Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
ODZWĄTPIENIADOWALKIONIEPODLEGŁOŚĆ
sprawapolskaniemiaławpływunapolitykęNapoleona–Austriępokonał,ale
niezamierzałrozbijaćmonarchiiHabsburgów.InaczejwwypadkuPrus:
ustaleniegranicFrancjinaRenieiumocnieniewpływówNapoleonawkrajach
niemieckichprowadziłodokonfrontacjizPrusami,którepretendowałycoraz
silniejdozajęciadominującejpozycjiwNiemczech.Mocarstwoweinteresy
Francjiwymagałylikwidacjisilnegopaństwapruskiego–najlepiejprzezode-
branieprowincjinazachódodŁaby,amożeiziempolskichnadWartąiWisłą.
JenaiAuersta
¨dtwzasadzierozstrzygałysprawyniemieckie.Istniałjednak
sojuszprusko-rosyjski,atrwającawojnagroziłaprzyłączeniemsiętakżeAustrii
odkoalicjiantyfrancuskiej.
NapoleonznałopracowanieClaude’adeRulhie
`re’aHistoriedel’anarchie
delaPologne,który,piszącoepoceIrozbioru,podkreślałanarchicznetendencje
szlachtyjakogłównąprzyczynęupadkuPolski.Poglądytezapadływpamięć
Napoleonainiejednokrotniedawałyosobieznaćwjegokrytycznymprzyj-
mowaniupolskichsugestiipolitycznych,atakżewpływałynarezerwęcesarza
codomożliwościutworzeniastabilnegopaństwapolskiego.Dochodziłydotego
obecnewówczesnymświeciepolitycznymstereotypyoprzyczynachupadku
Polskiizbawiennychskutkachrządówzaborczychdlarozwojuspołecznego,
zwłaszczapołożeniachłopów.KiedyNapoleonznalazłsięnaziemiachpolskich
iwygłaszałsweopinie,to–jakzżalempisałWybicki–„niekiedytak
niedorzecznietenwielkiczłowiekmówił,iżsłuchaćprzykrobyło”.
Cesarzwiedział,żewarmiipruskiejsłużyznacznaliczbażołnierzy
ioficerówzziempolskich.Znałwartośćpolskiegożołnierzazczasówlegio-
nowych.Nicdziwnego,żeprzygotowującsiędowojnyzPrusami20września
1806r.poleciłgen.JózefowiZajączkowi(apóźniejtakżegen.JanowiWo-
łodkowiczowi)utworzeniezPolaków–jeńcówidezerterówzarmiipruskiej–
formacjinazwanejLegiąPółnocną.Niebyłytojeszczedecyzjedotyczące
sprawypolskiej.ZresztąprzedwybuchemwojnyoposłużeniusięPolakami
przeciwFrancjimyślanotakżepostroniepruskiej.KsiążęAntoniRadziwiłł,
któryjużprzed10latypróbowałpogodzićPolakówzHohenzollernami,przed-
stawiłwsierpniu1806r.królowiFryderykowiWilhelmowiIIIprojekt(przygo-
towanyprzyudzialeFeliksaŁubieńskiego)rozwiązaniaprusko-polskiego
sprawypolskiejiutworzeniaoddzielnegokorpusupolskiegowalczącegopo
stroniePrusprzeciwFrancji.Radziwiłł,dobrzeorientującysięwpolskich
aspiracjachpolitycznychinastawieniuPolakówdoPrus,atakżemożliwości
ichwykorzystaniaprzezNapoleona,ostrzegał,żeniebędzieto„wojnazwy-
czajna–tobędziewalkaoegzystencję,onajświętszeuczuciaiprawanarodów”,
acesarzmożeprzyciągnąćdosiebiepolskąszlachtę.Trzebazatemuprzedzić
Napoleona:królpruskipowinienprzybrać„mianokrólaPolski”,acar„tytuł
królaLitwy”.Jenazniweczyłateplany,alejaksiępóźniejokazało,niepo-
grzebałaich.
