Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iwiązałsięzśmiertelnościąnapoziomie9,5%.WtrakcieIIwojnyświatowejbyło
toodpowiednio10godzini3,3%ofiarśmiertelnych(daneUSArmy).
KrokamimilowymiokazałysięjednakwojnywKoreiiWietnamie,wktórychpoza
zdobyczamichirurgiiitransfuzjologiiorazwdrożeniemzasadintensywnejterapii,
zastosowanoszereginnowacyjnychrozwiązań,takichjakewakuacjaśmigłowcami
czytworzeniemobilnychzespołówchirurgicznychMASH.Podkonieckonfliktu
wWietnamieczasdotarciadoMASHwynosiłprzeciętnie1,2godziny,śmiertel-
nośćzaśzostałazredukowanado2,3%.
Czaspozakończeniudużychglobalnychkonfliktówmilitarnychzwiązanybyłzpo-
wstaniemzjawiskaokreślanegojako„epidemiaurazów”.Jejdynamicznywzrostna
terenieUSAbyłspowodowanynietylko„postępem”komunikacjiiwzrostemwy-
padkowościdrogowej,leczmiałzwiązektakżezfaląprzemocy,awszczególności
zobrażeniamipenetrującyminaskutekoddziaływaniabronipalnejorazzranami
kłutymi.
WyjściemzsytuacjimiałyokazaćsiępraceTheAmericanCollegeofSurgeons
CommitteonTruma(ACSCOT),któredoprowadziływ1973rokudostworze-
niapodwalinsystemuratowniczego(EMS-Act),anastępnieokreśleniapoziomów
opiekinadofiaramiurazówipowołaniapierwszychcentrówurazowych(1976).
Od1980rokudokonanotakżestandaryzacjisposobówpostępowaniaszpitalne-
gowobrażeniachciała,azarazemsystemuszkoleniapoprzezwdrożeniesystemu
AdvancedTraumaLifeSupport(ATLS).Pytaniempozostaje,czynadalzałożenia
systemuCentrówUrazowychwkoncepcjilat80-tychwytrzymałypróbęczasu.
Sprawnośćsystemówopiekiprzedszpitalnejprowadzido„skracania”złotejgodzi-
ny.WedługwieloośrodkowychdanychpochodzącychzUSAblisko50%zgonów
następujewpierwszychminutachpourazie.Sąonewynikiemciężkichobrażeń
układunerwowegolubteżskutkiemmasywnychkrwotoków.Kolejne20–30%
zgonównastępujewpierwszych48godzinach,około20%zgonówzaśjestnastęp-
stwemniewydolnościwielonarządowejwkolejnychdniachpourazie.
Problemempozostająniezmiennieokołourazowezgonydouniknięcia(zarówno
naetapieprzedszpitalnym,jakipostępowaniawszpitalu).Średniodsetekzgonów
douniknięciawurazachwynosi7%.Jednakwśródtych,którzydocierajądoszpita-
la,wedługdanychamerykańskich,sięgaonnawet11%zgonówurazowych.
Pozostawiatosporymarginesdlatakzwanychopportunitiesforimprovement
(OFI),)czylisytuacji,wktórychwłaściwebądźszybszepostępowaniedawałobypo-
tencjalnąszansęnaprzeżyciepacjenta.WprzypadkuzgonówdouniknięciawSOR
ażw67%przypadkówdopatrujesięmożliwościpoprawypostępowania(OFI).
Comożnazrobićlepiej?
XXVI
LeczenieObrażeńCiała–SystemUrazowy
