Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
F.Bereźnicki,Podstawydydaktyki,Kraków2007
ISBN:978-83-7308-961-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2004
1.Wartościiichzwiązekzcelamikształceniaogólnego
43
wujęciuI.Wojnarpośródzagrożeń,stawiającychpodznakiemzapytania
przyszłośćludzkościiświata,naczołowysuwasię„katastrofaaksjologiczna”,
objawiającasiępowszechnym„rozchwianiemtradycyjnychnormiwartości,
chaosemidezintegracjąosobowości”9.
Wtymmiejscunależyzaznaczyć,żeocenadokonującychsięobecnie
przemianjestprzedmiotemgłębokichsporów:„tezieostaniekryzyso-
kryzysczy
wym(regresie,degradacji)naszejepokiprzeciwstawiasięmyślopojawie-
zmiana
niusiężyciodajnychimpulsów,zapowiadających«szczęściepluralności»
wartości?
(F.Lyotard)”10.
ZasadnośćposługiwaniasięideąkryzysudoopisukulturykońcaXX
wiekupodważam.in.J.Jedlicki,który,pytając,czy„mitemniejest[...]
przekonanieotragicznymregresiekulturyalboototalnymkryzysiewar-
tościwnaszejepoce”,odpowiada,żetegorodzaju„konstatacjezawierają
przecieżimplicitezałożenieoistnieniu–wprzeszłościdawnejlubniedawnej
alboprzynajmniejinpotentia–jakiegośkontrastowegostanuprzed-albo
bezkryzysowego,kiedyludziebyli(lubmożebędą)bardziejzadomowieni
wświecie,awartościbardziejbezpieczne.Wolnosądzić,żetodopierojest
wyobrażeniemityczne”11.
Naostrożnośćwposługiwaniusięformułą„katastrofyaksjologicznej”
wskazują–zdaniemA.Kaczor–takżejeszczeinnewzględy.Jednymznich
jestodczytywaniewzrostunapięciamiędzykodeksamiaksjologiczno-świa-
topoglądowymi,uznawanymidotądzafundamentalneiuniwersalneano-
wymiideamikulturowymi,podważającymiprawomocnośćtychkodeksów
jakosytuacjikryzysowych,katastroficznych.Innympowodemostrożności
wocenieobecnejsytuacjiaksjologicznejsą„teinterpretacjewspółczesnych
procesówsocjokulturowych,wedługktórychdzisiejszyduchsceptycyzmu,
relatywizacjidotychczasowychkanonówiwartościjestoznakątransforma-
cji,mogącejstaćsiętwórczymzaczynemnowejepoki”12.
Różnorodnośćiniejednoznacznośćocenobecnejsytuacjiaksjologicznej
renesans
wnaszymkraju,czyszerzej–wEuropieinaświecie,tymbardziejwyma-
refleksji
gadobrejznajomościproblematykiwartości.Zmianywwieludziedzinach
owartościach
naszegożycia,wtymtakżewdziedzinieedukacjiprzyczyniająsię–jakto
9I.Wojnar:AktualneproblemyedukacjiikulturywPolsce[w:]Edukacjawobecwyzwań
XXIwieku,zbiórstudiówpodred.I.WojnariJ.Kubina,Warszawa1996,s.15.
10A.Kaczor:Edukacjakulturalnawobecaksjologicznychwyzwańwspółczesności,„StudiaEtycz-
neiEstetyczne”Zbiórpiąty,Lublin1999.
11J.Jedlicki:Trzywiekidesperacji,„Znak”1996,nr1,s.23.
12A.Kaczor:Edukacjakulturalnawobecwyzwańwspółczesności,op.cit.,s.47.Patrztakże:
Ofilozofowaniu,perypetiachdzisiejszejkulturyirebuspublicis.ZProfesoremS.Morawskim
rozmawiająA.SzahajiA.Zeidler-Janiszewska,Toruń1995;L.Kołakowski:Szukaniebar-
barzyńcy—złudzeniauniwersalizmukulturowego[w:]idem,Czydiabełmożebyćzbawiony
i27innychkazań,Aneks,Londyn1984,wyd.II.
