Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PIERWSZYOKRES
FILOZOFIISTAROŻYTNEJ
(DOVW.P.N.E.)
1.C
HARAKTEROKRESU
.Byłtotypowyokrespowstaniairozwoju:zacząłsięod
najskromniejszychpoczątków,odnielicznychzagadnieńiniewyraźnychpojęć,istop-
niowopowiększałichzapasiprecyzję.Zakresfilozofiitegookresubyłjeszczeograni-
czony;zewzględunatematbyłatofilozofiaprawiewyłączniekosmologiczna,tj.zaj-
mowałasiękosmosem,zewnętrznąprzyrodą;innezagadnienia—psychologiczne,
epistemologiczne,estetyczne,etyczne—jeślitraktowała,totylkoubocznie.Dlapro-
stychswychzagadnieńpróbowałaróżnychrozwiązań,ażwyczerpałabezmaławszyst-
kieswemożliwości.
Filozofiapracowaławówczassama,bezpomocyzestronynaukszczegółowych,
któreniebyłyjeszczeuformowane.Cowięcej,musiałatenaukizastępować;nietylko
wynajdywałaogólnezasady,alejednocześniemusiałastosowaćjedowyjaśnianianaj-
szczegółowszychzjawisk,zwłaszczatych,którenajbardziejniepokoiłypierwotnego
człowieka:astronomicznychimeteorologicznych.
2.O
ŚRODKIFILOZOFII
.FilozofiapowstałanaprzełomieVIIiVIw
.p.n.e.,niewma-
cierzystejziemigreckiej,leczwkoloniach,mianowiciewkoloniachjońskichnawybrzeżach
AzjiMniejszej.WdrugiejzaśpołowieVIw.,mniejwięcejwtrzecimpokoleniufilozofów
,
ośrodekfilozofiiprzeniósłsięzewschodnichkoloniidozachodnich,doItaliipołudniowej
(tzw
.WielkiejGrecji)iSycylii,gdziepanowałyplemionadoryckie.Przyczynytejzmianyby-
łynaturyzewnętrznej:towojnyperskiespowodowałyzniszczeniemiastjońskich,przerwa-
łyrozkwitnaukowyJoniiizmusiłydoszukanianowegośrodowiskadlanauki.
Byłytedydwaośrodkiwpierwszymokresiefilozofiigreckiejijużstarożytnihi-
storycyrozróżnialidwaszeregirozwojowefilozofii:jońskiiitalski.Rozwijałysię
wróżnychwarunkachgeograficznychietnicznych—iwkażdymznichfilozofiamia-
łaodmiennycharakter.Filozofiajońskanawiązaładoprzedfilozoficznychumiejętności,
italskazaśdowierzeńimitówreligijnych.JoniaiWielkaGrecjamiałyswójstylfilozo-
ficzny,pierwszabardziejempiryczny,drugabardziejspekulatywny.
3.S
TANOWISKAFILOZOFICZNE
.Wśródfilozofówtegopierwszegookresumożna
rozróżnićkilkagrup:
