Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
POCZĄTEKRZĄDóWSANACJI(1926-1930)
pozostawiłswymelektoromswobodęwyboru.WNPRrównieżdoszłodorozbicia
głosów,natomiastchadecjagłosowałazaPiłsudskim.Marszałekzdobył292głosy
lewicy,częścicentrum,ŻydówiNiemców,aBniński-193głosyprawicyorazczę-
ścicentrum.Mniejszościsłowiańskieikomuniściwstrzymalisięwogóleodgłosu.
Przesunięciegłosówwcentrumspowodowało,żePiłsudskizostałwybranygłową
państwa.Jegoprzewrótzostałwistociezalegalizowanyprzezorganyprzedsta-
wicielskiepaństwa.
Kuzaskoczeniupopierającychgopartii,Piłsudskiwyborunieprzyjął,tłuma-
cząctoograniczeniami,jakienafunkcjeprezydenckienałożyłakonstytucjamar-
cowa.1VIZgromadzenieNarodowezebrałosięponownie.Marszałekzapropo-
nowałnaswemiejsceprofesorachemiiIgnacegoMościckiego,którywdrugim
głosowaniupokonałAdolfaBnińskiegostosunkiemgłosów281do220,zostając
trzecimprezydentemRP.
502
NOWYSYSTEMRZĄDÓW
Nowelasierpniowa.SejmiSenatdokonaływyboruMościckiego,aledawnawięk-
szość,którawyłoniłarządChjeno-Piasta,nadaldysponowałapoważnymiwpły-
wami.MimotoPiłsudskiniezdecydowałsięrozwiązaćparlamentu,sądząc,że
dotychczasowy,upokorzonyprzezprzewrót,możebyćbardziejskłonnydoposłu-
szeństwa.Stałosięjednakinaczej.16VI1926r.nowyrządprzedłożyłSejmowi
projektnowelikonstytucyjnej,przewidującynadanieprezydentowiprawarozwią-
zywaniaSejmuiSenatu,wydawaniadekretówwczasieprzerwmiędzysesjami
Sejmu,atakżewnormalnychwarunkachnamocypełnomocnictwsejmowych.
Projekttenbyłzgodnyzzasadamigłoszonymiprzezprawicę,toteżsprzeciw
zgłosiłyklubyPPS,mniejszościsłowiańskich,NPChikomuniści.
Mimoto,poprzyjęciupoprawekSenatu2VIII1926r.,Sejmuchwaliłwięk-
szością246do95głosówustawęzmieniającąkonstytucjęwkierunkupropono-
wanymprzezrząd.WrazznoweląsierpniowąSejmupoważniłteżprezydenta
dowydawaniarozporządzeńzmocąustawydokońca1927r.Poparcieprawicy
icentrumdlaprojekturządowegowytworzyłoparadoksalnąsytuację,wktórej
Piłsudskiegopopieraławzasadzielewica,alewniektórychsprawach-raczej
prawicaicentrum,którestraciłyrozmach,gdyżmarszałekrealizowałichpostulaty
konstytucyjne.Wzamieszaniuupadłwnioseklewicyorozwiązanieparlamentu,
aposłowieisenatorowierozjechalisięnawakacje.
Dalszekrokisanacji.Rząduzyskałwtensposóbswobodęrealizowaniadal-
szychplanówsanacji,czyliuzdrowieniażyciapublicznego,podktórymtohasłem
zwolennicyPiłsudskiegoumacnialiswąwładzę.6VIIIprezydentwydałdekret
oorganizacjinajwyższychwładzwojskowych.NamocydekretuomijającegoSejm
weszływżyciezasadygłoszoneprzezmarszałkaodlat.PowołanoinstytucjęGene-
ralnegoInspektoratuSiłZbrojnych,któraniebyłaodpowiedzialnaprzedSejmem
anirządem,apodlegałatylkoprezydentowi.Wczasiewojnygeneralnyinspektor
staćsięmiałautomatyczniewodzemnaczelnym.Latem1926r.rządBartlaprze-
