Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
504
POCZĄTEKRZĄDóWSANACJI(1926-1930)
SEJMDRUGIEJKADENCJI
PowstanieBBWR.PowygaśnięciupierwszejkadencjiSejmunajesieni1927r.
nowewyboryrozpisanonamarzec1928r.Oczekiwano,żePiłsudskibędziedążył
dostworzeniablokucentrolewicowego,jednakwobecrozbieżnościstanowisk
wposzczególnychpartiachkoncepcjatastałasięnierealna.Przedwyborami
sanacjawycofałaswoichgłównychprzedstawicielizestronnictwsejmowych
ipowołaładożyciaBezpartyjnyBlokWspółpracyzRządemzeSławkiemna
czele.WwynikuenergicznejakcjipolitycznejdoBBWRprzystąpiłyróżnorodne
organizacjeorazgrupypolitycznereprezentująceczęśćradykalnejinteligen-
cjiikonserwatystów,ziemiaństwaichłopstwa,księżyimasonów,przedsię-
biorcówirobotników.SiłąjednoczącąBlokbyłautorytetmarszałkaorazidea
budowypaństwanazasadachsolidaryzmuspołecznego.Rządkierowanyprzez
PiłsudskiegoprzystąpiłdoenergicznejakcjipropagandowejpostronieBBWR.
Wojewodowieistarostowieorganizowalispotkaniazkandydatamirządowymi.
Rozmachtejakcji,przytłaczającejinnepartie,wskazywałnapoparciekółprze-
mysłowychiziemiańskich.Częśćfunduszypochodziławogólezkasypaństwa,
cobyłowbrewprawu.
Wybory1928r.Wwyborach4III1928r.wzięłoudział78,3%uprawnionych,
czyliznaczniewięcejniżwpoprzednich.WrezultaciewyborówBBWRstałsię
największąfrakcjąparlamentarną,aleposiadając27,6%mandatów,niemógł
kontrolowaćprocesówlegislacyjnych,nawetwespółzdrobnymisojusznikami
zNPR-LewicyiZwiązkuChłopskiego.Endecja,występującapodnazwąZwiązku
Ludowo-Narodowego,poniosłaporażkę,zdobywajączaledwie8%mandatów,PSL
„Piast”uzyskało5%,chadecja-4%,aNPR-3%.Nalewicynajsilniejsząpartiąbyła
PPS(14%).PSL„Wyzwolenie”zdobyło9%,aStronnictwoChłopskie-6%.Komuni-
ściuzyskaliaż7mandatów(1,5%)iwrazzkomunizującymigrupamimniejszości
narodowychmieliłącznie18mandatów.UkraińcyiBiałorusinizdobylirazem9%
miejsc,Niemcy-5%,aŻydzi-zaledwie3%.WSenacieBBWRmiałprawie42%
mandatów.Prawicadysponowała8%,centrum-11%,alewicaposiadała18%man-
datów.Wybory1928r.przyniosłydotkliwąporażkęstronnictwChjeno-Piasta.
Partie,którepoparłyzamachmajowy,zdobyły55%mandatów,jednakpodczas
wyborówznajdowałysięjużnaogółwopozycjidorządu.Sanacjanieuzyskała
planowanejprzewagi.WiększośćSejmustanowiłypartieopozycyjnewstosunku
doBBWR,zarównonalewicy,jakinaprawicy,aprzeztoniemogącełatwouzgod-
nićzasadwspółpracy.
WnowymSejmie.Gdy27III1928r.PiłsudskiotwierałobradynowegoSejmu,
zławkomunistycznychpadłyokrzyki„PreczzfaszystowskimrządemPiłsud-
skiego!”Wezwanopolicję,którasiłąusunęłaparuposłówzsali.BBWRniezdołał
przeprowadzićwyboruBartlanastanowiskomarszałkaSejmu.Zostałnimkan-
dydatlewicyDaszyński,któryjednakzaoferowałrządowiwspółpracę.Wsyste-
miedemokratycznymrządniemającywiększościsejmowej,atakimbyłgabinet
Piłsudskiego,powiniensiępodaćdodymisji.Stałosięinaczej.Porozmowach
PiłsudskiegozDaszyńskimuzgodniono,żerządpozostanie.
