Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęcianormy,normalnościizdrowia
isatysfakcjazżyciajakocałościiróżnychjego
sfer,anatosubiektywnepoczucie(przekonanie)
składająsięniezbędneikluczoweelementy:
1)doznawaniepozytywnychemocji(radośćży-
cia);2)zaangażowaniewdziałaniepowodujące
optymalnedoświadczeniaflow;3)jakośćwięzi
społecznych;4)poczuciesensu;5)dążeniedore-
alizacjicelów(Seligman,2011).Wtakimujęciu
dobrostanuodzwierciedlasięzarównohedoni-
styczneujęcieszczęścia(doznawanieprzyjem-
nościiradości),jakiujęcieeudajmonistyczne
szczęścia(doświadczaniesatysfakcjizrealizacji
wartości,celówisensu).Ponieważwiedzaodo-
brostaniepowstajerównoleglezwiedząoszczę-
ściuidobrymżyciu,jestonabardzozróżnico-
wana.Najwięcejbadańnatematdobrostanu
przeprowadziłjedenztwórcówpsychologiipozy-
tywnejEdDiener(2009)1.
Jestonwspółautorempowszechniestosowa-
nejwponad40krajach(Dieneriin.,1985)Skali
SatysfakcjizŻycia(SatisfactionwithLifeScale,
SWLS)adaptowanejtakżedowarunkówpolskich
(Juczyński,2001).Podstawąkonstruowaniatego
narzędziabyłopojęciedobrostanuujmowanego
jakosubiektywnaocenażyciajakocałościijego
warunków.Analizapierwotnegokwestionariu-
sza,składającegosięz48twierdzeń,wyłoniła
trzyczynniki:satysfakcjęipozytywnyoraznega-
tywnyafekt.Powyłączeniutwierdzeńkorelują-
cychniskozczynnikiemsatysfakcjiwyłoniono
najpierw10pozycji,anastępniewdrodzebada-
niasemantycznegopodobieństwaustalonopięć
twierdzeńnajbardziejtrafnychdlaogólnegoży-
ciowegodobrostanuispełniającychwarunkiwy-
sokiejrzetelności.Proceduromtymnależyprzy-
pisywaćprzydatnośćiupowszechnieniezarówno
uproszczonegoogólnegopojęciadobrostanu,jak
isposobujegopomiaru.
1Cytowanapozycjatodziełazebraneprogramówipu-
blikacjiEdaDieneraiwielujegowspółpracowników.Nosi
onapodtytułTheCollectedWorksofEdDiener.Pierwszytom
poświęconyjestpracomteoretycznymiprzeglądowym,
drugipodejmujemiędzykulturowyaspektbadańnad
dobrostanem,trzecizaśjestnajbardziejpraktyczny
dyskutujesięwnimproblematykęnarzędzidobadania
dobrostanu.
3.4.Podsumowanie
Dlapsychologiiklinicznejpodstawoweznaczenie
mająpojęcianormyizdrowia.Normatraktowa-
najakowzorzecokreślanianormalnościczłowie-
kajestnajczęściejomawianawtrzechkatego-
riach:jakonormailościowa,społeczno-kulturowa
iteoretyczna.Każdyztychrodzajównormma
swojezaletyiograniczenia.Niekiedyutożsamia
sięnormalnośćczłowiekazezdrowiem,częściej
jednaksądzisię,żetopojęciaodrębne,choć
powiązane.Jedenzpoglądówgłosi,żeróżnepo-
stacinormalnościmożnatraktowaćjakopoten-
cjałyzdrowia.
Wkonstruowaniupojęciazdrowiadługodo-
minowałopodejścienegatywne.Uważano,żewy-
starczyokreślaćzdrowiejakobrakchoroby.Wraz
zrozwojemterapii,profilaktykiipromocjizdro-
wiakonieczneokazałosięstworzeniepozytyw-
nychkoncepcjizdrowia.Pracewtymzakresie
mogąprzebiegaćwnurcieindukcyjnym,gdy
zróżnychteoriipsychologicznych,głównieteorii
osobowości,wydobywasiępowtarzającekryteria
zdrowiapsychicznego.Bardziejpoprawnemeto-
dologiczniejestjednakpodejściededukcyjne,
gdyzteoriiwydobywasięzałożenianatematpo-
zytywnychwłaściwości.Wpracachrekonstruują-
cychkoncepcjezdrowiazawartewkoncepcjach
psychologicznychiosobowościuwzględniasię
założeniacodonaturyczłowieka,sposobówjego
poznawaniaimechanizmówrozwojuorazrelaty-
wizacjikultury.Pojęciezdrowia,wszczególności
psychicznego,jestteżporównywanedopojęćpo-
krewnych,takichjakszczęście,dobrostanisu-
biektywnajakośćżycia.Ichanalizywskazują,że
zdrowieijegoanaloginależądopojęćwielo-
znacznych,ujmujesięjejakozdolność,stanlub
proces,podchodzisiędotychzjawiskodstrony
obiektywnejisubiektywnej,aprzedmiotowe
odniesieniapozytywnegozdrowiamogąbyć
bardzoróżne.Zdrowiejestwięcpojęciemplu-
ralistycznym.
Wzwiązkuzrozwojemnaukozdrowiustwo-
rzonoróżneogólnemodelezdrowia.Donajbar-
dziejprzydatnychnależąmodelsalutogenetycz-
nyimodelsocjoekologiczny.
60[[[