Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXII
Wstęp
ujmując,systememocjonalnyłączynasząpercepcję
idziałaniezczynnikamipopędowymi,motywacyjny-
miiuczuciami.Systemtentworząściślezesobąpołą-
czonekoroweipodkorowestrukturymózgowia,które
umożliwiająprzetwarzaniereprezentacjizewnętrznych
iwewnętrznychbodźcównaemocjonalnieznaczące
kategorie,takiejaknagrody,kary,popędyimotywacje.
Głównąrolęwtymprocesieodgrywaprzypodstawna
koraczołowaiciałamigdałowate.Zkoleikorawyspy
wiążesięzodczuwaniemstanówemocjonalnych.Ist-
niejąpewnedanewskazującenato,żelewapółkula
wiążesięgłówniezemocjamipozytywnymi,prawa
zaś-znegatywnymi.Fakttennieznalazłjednakpeł-
negopotwierdzeniaaniwobserwacjachklinicznych,
aniwbadaniachfunkcjonalnegoobrazowaniamózgo-
wia.Dodatkoweproblemywopisiesystemuemocjo-
nalnegostwarzarozszerzeniepojęciatradycyjnieznim
wiązanegoukładulimbicznego,obecniebowiemwłą-
czasięturównieżstrukturypniamózgowia.
Złożonycharakteremocjistwarzaliczneproblemy
diagnostyczne.Praktykaklinicznawskazujejednak,
żewieleostanieemocjonalnymdanejosobymożna
siędowiedziećpoprzeanalizowaniuwykonanego
przezniąrysunku.Pomocneokazująsięrównieżba-
danianeurofizjologiczne,gdyżumożliwiająukazanie
znaczeniaposzczególnychstrukturmózgowiaoraz
ichwzajemnepołączenia.Badaniateułatwiajątakże
diagnostykęzaburzeńemocjonalnych,zapisEEGfali
alfamożnabowiemwykorzystaćjakowskaźnikde-
presjiilęku,przynajmniejuniektórychpacjentów.
Wskazująteżnaznaczenieserotoninywprawidło-
wymdziałaniusystemuemocjonalnego.
Rozdział10zkoleijestpoświęconyzasadom
działaniasystemówsensorycznych.Terminnsystemy
sensoryczne”wskazuje,żemamytudoczynienia
zpercepcjąwielozmysłową.Wiadomobowiem,że
człowiekjestistotąpolimodalnąiświatodbiera
wszystkimizmysłami.Ponadtoprzewagaczłowieka
nadinnymistworzeniamipoleganawzbogaceniume-
chanizmówprzetwarzaniainformacji(silnyrozwój
obszarówasocjacyjnych),anienazwiększaniuilości
jejdopływu.Powstającewkorzeasocjacyjnej(koja-
rzeniowej)wrażeniazmysłowesąświadome.Dokory
asocjacyjnejprowadzigłównadrogaczuciowa,ana
różnychjejpoziomachodchodządrogibocznedoin-
nychukładówsystemunerwowego.
Podkreślamyrównieżznaczenierozróżnieniapro-
cesuzbieraniadanychzmysłowych(wrażeń)odproce-
supercepcji,czyliinterpretacjitychdanych.Ściślej
rzeczujmując,interpretacjatadotyczysygnałówelek-
trycznychpowstającychwreakcjinabodźce,które
docierajądoreceptorów,aznaczeniasygnałytenabie-
rajądopierowprocesieichinterpretacji,czylipercep-
cji.Oznaczato,żepercepcjaobejmujeprocespowsta-
niawświadomościrozpoznanegoobrazuokreślonej
osoby,miejsca,przedmiotu,sytuacji,stanurzeczylub
wydarzenia.
Podsumowaniemtychrozważańjestmikrogene-
tycznymodelpercepcji.Zakładasięwnim,żeprocesy
percepcyjnerozwijająsięodnajstarszychinajgłębszych
warstwdonajmłodszychinajbardziejwysuniętychna
powierzchnię,czyliodpniamózgowiapoprzezstruktu-
rypodkorowedokorymózgowej.Spostrzeganyobiekt
(lubzdarzenie)niejestwięcformowanywtrakcie
syntezyodbieranychdanychzmysłowych,leczwręcz
przeciwnie:powstajewmózguwwynikuprocesów
umysłowych,któremożnaprzyrównaćdoczynności
wykuwaniarzeźby.Procestenpolegabowiemnawy-
odrębnianiuspośródwieludocierającychdomózgu
bodźcówtychistotnychdladanegoobiektu,wczym
najważniejszefunkcjepełniąpamięćidoświadczenie.
Należyzaznaczyć,żewymienionezałożeniaznajdują
potwierdzeniewpraktyceklinicznejipozwalająwyja-
śnićistotętakichzjawisk,jakmarzeniasenne,omamy
ihalucynacje.Dająteżwglądwistotędziałaniaświa-
domości,coilustrująpodaneprzykładyzpraktykikli-
nicznej.Przedewszystkimzaśumożliwiająpostawie-
niediagnozyiprzeprowadzenieskutecznejrehabilitacji
pacjentówzzaburzeniamipercepcji.
Rozdział11obejmujeprezentacjęistotysystemów
pamięci.Zwracamytuuwagęnato,żepamięćstano-
wibardziejzespółzintegrowanychsystemówniżsys-
temmonolityczny.Pamięćjestintegralniezwiązana
zinnymiprocesamipoznawczymiiumożliwiaorien-
tacjęwotaczającymnasświecie.Biorącpoduwa-
gęcharaktertegopodręcznika,zwracamyteżuwa-
gęnauwarunkowaniabiologiczne,zeszczególnym
uwzględnieniempamięciroboczejzewzględunajej
ścisłepowiązaniazsystememwykonawczym,awięc
działaniemczłowieka.Zgodniezprzyjętymprzeznas
podejściemteoretycznymrozumiemypamięćjako
złożonyproces,naktóryskładasięznaczniewięcej
czynnikówniżtradycyjnieprzyjmowanezapamięty-
wanie,przechowywanieinformacjiijejodtwarzanie.
Zezrozumiałychwzględównajwięcejuwagipo-
święcamyneuronalnympodstawompamięci,oma-
wiającnajczęściejprzyjmowanewneuropsychologii
modele,takiejakmodelejakościowe,ilościowe,para-
metryczneiróżnicindywidualnychoraz-oczywiście
-modelmikrogenetyczny.Wskazujemyprzytymna
ichzaletyiograniczenia,adokonanyprzeglądskłonił
nasdowniosku,żenajbardziejobiecujące-jednocze-
śniezgodnezpodejściemprocesualnym-sąnajnow-
szebadanianeurofizjologiczne,prowadzoneprzezze-
