Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.1.Psychologiakliniczna
natlepsychologii
wogóle
Abytrafnieuchwycićproblemyetyczne,którepo-
wstająlubmogąpowstaćnagrunciepsychologii
klinicznej,trzebanajpierwspróbowaćuchwycić
to,comaonawspólnegozpsychologiąjakotaką,
awięcjejUpsychologiczność”,orazto,cowjakiejś
mierzestanowiojejspecyfice,tj.Ukliniczności”.
Sprowadzającówproblemnapłaszczyznęetycz-
ną,trzebaodpowiedziećnapytanie:czymożna
zasadniemówićowspólnychdlacałejpsycholo-
giiproblemachetycznychorazotakichproble-
machpowstających(czyszczególnieuwypuklo-
nych)nagrunciepsychologiiklinicznej,ato
wzwiązkuzaspektempraktycznymwykonywa-
niazawodupsychologaklinicznego,nietylkozaś
odrębnościąpsychologiiklinicznejpostrzeganej
(takżemetodologicznie)jakosubdyscyplinatzw.
psychologiistosowanej.
Wzwiązkuztymwartoodrazu,abyniebu-
dzićniepotrzebnychtendencjiseparatystycznych
(wiem,żeniektórymklinicystombardzobliskich),
zwrócićuwagęnakluczowerozstrzygnięcie.
Nietakdawnotemu(por.Brzeziński,1996,
2013,2016;BrzezińskiiToeplitz-Winiewska,
2008)podtrzymanostanowisko,zgodniezktó-
rymmożnasensowniemówićjedynieotym,że
psychologiaklinicznajestdziałempsychologii
wogóle,anieżejestUodrębną”psychologią.
Zatem–iniejesttoodosobnionypunktwidzenia
(por.np.Matarazzo,1987;Ellis,1992)–Uosobli-
wość”metodologicznapraktykibadawczejidia-
gnostycznejpsychologiiklinicznejniejestzwią-
zanazrozwiązywaniemprzezniąspecyficznych
problemówpłynącychzesferypraktykispołecz-
nej(wedługschematuopisanegow:Brzeziński,
2014b,ryc.2.3,s.61).Podtymbowiemwzględem
nieróżnisięonaodtakwyspecjalizowanych,na-
chylonychpraktycznie,działówpsychologii,jak
psychologiapracy,psychologiapenitencjarna,
psychologiabiznesuczypsychologiawychowaw-
cza.WymienionetytułemprzykładuUsubpsycho-
logie”niesąodrębnymi,wsensiemetodologicz-
nym,psychologiami.Nieoznaczatojednak,że
praktykaklinicystówniejestjakośszczególnie
podatnanawystępowanieodstępstwodstandar-
dówmetodologicznychobowiązującychwpsy-
chologii.Oowymnachyleniucharakteryzującym
sięlekceważeniemempirycznychteoriipsycho-
logicznychi,wkonsekwencji,dryfowaniuwstro-
nęparanaukitrzebawspomniećzwłaszczadlate-
go,żejesttopodręcznik,awięcpublikacja,której
naczelnymcelemjestkształtowaniewłaściwej
praktyki.Niezauważaniewspółczesnychstan-
dardówmetodologicznych,lekceważenieempi-
rycznychteoriipsychologicznychczynadmierne
przywiązaniedoosobistychdoświadczeń(intu-
icji)klinicystów,jakogłównegoźródławiedzy
istymulatorapraktykidiagnostycznej,pomoco-
wej,ekspertalnejiszkoleniowejtozjawiskanie-
korzystnedlapsychologiiklinicznej,czemunale-
żysięprzeciwstawić.
Trzebazatempodkreślić,żepraktykaklinicz-
namatylkowówczassens,gdyodwołujesię
wprostdowiedzynaukowejpowstałejnagrun-
ciepraktykibadawczejpsychologiipoprostu.Ta
zaś,jakodyscyplinaempiryczna,odwołujesiędo
doświadczeniajakojedynegokryteriumrozstrzy-
gającegooprawdziwościtwierdzeńformułowa-
nychprzezpsychologów.Niekażdawiedza,na-
wettaogłoszonadrukiemwprofesjonalnie
wyglądającychUksięgach”,zasługujewięcna
mianowiedzynaukowej.Toważne,abyczytelnik
zdawałsobieztegosprawę.Fakt,żezajakimiś
poglądamistoiosobaopopularnymwmediach
nazwisku,nieoznaczawcale,żeto,cogłosi,uzy-
skujewalorprawdziwości.Takzłudnebywają
różnepseudoteorie(np.znurtupsychoanalizy
czypsychologiihumanistycznej)określanemia-
nempsychologicznych,którenieprzeszłypróby
ichkonfrontacjizaprobowanymwspołeczności
badaczysensupropriotestemempirycznym.Ich
autorzyniesąbowiemwstanieprzedstawić–
wymaganychnagrunciemetodologiipsycholo-
gii–danychzebranychsystematycznieiwprze-
prowadzonych
w
warunkach
wymaganej
kontrolibadaniachempirycznych:eksperymen-
cielaboratoryjnym,eksperymencieterenowym
czybadaniachkorelacyjnych.
83
