Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
elementemukładanki.Zmianymiażdżycowewtętnicachobserwowanoprzecieżod
lat,apierwsząteorięzapalnegopodłożategoprocesuwysnułw1850rokuRudolf
Virchow.Jużwówczastenwybitnypatologsugerowałkluczowąrolętrombocytów
imonocytówwtworzeniublaszekmiażdżycowychwmiejscachuszkodzonego
śródbłonka,zaobserwowałrównieżnadmiernąproliferacjękomórekibyłautorem
terminuendarteritisdeformans,pisałteż,żeDmiażdżycajestprocesemzapalnym
modyfikowanymprzezlipidy”.
WpierwszychdwóchdekadachXXwiekuzbiegłysięwięcdwawątkibadańnauko-
wych-obserwacjepatologówdotyczącezmianmorfologicznychwnaczyniachtęt-
niczychokazałysięmiećbezpośrednizwiązekzbadaniamichemikównadbudową
ifunkcjącholesterolu.Niebawemdołączyłdonichnurtkliniczny.Odpierwszego
opisudolegliwościdławicowychminęłojużwówczasblisko130lat.Terminangi-
napectorisorazdokładną,wciążtrafną,definicjętychdolegliwościopisałWilliam
HeberdenStarszyw1772roku.Terminataksercaczy-bardziejnaukowo-zawał
mięśniasercowegobyłjużznanynapoczątkuXXwieku,uważanojednak,żejestto
naturalnymechanizmzgonu.Dopierow1919rokuamerykańskiklinicystaJames
BryanHerrick,korzystajączprowadzonychodpoczątkuXXwiekubadańWillema
Einthovena,uzyskałelektrokardiograficznyzapiszawałuserca.
W1938rokuCarlMüller,norweskiklinicysta,opisałserięprzypadkówrodzinne-
gowystępowaniabardzowysokichstężeńcholesterolu.Chorobazostałanazwana
rodzinnąhipercholesterolemią,dowiedzionojejdziedzicznegocharakteru,opisując
typdziedziczeniajakoautosomalnydominujący,stwierdzonorównież,żewiążesię
onaz20-krotniewyższymniżpopulacyjneryzykiemzawałumięśniasercowego.
Rzadsza,homozygotycznapostaćchorobyzostałaporazpierwszyopisanadopiero
w1964rokuprzezKhachaduriana.
Wlatach50.XXwiekutoczyłysiębadanianadszlakiembiosyntezycholesterolu.
Możliwośćprodukcjiendogennegocholesteroluzaobserwowanojużwlatach30.na
modeluzwierzęcym.NajwiększezasługiwzakresietychbadańprzypisujesięKon-
radowiBlochowiiFeodorowiLynenowi,którychpracęuhonorowanow1964roku
NagrodąNoblawdziedzinieFizjologiiiMedycyny.Kilkalatwcześniej,w1960roku,
Lynenbrałrównieżudział,wrazzBucherem,wkolejnymprzełomowymodkryciu
identyfikacji3-Hydroksy-3-metyloglutarylokoenzymuA(HMG-CoA).
PierwszapołowaXXwiekujestumownieokreślanaDerącholesterolu”.Napoczątku
lat50.XXwiekurozpoczęłysięnowożytnebadaniaepidemiologiczne,anastępnie
kliniczne,dotyczącejużnietylkoznaczeniastężeniacholesteroluwpatofizjolo-
giiiepidemiologiichoróbukładusercowo-naczyniowego,aleprzedewszystkim
poszczególnychfrakcjilipoprotein,anastępnie-możliwościfarmakoterapii.
WedługJosephaGoldsteinaodtegomomentuzaczynasięeraLDL.
1010Jaksięzmieniałyobliczamedycyny
3