Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Pojęcie,systematykaizakresprzedmiotowyprawapracy
33
Wklasycznychzałożeniach,naktórychzostałskonstruowanytenpodręcznik,ma-
terialneprawopracydzielisięnadwazasadniczedziały-indywidualneizbiorowe
prawopracy.Doobutychczęściodnosząsiękwestieogólne,mającewswejistocie
charakteruniwersalny.
Indywidualneprawopracytozbiórnormokreślającychprawaiobowiązkistronsto-
sunkupracyocharakterzematerialnoprawnym.Możliwejestteżjegoszerszepojmo-
wanieobejmującewszelkieregulacjezwiązaneznastępcamiprawnymipracownika
ipracodawcy.Obateujęciapozostająwkoincydencjizużywanymnaderczęstopoję-
ciemprawastosunkupracy7.
Wwymiarzeprzedmiotowymindywidualneprawopracy8obejmujeswymzakre-
semwszystkieaktykreującestosunekpracy,zarównoumowne,jakipozaumowne.
Uprawnieniaiobowiązkiocharakterzematerialnoprawnymznichwynikająceod-
nosząsiędowszystkichpłaszczyznobligacyjnych,począwszyodnawiązaniastosun-
kupracy,poprzezjegotreśćiprzekształcenie,skończywszynaustaniu.Oczywiście
niezawszemożliwajestścisładelimitacjakonkretnegouprawnieniaiskorelowanego
znimobowiązku.Zewzględunanaturalnywgospodarcebrakustandaryzowaniasto-
sunkupracyniemamożliwościichenumeratywnegowyliczenia,możliwesąjedy-
nieegzemplifikacje,naprzykładwedługsekwencjikodeksowej.Wefekciejegozakres
przedmiotowymożezostaćokreślonytylkoprimafacie.
Windywidualnymprawiepracymożliwejestjeszczewyróżnienieprawapowszech-
negoiurzędniczego.Topierwszeodnosisięwwymiarzepodmiotowymdopra-
cownikówzatrudnionychnapodstawieumówopracę(zarównozwykłych,jak
ispółdzielczych).Zkoleiprawourzędniczeregulujewsposóbszczególnystatuspra-
cownikówzatrudnionychnapodstawiepozaumownychaktówkreującychstosunek
pracywsłużbiepublicznej(np.wsłużbiecywilnej,samorządzieterytorialnym,są-
downictwieiprokuraturze).Ostatniedziesięcioleciacechujecorazsilniejszaatrofia,
uchwalanesąbowiemkolejneustawy,które-zazwyczajwsposóbniekompleksowy,
wręczpartykularny-regulująstatusprawnycoraztowęższychgruppracowników
zatrudnionychwrozmaitychdziałachadministracjipublicznej.
Zbioroweprawopracy9tozbiórnormregulującychkolektywneprawaiobowiąz-
kipodmiotówreprezentującychpracownikówipracodawców.Konkretniemaono
7Por.J.Piątkowski,Aksjologiczneinormatywnepodstawyprawastosunkupracy,Toruń2017,s.61in.
8Por.J.Jończyk,Prawopracy,Warszawa1995,s.245;A.Świątkowski,Indywidualneprawopracy,
Gdańsk-Kraków2001,s.12;K.Kolasiński,Prawopracyiubezpieczeniaspołecznego,Toruń1999,s.19-20;
K.W
.Baran[w:]Systemprawapracy,t.II,Indywidualneprawopracy.Częśćogólna,red.G.Goździewicz,
Warszawa2017,s.23in.ipowołanatamliteratura.
9Por.B.M.Ćwiertniak[w:]Systemprawapracy,t.V
,Zbioroweprawopracy,red.K.W
.Baran,Warsza-
wa2014,s.51ipowołanatamliteratura;P
.Nowik,Kilkauwagnatematpojęcia„zbiorowegoprawazatrud-
nienia”[w:]Zbioroweprawozatrudnienia,red.J.Stelina,J.Szmit,Warszawa2018,s.85in.
KrzysztofW
.Baran
