Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ANDRZEJDZIADZIO
SądyprzemysłoweprzetrwaływNiemczechdoczasuwprowadze-
niawRepubliceWeimarskiejjednolitegosystemusądownictwapracy
w1926r.Dłuższyżywotzachowałyonenaziemiachdawnegozaboru
pruskiego,wPolscebowiempełnaunifikacjasądownictwapracynastą-
piładopierow1934r.DotegoczasudziałaływięcwodrodzonejPolsce
sądyprzemysłoweutworzonenapodstawieniemieckiejustawyz1890r.
PrzyjętawNiemczechw1926r.ustawaosądachpracywprowadziła
trójstopniowąorganizacjęsądownictwapracy.Wpierwszejinstancjiorze-
kałysądypracy,wdrugiejinstancjikrajowesądypracyijakotrzeciain-
stancja–sądpracyRzeszy.Tylkosądypracypierwszejinstancjibyłysą-
damiszczególnymi,oddzielonymiorganizacyjnieodsądówpowszech-
nych.Krajowesądypracyjakoinstancjeodwoławcze(wprzypadkugdy
wartośćprzedmiotusporuprzekraczała300marek)orazsądpracyRzeszy,
rozpoznającyrewizjeodwyrokówsądówkrajowych,byłypowiązaneze
strukturąsądownictwapowszechnego.SądpracyRzeszybyłjednymzse-
natówsąduRzeszyjakonajwyższejinstancjisądowejwsprawachcywil-
nychikarnych.WskładsądupracyRzeszy,oboksędziegozawodowego
jakoprzewodniczącego,wchodziliławnicypowoływaniprzezministra
pracywporozumieniuzministremsprawiedliwościna3lataspośródosób
przedstawionychprzezcentralezwiązkówpracodawcówizwiązkówza-
wodowychpracowników7.
Izbysądupracy(Arbeitsgericht)ikrajowegosądupracy(Landesar-
beitsgericht)składałysięzprzewodniczącegoizrównejliczbyławników
reprezentującychpracodawcówipracowników.Ławnicyniebyliwybie-
rani,leczpowoływaniprzezwyższeurzędykrajowewporozumieniu
zprezydentemsądukrajowegospośródosóbzlistyprzedstawionejprzez
związkipracodawcówipracowników.Ławnikamiwkrajowychsądach
pracymogłyzostaćosoby,którepełniłytenhonorowyurządprzezco
najmniej3latawsądachpracy.Przewodniczącymsądupracypierwszej
instancjimusiałbyćsędziazawodowy(rechtsgelehrteRichter),którybył
powoływanynaokresodrokudodziewięciulat,główniezgronasędziów
sądówcywilnych.Składorzekającysądutworzylicodozasadyprzewod-
niczącyidwajławnicy,zktórychjedenreprezentowałpracodawców,
drugizaśpracowników.Zasadaparytetuławnikówstosowanabyłatakże
wpostępowaniuprzedkrajowymsądempracyisądemRzeszy.
Zakreswłaściwościsądówpracyokreślałaklauzulaenumeratywna,
którawpierwszejkolejnościdokompetencjisądówoddawałasporyzza-
kresustosunkupracy,jakiiroszczeńwynikającychzodpowiedzialności
zaczynyniedozwolone.Postępowanieprzedsądamipracypierwszejin-
7Arbeitsgerichtsgesetzvom23.Dezember1926,RGBl.1926,nr68.Ustawaweszławży-
cie1lipca1927r.
60
