Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PARMENIDESISZKOŁAELEJSKA
39
punktach:1)przyjmowałprzestrzennąnieskończonośćbytu(widoczniezauważyłanalogię
czasuiprzestrzeni—niemniejpoglądyParmenidesaniewymagałytejkonsekwencji),2)
uznawałoptymistyczniedoskonałośćbytu,botochybaoznaczaówbrakbóluicierpienia.
B)Z
ENONZ
E
LEI
byłnajwybitniejszyminajsamodzielniejszymznastępcówPar-
menidesa.Ożyciujegoicharakterzenicprawieniewiadomo.Żyłprawdopodobniemię-
dzyrokiem490a430;należałdotegopokolenia,którewydałojużnowegopokrojufi-
lozofówprzyrody
,EmpedoklesaiAnaksagorasa.DziełojegoOprzyrodzie,pisane
schematycznąproząwformiepytańiodpowiedzi,stałosiępóźniejwzoremdlaformy
dialogowej.
Stanowiłjużinnytypfilozofaniżjegopoprzednicy:byłapologetąipo-
lemistą,mniejzajętymzdobywaniemnowychprawdniżbronieniemprawdzdobytych
izwalczaniemprzeciwników.Wydoskonaliłsztukęprowadzeniasporów,wykazywania,
nadrodzesamegotylkozestawianiapojęć,prawdywłasnejizwłaszczacudzegofałszu:był
przeztotwórcądialektyki(tn
~
g‰tliÂÎttÎn
~
gÂUÚÂt‹g),jakzaświadczaArystoteles.
’
Broniłeleackiejjednościiniezmiennościbytu,alebroniłnadrodzepośredniej
inegatywnej,wtensposób,żewykazywałniemożliwość,bosprzeczność,wszelkiej
mnogościiwszelkiejzmiany,specjalniezaśatakowałnajprostsząformęzmiany:ruch.
ArgumentyZenonaprzeciwruchowisącztery:
1.T
ZW
.D
YCHOTOMIA
.Przedmiot,gdyznajdujesięwruchuimaprzebyćjakąśdro-
gę,musiprzebyćnajpierwpołowętejdrogi,potempołowędrogipozostałej,potempo-
łowęresztyitakwnieskończoność.Jakkolwiektedymałajestdroga,którąprzedmiotma
przejść,zawszemusiprzejśćnieskończonąilośćodcinków,ategowskończonymprze-
ciąguczasudokonaćniepodobna,ruchwięcjestniemożliwy.
2.T
ZW
.A
CHILLES
.Najszybszybiegacznigdyniedogoninajwolniejszego,Achil-
lesniedogoniżółwia,jeślitenchoćcokolwiekgowyprzedzi.Goniącybowiemmusi
dojśćnajpierwdomiejsca,zktóregowyszedłgoniony,tenzaśposunąłsięnaprzód,itak
będziezawsze.
3.T
ZW
.S
TRZAŁA
.Lecącastrzaławchwiliteraźniejszejnieporuszasię,leczspo-
czywawpowietrzuinieprzebiegażadnejprzestrzeni;itaksamojestwkażdejinnej
chwili.Aleczasskładasięzchwil,więcstrzałaniemożeposuwaćsięnaprzódwpowie-
trzu,leczspoczywa.
4.T
ZW
.S
TADION
.Szybkość,zjakąprzedmiotyporuszająsię,jestjednocześnieta-
kaiinna,mniejszaiwiększa,wzależnościodtego,względemjakichinnychprzedmio-
tówjestrozważana;jeślizaśruchdokonywasięzszybkością,którajestjednocześnieta-
kainietaka,tojestsprzecznyiniemożeistnieć.Żezaśszybkośćprzedmiotówjest
jednocześnieróżna,towidaćnatakimprzykładzie:ztrzechzbiorówciałA,B,Cpierw-
szyjestnieruchomy,pozostałezaśwruchu;gdyzbiorytezukładuIprzeszływukładII,
toCminęłodwaodstępyA—A,aczteryodstępyB—B,więcprzeszłopewnądrogęijed-
nocześniedrogędwukrotniewiększą.
