Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niestosownydla,,jasnychpanów’’.Wbrewpełnejpodziwuiszacunku
formule,zwrottenświadczyconajmniejolekceważeniuiszyderstwie.
Winamożnautoczyćwcoś,naprzykładwdzban.Narzędziado
utaczaniapojawiająsięnatomiastwkontekstachinnegotypu–tam,
gdziesięmówioutaczaniukrwi,równiezresztączerwonejjakwino.
Jeślitakiemabyćowowinonaślubnetoasty,również,,dla’’niemoże
oznaczaćdaru,leczdlapanówprzeznaczoneostrze.Domysłtaki
likwidujeuprzedniądysharmonię.Tasamabowiemironiamożekazać
nazywaćnarzędziedoutaczaniakrwibłyskotkąiwbrewrzeczywistym
uczuciompanówtytułować,,jasnymi’’.Powiązanieniedwuznacznej
chęcimorduzjednejstronyzweseliskiem,zdrugiejzpodkreślaniem
dystansuspołecznegodzielącegomówiącegoodprzedmiotunienawiści
pozwalajużnietylkorozumiećprzytoczonezdanie,aletakżedość
dokładnierekonstruowaćbrakująceelementy.Motyw*zemstyzawie-
dzionegowmiłościiodtrąconegonajwidoczniejzracjiróżnicspołecz-
nychmożeuruchomićoczywiścierozmaitewątki*.Jednebędąbliższe
dziełuMickiewicza,innechoćbylibrettuHalki,alewszystkotoudałosię
wydedukowaćwyłączniezułamkatekstucelowopostawionegowtak
niekorzystnejsytuacjikomunikacyjnej.
2.3.Rolasytuacji
TradycjaprzypisujeCezarowi,żeprzekraczającRubikon,cobyło
jednoznacznezwszczęciemwojnydomowejprzeciwkosenatowirzyms-
kiemu,miałonwypowiedziećsłynnezdanieokościach,którezostały
rzucone.Niewiemy,jakbyłonaprawdę.Możestojączeswymi
legionaminadlichąrzeczkąodgraniczającaItalięodświeżopodbitej
Galiiprzedalpejskiejwydawałjedynieściślewojskowerozkazy–nie
zasługujące,byjewlegendzieprzekazywaćpotomnym.Byćmożerzucił
jakiśrubasznyżartzrodzajutych,którymidowódcylubiązaskarbiać
sobiesympatiępodkomendnych.Napewnohistorycznądecyzjępodjął
iwprowadziłwczyn.Jejnieodwracalności,rozstrzygającegocharakteru
i,jeśliidzieoefekt,zależnościodlosu–niepodobnawyrazićprościej,
trafniejizarazembardziejpoglądowoniżwłaśnieutożsamiającją
zrzutemkości.Tobowiemzostałodosłowniezapisanewdo-
mniemanymzdaniuCezara,któretakdoskonaleokreśliłowydarzenie
równieprzysłowiowego,,przejściaRubikonu’’,żedodziśużywasięgo
dlawyrażeniaprzełomowychiostatecznychdecyzji.Znamyjednak
26
