Historia na ekranie

Monika Woźniak, Agata Hołobut

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-233-9729-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

455

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Woźniak, Monika; Hołobut, Agata. Historia na ekranie. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017, 455 s. ISBN 978-83-233-9729-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Woźniak, M.

A1 Hołobut, A.

T1 Historia na ekranie

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2017

SN 978-83-233-9729-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 241176, author = "Woźniak, Monika and Hołobut, Agata", editor = "", title = "Historia na ekranie", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2017", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-9729-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Woźniak, Monika

AU - Hołobut, Agata

ED -

TI - Historia na ekranie

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2017

SN - 978-83-233-9729-8

ER -

Netografia (standard APA):

Woźniak, Monika; Hołobut, Agata. Historia na ekranie [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2017 [dostęp: 04 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-na-ekranie-monika-wozniak-agata-holobut-241176.

językoznawstwo, przekładoznawstwo, przekład audiowizualny, tłumacze telewizyjni, stylkometria

Jaką angielszczyzną posługują się na ekranie hollywoodzcy Rzymianie? Jakim normom językowej grzeczności hołdują dworzanie Henryka VIII i Elżbiety I w powojennych i współczesnych filmach oraz serialach historycznych? Czy bohaterowie ekranizacji Dum...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-9729-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

455

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Słowo wstępne10
I. Dialog w przekładzie audiowizualnym Agata Hołobut 14
I.1. Przekład audiowizualny14
I.2. Typologia technik przekładu audiowizualnego17
I.2.1. Napisy18
I.2.2. Dubbing23
I.2.3. Wersja lektorska31
I.3. Modele badań nad przekładem audiowizualnym35
I.4. Model przyjęty w naszych badaniach39
I.5. Model badań ilościowych: stylometria44
I.6. Model badań jakościowych: dialog w filmie i serialu historycznym63
II. Gatunek filmowy w przekładzie: historia na ekranie Monika Woźniak 70
II.1. Gatunek filmowy: byt nieoznaczony70
II.2. Historyczny, czyli jaki?72
II.3. W poszukiwaniu autentyzmu74
II.4. Podwójny standard oceny albo o wiarygodności76
II.5. Metatekst i jego funkcje w filmie historycznym78
II.6. Między nami, milordami: dialog w filmie historycznym84
II.7. Nie wszystkie dialogi prowadzą do Rzymu albo o odmianach stylizacji87
II.8. Dyskretny urok antyku89
II.9. Z ziemi włoskiej do Polski (między innymi)91
II.10. Pod sztandarem historii narodowej98
II.10.1. Heritage films: przeszłość konsumpcyjna101
II.11. Nie rak, nie ryba, czyli hybryda: historyczni detektywi122
II.11.1. Wejście średniowiecznego smoka127
II.12. Podsumowanie: słowo w filmie jako wyznacznik gatunkowy?136
III. „Jak spłodziłem coś tak pięknego?”: autentyzm antycznego dialogu Agata Hołobut 138
III.1.1. Starożytny Rzym na dużym ekranie138
III.1.2. Starożytny Rzym na małym ekranie140
III.2. Wizualny autentyzm starożytnego Rzymu na ekranie142
III.3. Werbalny autentyzm starożytnego Rzymu na ekranie: funkcje i konwencje dialogu147
III.3.1. Quo Vadis (1951)150
III.3.2. Upadek Cesarstwa Rzymskiego (1964)153
III.3.3. Ja, Klaudiusz (1976)156
III.3.4. Quo vadis? (1985)159
III.3.5. Gladiator (2000)161
III.3.6. Rzym (2005–2007)164
III.4. Starożytny dialog w przekładzie169
III.4.1. Charakterystyka korpusu172
III.4.2. Analiza ilościowa174
III.4.3. Model analizy jakościowej180
III.5. Zakotwiczanie postaci i zdarzeń w starożytnym Rzymie i kształtowanie ich relacji z teraźniejszością182
III.5.1. Imperium nazw własnych184
III.6. Bukłak z winem i wazonik płaczący – wyjaśnianie kodów materialnych i zachowawczych190
III.7. (Re)konstrukcja antycznych kodów zachowawczych i werbalnych199
III.7.1. „Och, mój drogi piękny panie!” – antyczne formy adresatywne199
III.7.2. „Witaj, niewątpliwy cezarze!” – formuły powitalne222
III.7.3. „Cave, chief !” – przekład makaronizmów227
III.7.4. „Odprowadzicie mnie do łoża” – odmiany funkcjonalne „antycznego” języka230
III.8. „Anon da Wenus powstać z rzymskiego morza” – (re)konstrukcja kodów estetycznych240
III.9. Podsumowanie245
IV. Ponurzy Tudorowie albo o urokach powtarzalności: językowa etykieta na renesansowym dworze Monika Woźniak 248
IV.1. Gwiazdorzy ekranu248
IV.2. Powtarzalność i innowacja250
IV.3. Przeszłość ma głos: angielszczyzna w czasach Tudorów258
IV.3.1. Angielszczyzna w filmach o Tudorach258
IV.3.2. Gra między słowem i obrazem261
IV.3.3. Archaizować czy nie archaizować, oto jest pytanie266
IV.3.4. Nieskończona jednorodność w nieskończonych kombinacjach270
IV.3.5. „And don’t brother and sister me” – o pożytkach ze zwrotów adresatywnych273
IV.3.6. Stylizacja dialogu a recepcja filmu280
IV.4. Królowie na eksport284
IV.4.1. Angielski renesans w polskiej szacie językowej287
IV.4.2. Na dworze króla jegomości299
IV.4.3. Kate i Anulka: kto ma stracić głowę?301
IV.4.4. Pan Cromwell i sir Francis307
IV.4.5. Król, królowa i co z tego wynika311
IV.5. Włoszczyzna królowej Bony318
IV.5.1. „Donne, cavalieri, l’arme, gli amori”320
IV.5.2. Grzecznie, grzeczniej i najgrzeczniej331
IV.5.3. „My lady” czy „mia signora”?336
IV.6. Potrójne życie Tudorów342
V. „Nie mam zwyczaju emablować dam, które nie mają powodzenia”: Duma i uprzedzenie w przekładzie audiowizualnym Agata Hołobut 346
V.1. Problem gatunku w adaptacji klasyki literackiej346
V.2. Adaptacje Dumy i uprzedzenia349
V.3. Pytania badawcze357
V.4. Analiza ilościowa adaptacji Dumy i uprzedzenia358
V.4.1. Dosłowne cytaty z książki359
V.4.2. Stylometria dialogów w książce i jej ekranizacjach361
V.4.3. Podsumowanie analizy ilościowej368
V.5. Analiza jakościowa adaptacji Dumy i uprzedzenia w przekładzie na język polski369
V.5.1. Efekt déjà vu: stylizacja literacka w oryginale i w przekładzie370
V.6. Problemy włoskiego przekładu ekranizacji Dumy i uprzedzenia383
V.7. Podsumowanie388
VI. Kilka refleksji na zakończenie Monika Woźniak 392
VI.1. Pożytki interdyscyplinarności392
VI.2. Słowo w filmie jako wyznacznik gatunku395
VI.3. Paradoks filmu historycznego397
VI.4. Gatunek filmowy a przekład399
VI.5. Gatunek a technika przekładu audiowizualnego401
Posłowie: metodologia stylometryczna Jan Rybicki406
Literatura418
Filmografia440
Indeks nazwisk446

