZOFIASTAROŻYTNA
1.G
RECJA
.FilozofiastarożytnaEuropybyłafilozofiągrecką.Żadeninnynaród
wtymokresieniewytworzyłfilozofii;żadennawetniewspółdziałałzGrekami,zwy-
jątkiemRzymian,którzypodkoniecstarożytnejepokipielęgnowalifilozofięwydaną
przezGreków,nicwszakżedoniejniedodającistotnego.RozkwitfilozofiiwGrecjinie
byłdziełemprzypadku:ułatwiłygospecjalnewarunkitegokraju.Ziemiauboga,aprzy
tymmorzemodinnychkrajówoddzielona,nieprzyciągałacudzoziemcówidługochro-
niłaodklęskwojny;natomiastwywoływałakolonizacjęiczyniła,żeGrecyobcowali
zkulturąinnychkrajów;ustrójpaństwowyGrecji—dużailośćmałychpaństw—sprzy-
jałwytwarzaniusięróżnorodnychpostacikultury,aprzytymprzezwspółzawodnictwo
wzmagałambicje.Szczepgrecki,bogatoprzeznaturęobdarzony,wydawałwdziedzinie
naukitalentyniemniejszeniżwpoezji,plastyceczywsztucewojskowej.Właściwegrec-
kimumysłomzainteresowanieotaczającymświatem,większeniżzainteresowaniewła-
snąosobą,postawaśmiałaażyczliwawobecrzeczywistości,kulturaplastyczna,żądzaja-
sności,umiłowanierzeczykonkretnych,ajednocześniezdolnośćdoabstrakcyjnego
rozumowania—przyczyniłysiędostworzeniafilozofiigreckiej.Grecjarozpoczęła
wVIIw.pracęnadfilozofią,apodwóchstuleciachwydałajużarcydziełafilozoficznej
myśli,stanowiącepodstawęcałejeuropejskiejfilozofii.
2.O
KRESY
.Najpełniejszyswójwyrazfilozofiastarożytnaznalazławokresiekla-
sycznym,któryprzypadłnaIVw.p.n.e.Tenokresszczytowybyłpoprzedzonyprzezdwa
okresy,wktórychfilozofiarozwijałasięirozszerzałaswezagadnienia.Pierwszyznich
ograniczałsiędofilozofiiprzyrody;drugi—zwróciłzainteresowaniakuzagad-
nieniomhumanistycznym;naichpodstawieokresklasycznymógłjużdaćsyntezę.
Pookresieklasycznym,zpoczątkiemIIIw.p.n.e.ważniejszestanowiska,doktó-
rychwiodłamyślgrecka,byłyjużsformułowane.Niebawempotworzyłysięszkołyiza-
cząłsięnowy,poklasycznyokres,wktórymfilozofowiegrupowalisięwszkołachiszko-
ływalczyłymiędzysobąoteoriefilozoficzne.Najwięcejwalczyłyterazoteorie
etyczne.Okrestenprzypadłnaczashellenizmu,gdyGrecywyszlizeswegoodosob-
nieniairozpoczęliżywsząwymianęswojejkulturyzkulturąinnychludów.WIw.p.n.e.
czynnikobcywfilozofiigreckiejwzmógłsięjeszcze,usiłowałaonastopićwłasnygrec-
