Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Psychologiaklinicznaaklasyfkacjezaburzeńpsychicznych
patologiileżynietylkowiedzazpsychologii
ogólnej,lecztakżewiedzaztychwszystkichpa-
radygmatówwpsychologii,któreopisująiwyja-
śniajągenezęimechanizmypojawianiasięzabu-
rzeńpsychicznychczyzaburzeńzachowania
ujednostki.Przyjęcietakszerokiejdefinicji
przedmiotupsychopatologii,obejmującegozjed-
nejstronywiedzęosymptomachczysyndro-
machzaburzeń,azdrugiej–oichpsychologicz-
nychuwarunkowaniach,powodujezrównanie
obszaruzainteresowaniapsychopatologiizpsy-
chologiąkliniczną.
Wąskierozumieniepsychopatologiisprowa-
dzajądodziedzinynauki,którazajmujesiętwo-
rzeniemklasyfikacjizaburzeńpsychicznychiza-
chowaniaorazwypracowaniemmetodologii
inarzędzistatystycznychidiagnostycznychdo
ichsporządzania(Bilikiewicz,1973;Wciórka,
2003;LilienfeldiLandfield,2008).Rzetelneitraf-
neklasyfikacjezaburzeńpsychicznychizacho-
waniatonapewnoogromnewyzwaniedla
współczesnejpsychopatologii.
Psychopatologiędzielisięnadwiesubdyscy-
pliny:psychopatologięogólnąiszczegółową.
Psychopatologiaogólnawykorzystujewiedzę
ipojęciaużywaneprzezpsychologięogólną(np.
wrażenia,myślenie,emocje,świadomość),klasy-
fikujeidefiniujeobjawyzaburzeńpsychicznych,
będąceprzedmiotemzainteresowaniapsychiatrii,
natomiastpsychopatologiaszczegółowakon-
centrujesięnaopisieróżnychzespołówobjawów
ijednostekzaburzeńpsychicznych(nozologicz-
nych),którewyodrębnionozarównonapodstawie
analizstatystycznych(prototypstatystyczny),jak
idoświadczeńklinicznych(prototypkliniczny).
4.2.Psychologiakliniczna
aklasyfikacjezaburzeń
psychicznych
Mimożewspółcześniedysponujemydośćszero-
kąwiedząokryteriachtrafnościirzetelnościkla-
syfikacjiwnaukachozdrowiupsychicznym,to
nadalnieznajdujeonapełnegoodzwierciedle-
niawistniejącychwpsychopatologiiklasyfika-
cjach.Rzetelnysystemklasyfikacyjny,zdaniem
HarveyaSkinnera(1981),umożliwiauzyskanie
przezróżnychklinicystówlubprzeztegosamego
klinicystęwróżnymczasie,wefekciepostępowa-
niadiagnostycznego,rozpoznaniategosamego
zaburzeniapsychicznegoubadanejosoby.Jestto
pewienideał,doktóregozmierzająkolejnemo-
dyfikacjeiudoskonaleniasystemówklasyfikacyj-
nychzaburzeńpsychicznych.
Każdaklasyfikacjazdrowiaizaburzeńpsy-
chicznych,zdaniemHenry’egoAdamsa,Kristen
LuscheriJeffreyaBernata(2001),powinnaobej-
mować:(1)definicjęwyodrębnionegotypu(jed-
nostkiklinicznej)ipodtypuzaburzenia,zewska-
zaniemnawystępującemiędzypodtypami
związkifunkcjonalne;(2)opisanieprzyczyn
iprocesukształtowaniasiękonkretnejjednostki
klinicznej;(3)prognozęprzebieguiewentualnych
negatywnychskutkówzaburzenia;(4)wskaza-
nienajbardziejskutecznychprocedurleczenia,
zuwzględnieniemczynników,któremogąjemo-
dyfikować.Wpraktyceokazałosię,żetworzenie
klasyfikacjizaburzeńpsychicznychzjednoczes-
nymuwzględnieniemkryteriumobjawowego
iprzyczynowegonieprzyniosłooczekiwanej
trafności(LilienfeldiLandfield,2008).
4.2.1.Psychopatologiaprocesów
psychicznychizachowania
Wpsychologiiklinicznejipsychiatriiwceluokre-
śleniazaburzeńpsychicznychużywasięróżnych
terminów,którezazwyczajwywodząsięzpew-
negosposobumyśleniaalbooichprzejawach,
albooistocie.Wpsychologiiklinicznejpowszech-
niestosujesięokreślenieUzaburzeniepsychicz-
ne”(mentaldisorder)czyzespółobjawów,opisując
schizofrenię,zaburzeniadwubiegunoweafek-
tywneczydepresję(Sęk,2005a;Cierpiałkowska,
2007),natomiastwpsychiatriitesamezaburze-
niaokreślasięmianemchorobypsychicznej
(mentaldisease,mentalillness)(por.Pużyński,2007;
WciórkaiWciórka,2008).Nazewnictwojestwdu-
żymstopniuzależneoddominującychwdanej
dyscypliniepoglądównaistotęzaburzeńorazod
podtrzymywaniapewnychtradycjispołeczno-
-kulturowych.Znaczącąrolęodgrywająwutrzy-
mywaniutradycjizajmującysięzdrowiempsy-
chicznymklinicyści.Oczywistejest,żegdy
schizofrenięnazywasięchorobąpsychiczną,to
podkreślasięjejuwarunkowaniabiologiczne,
69
