Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Przedmowadopolskiegowydania
miki,organizacji,finansowaniamediów,reklamyitd.).Brakowałowówczas–inadal
niecobrakuje–trafnychiuzgodnionychpolskichterminówdlawielupojęć,oczywi-
stychdlazachodnichbadaczyistudentów.Dlategowłaśnieprzygotowującnowąwer-
sjęswegodawnegopodręcznikaMediaikomunikowaniemasowe.Teorieprasy,radia,tele-
wizjiiInternetu(Wydawn.NaukowePWN1999,2004),włączyłemdoniego–zwie-
dząizgodąbrytyjskiegoautoraiwydawcy–pewnąliczbętabel,zestawieńiodwołań
do„kanonicznego”podręcznikaMcQuaila.Chciałembowiem,takjakiWydawnictwo
NaukowePWN,abyPolacytakżemieliwiedzęiświadomośćproblemówteoriime-
diów,takjakjestnauczanananajlepszychuniwersytetacheuropejskich.Wjakieśmie-
rzekażdypodręcznikjestkompilacją,wdobrymsensiesłowa,gdyżjakmawiałdwu-
nastowiecznyopatśw.BernardzClairvaux,jeśliwidzimyniecodalejniżinni,todla-
tegożestoimynaramionachgigantów.JednakwówczastłumaczącMcQuaila,mogłem
swobodniejniżwdokładnymprzekładzieksiążkiformowaćzdania,wprowadzaćter-
miny,wydobywaćzrozumiałydlaczytelnikasłaboobznajomionegoztematykąiter-
minologiąsensznaderzwięzłych(aleniekiedyniestetyirozwlekłych)zdańautora.
Obecnieczytelnikmusisięuporaćzprzekłademoryginału,alezapewniam,rzeczjest
wartatrudu.
SięgajączatempopodręcznikMcQuaila,czytelnikotrzymujezarównopewną
perspektywęogląducałości,jakiwieleszczegółowychanaliz.Autorowininiejszego
wprowadzeniatakiepodejściebardzoodpowiada–możedlategożesamprzebyłpo-
dobnądrogęnaukową.WprawdzieDenisMcQuaildebiutowałnaukowoznacznie
wcześniej,bojużw1961roku,zbioremwypisóworolitelewizji,apierwsząmonogra-
fięsocjologiimediównapisałw1968roku,niemniejwówczasprzyjmowałdominują-
cywtymczasielasswellowsko-schrammowskiparadygmatwiedzyokomunikowaniu
masowym
*
.DopieropóźniejszynaukowypobytwtheAnnenbergSchoolforCommu-
nicationprzyUniwersyteciePensylwanii,azwłaszczaintelektualnywpływprofesora
George,aGerbnera(codeklarujewewstępietuomawianejidedykowanejProfesoro-
wiksiążki)rozszerzyłjegospojrzenie,włączającistotneelementytzw.paradygmatual-
ternatywnego.Podobnieautortegowprowadzeniarozpocząłpracęnaukowąodksiąż-
kiprzedstawiającejsocjologicznąproblematykękomunikowaniamasowego,przygo-
towanąm.in.podkierunkiemprofesoraGerbnera(którydziesięćlatpóźniejrównież
przyjąłgopodgościnnydlaeuropejskichbadaczydachSzkołyKomunikowaniaAn-
nenberga).Ijarównieżjużw1990rokudedykowałempracęomediachProfesoro-
wi,dziekujączawielejegoradisugestii.Wspominamotejzbieżności,abyukazaćin-
telektualneźródłakoncepcjiMcQuaila,któryłączymetodęparexcellencenaukową
zkrytycznąanaliząspołeczną.ItakjakGeorgeGerbnerjestprzywiązanydoempi-
rycznejnaturybadańnaukowych,wpisujejewszersząkoncepcję(dzisiajpowiadasię
–projektnaukowy).Wszakżezachowujeto,cojestfundamentemsocjologicznie(spo-
*
Niemożnazapominać,żenaukęokomunikowaniumasowymjakodziedzinębadańspołecz-
nychstworzyłamerykańskiuczonyWilburSchramm,samwskazującnaczterechtzw.ojców-założy-
cieli,wtymHaroldaLasswella,autorasłynnejformułybadawczej:Ktomówi,co,jakimkanałem,do
kogo,zjakimskutkiem”(1948).