Dialogwprzekładzieaudiowizualnym

Zupływemczasureﬂeksjanadwymogamiposzczególnychtechnik

(przedewszystkimnapisówidubbingu)orazdobrąpraktykązawodową

zaczęłaustępowaćmiejscarozważaniomnadjęzykowymiikulturowymi

aspektamiprzekładu:tłumaczeniemhumoruielementówuwarunkowa-

nychkulturowo;poliglosjąiodmianamiśrodowiskowymijęzykawprzekła-

dzie;cenzurąimanipulacjąwtłumaczeniuaudiowizualnym.Szczególnie

dynamicznierozwinęłysiębadanianadtechnologiamiwspomagającymi:

przedewszystkimaudiodeskrypcjąﬁlmówiprogramówtelewizyjnych

napotrzebyosóbniewidomychiniedowidzących,leczrównieżnadnapi-

samidlaniesłyszących(ang.SDH)inapisaminażywo(ang.respeaking).

Pojawiłysiętakżepierwszegłosypostulującemetodologicznąinwentary-

zację,potrzebęuporządkowaniateoretycznychzałożeńczynionych-nie-

raznawpółświadomie-przezbadaczyprzekładuaudiowizualnego(por.

m.in.DiazCintas2004;2009;Bogucki2013)31.

Ciekawąpróbętakiegoobrachunkuprzedstawiawznakomitejpracy

Pérez-González.CzerpiącinspiracjęzChestermana(2000),porządkuje

współczesnestudianadprzekłademaudiowizualnymwokółtrzechgłów-

nychmodelibadawczychstosowanychwprzekładoznawstwie:procesu-

alnego(ang.processmodel),porównawczego(ang.comparativemodel)

iprzyczynowego(ang.causalmodel).Pomodeleprocesualnesięgająuczeni

zainteresowanietapamiopracowywaniaﬁlmówiprogramówzapomocąna-

pisówczydubbingu,atakżemechanizmamipoznawczymiuruchamianymi

podczastworzeniaaudiodeskrypcji.Charakterprocesualnymająnaprzy-

kład-prowadzoneprzyużyciuokulograﬁi-badaniapsycholingwistyczne

nadnajkorzystniejsząsegmentacjąnapisówdialogowych;badaniakognityw-

nenadwpływemkompozycjiobrazuistrukturynarracjinaaudiodeskrypcję

ﬁlmówiprodukcjitelewizyjnych;badanianeurolingwistycznenaduwarun-

kowaniamikulturowymiprocesupercepcji,azatem-przekładalnościąau-

diodeskrypcjinainnejęzykinaturalne(por.Pérez-González2014:98-110).

nadaudiodeskrypcją(Chmiel,Mazur)iteoriaogólnaprzekładuaudiowizualnego(Tomasz-

kiewicz);ośrodekłódzki,skądwywodząsięm.in.publikacjezzakresumetodologiibadańnad

przekłademaudiowizualnymorazocenyjegojakości,aprzedewszystkimreﬂeksjenadtechniką

tworzenianapisów(Bogucki,Deckert);ośrodekwarszawski,gdzieprowadzonesąwieloaspekto-

webadania,m.in.nadtechnikamitworzenianapisówdlaniedosłyszącychirespeakingiem,jak

równieżpragmatycznymiaspektamitłumaczenianapisowego(Szarkowska);ośrodekwrocławski,

skądpochodząpublikacjepoświęconesocjolingwistycznymiinstytucjonalnymaspektomtłuma-

czeniaaudiowizualnegowPolsce(Garcarz,Widawski);ośrodekkrakowski,wktórymrozwijają

sięm.in.badanianadaudiodeskrypcją(Jankowska)orazwersjąlektorską(Woźniak,Hołobut).

31SzersząbibliograﬁęprzedmiotupodajePérez-González(2014:98).

Brak wyników

Historia na ekranie

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra