Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Przemykającsięmiędzyspadającymikroplami
prędkośćgracza
względempola
prędkość
piłkiwzględem
pola
prędkośćpiłki
względemgracza
(a)
(b)
Rysunek1.7.Podaniewtyłwlewowrugbymożewyda-
waćsiędozwolonewzględemgracza(a),alefaktycznie
jestpodaniemdoprzoduwzględempola(b)
1.25.Żonglowanie
Światowyrekordżonglowaniaobręczamiwynosi
obecnie11;wrekordachdlainnychprzedmiotów
liczbytesąmniejsze.Oczywiścieżonglowanie
wymagadobrejkoordynacjioko-rękaipraktyki
wrzucaniuorazchwytaniu,aleczyjestjeszcze
innyczynnik,któryograniczaliczbęprzedmiotów,
którymimożemyżonglować?
Odpowiedź
Oczywiścieograniczenienarzuca
grawitacja.Jeślichcemyzwiększyćliczbęprzed-
miotów,którymiżonglujemy,musimyrzucaćje
wyżej,abymiećwięcejczasunamanewrowanie
dodatkowymiprzedmiotami.Jednakzysknacza-
siejestzawszeniewielki.
Jeślirzucimyprzedmiotdwarazywyżejniż
poprzednio,zyskamyokoło40%więcejczasu
wczasiejegolotu.Ponadtotrzebarzucaćzszyb-
kościąwiększąo40%,cooznacza,żerzutbędzie
najprawdopodobniejnieprecyzyjny.
1.26.Skokotyczce
Tyczkizwłóknaszklanegozrewolucjonizowały
skokiotyczcewewczesnychlatach60.ub.wie-
ku.Wcześniejwtymsporcieużywanybyłbambus.
Tyczkistaloweialuminiowestałysiępopular-
newlatach50.Alenicniemożeprzebićtyczek
zwłóknaszklanego,apoichwprowadzeniurekor-
dowyskokszybkowzrósłz4,8doponad5,8metra.
Niektórzytwierdzą,żerekordmożeostatecznie
przekroczyć6,0metrów.(Obecnierekordświa-
tawskokuotyczcewynosi6,14m-przyp.red.).
Dlaczegotyczkazwłóknaszklanegotaksięprzy-
czyniładopodwyższeniarekordu?
OdpowiedźTyczkazwłóknaszklanegojestznacz-
niebardziejelastycznaodwcześniejszychtyczek
zbambusa,stalilubaluminium.Taelastyczność
dajetyczkarzowidwiekorzyści.Lekkoatletamoże
lepiejprzekształcićenergiękinetycznąbieguprzed
skokiemnaenergiępotencjalnąsprężystoścityczki,
gdyjestonazgięta.(Gromadzionaenergiępocho-
dzącązbiegu,aniezwysiłkumięśniatlety,który
jązgina).Mniejoczywistejestto,żeelastyczność
tyczkiopóźniaprzekształcenieenergiipotencjalnej
zpowrotemwenergiękinetycznąunoszącegosię
lekkoatlety.Toopóźnienieumożliwiazmianępozy-
cjiciałaprzezsportowca,takabyuzyskałonenergię
zrozprostowującejsięwtedytyczki,cowrezultacie
dajeruchdoprzoduzamiastdotyłu.
Abywykonaćdobryskok,lekkoatletamusinie
tylkopobiecszybkowkierunkuskoku,zapewnia-
jącsobiedużąenergiękinetycznądowykorzystania
przyskoku;musitakżewymierzyćkrok,abypra-
widłowoumieścićdalszykoniectyczkiwskrzyn-
cenaziemi.Gdytyczkazostanieumieszczona
wskrzynce,lekkoatletamusiskoczyćwprzód,aby
utrzymaćruchdoprzoduiwłaściwiezagiąćtycz-
kę.Gdytyczkazginasię,mazgromadzonączęść
początkowejenergiikinetycznej.Podczasjejzgi-
naniaorazostatecznegoprostowanialekkoatleta
podwijanogipodsiebieiodchylasię,abyobrócić
nogiiciałodopozycjipionowej.Abypomócwpro-
stowaniutyczki,odzyskaćwięcejenergiiiułatwić
sobiezmianęułożeniaciała,sportowiecpopycha
tyczkędoprzodurękąznajdującąugóry,jedno-
cześnieciągnącdolnąrękędotyłu.Jeśliwszystko
jestdobrzezsynchronizowane,rozprostowującasię
tyczkagwałtowanieoddajezgromadzonąenergię,
abyposłaćlekkoatletęwgórę.
1.27.Strzelaniezapomocąatlatla
orazropucha
Kilkastarożytnychkultur,takichjakAztekowie
orazszczepyżyjącenadalekiejpółnocyAmeryki
Północnej,opracowałomechanizmwystrzeliwa-
nia,wktórymwłócznia(lubstrzała)jestwprawia-
nawruchzapomocądrewnianegokija,któryna-
dajejejdużeprzyspieszeniedoprzodu,ażwłócz-
niawylecizkija(rys.1.8).Dlaczegotourządzenie,
nazywaneatlatlem,czylimiotaczemstrzał,daje
większąprędkośćwłóczniniżwtedy,gdywłócz-
niajestzwyczajnierzucanadoprzodu?Prędkośćta
byławystarczająca,abywłóczniamogłapolecieć
naodległośćokoło100metrówinastępnieprzebić,
