Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(1982)przeprowadzilistudiaporównawczewoparciuokrótko-idługo-
terminoweosiągnięciawnaucejęzyka,któredoprowadziłyichdotrzech
uogólnionychwniosków.Popierwsze,dorośliszybciejniżdzieciprze-
chodząprzezwczesneetapywzakresiepojmowaniamorfologiijęzyka
iskładni.Podrugie,starszedzieciucząsięszybciejodmłodszych.Po
trzecie,początkującedzieciprzewyższająwnaucepoczątkującychdoro-
słychwogólnymrozrachunku.Wnioskiteokazująsięspójnezinnymi
badaniami(np.Morris-Gerstman1986,Harley1986,Patkowski1980).
MichaelLong(1993:201)dodajejeszcze,żepoczątkowetempouczenia
sięjęzykaiostatecznywyniksąpoczęścifunkcjąwiekurozpoczęciana-
uki.Rozwójjęzykaregulująwrażliweokresy,podczasktórychnabywa-
nieumiejętnościjęzykowychjestskuteczne,apoupływiektórychstaje
sięnieregularneiniekompletne.Ponadtoutratazdolnościuczeniasięnie
ograniczasiędofonologiianiteżniejestjednorazowymwydarzeniem,
aprocesemkumulacyjnymdotykającympokoleiróżnezakresyjęzyka.
Natomiastpogarszaniesięzdolnościdonaukijęzykajestzauważalne
uniektórychdziecijużwwieku6lat,aniewokresiedojrzewania,jak
częstozwykłosiętwierdzić.
Rozważaniaoaspektachjęzykowychwkontekściewiekupokazu-
ją,żejęzykjestwplecionywsystempoznawczyczłowieka,azwłasz-
czawzdolnościpostrzegania,pamięćiemocje.Wzwiązkuztymwiek
dojrzały,wtymrównieżstarość,niemusibyćuważanyzaokresżycia,
wktórymwszystkojestgorszewstosunkudotego,cominęło,ikie-
dynaciskkładziesięnato,czegobrakuje.Dojrzałośćjestoczywistym
etapemżycia,takjakdzieciństwo,któregonietraktujesięprzecieżjak
niekompletnąwersjędorosłości.KeesdeBotiSinfreeMakoni(2005:2)
zauważają,żewiększośćbadańzwiązanychzwiekiemdojrzałymprzyj-
mujeperspektywęzakładającąpogarszaniesięsytuacji.Dlategopostu-
lująraczejperspektywępodkreślającąakceptacjęispełnieniewtrakcie
całegożycia.Tedwieperspektywyprowadządoformułowaniazupełnie
różnychpytańbadawczych.Wperspektywieakceptacjiispełnieniaroz-
wójjęzykowyniezatrzymujesięwżadnymwiekuuważanymzawła-
ściwydocałkowitegoopanowaniajęzyka,aletrwanieprzerwanie.Wtej
perspektywienietylkorozwójjestnormalnymprocesem.Jestnimrów-
nieżdegradacja.
32
