Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.3.Mediadrukowane–gazeta
49
2.3.1.Prasapartyjno-polityczna
Jednązpowszechnychwczesnychpostacigazetybyłaprasapartyjno-politycz-
na,poświęconazadaniomaktywizacji,informacjiiorganizacji.Gazetapartyjna(pu-
blikowanaprzezpartięlubdlapartii)obecnieustąpiłapolaróżnymformomprasyko-
mercyjnej,zarównojakoidea,jakijakorealneprzedsięwzięciegospodarcze.Ideapra-
sypartyjnejciąglepojawiasięjakoskładnikdemokratycznejpolityki.Tamgdzie
jeszczeprzetrwaławEuropie(aznajdujemyjejprzykładytakżegdzieindziej),jestna
ogółniezależnaodpaństwa(choćczęstoprzezniedotowana),tworzonaprofesjonal-
nie,wzamierzeniupoważnaiopiniotwórcza.Jejwyjątkowośćleżywwięzijejczytel-
nikówopartejnawspólnejprzynależnościpartyjnej,wjejselektywnościifunkcjimo-
bilizacyjnejzpunktuwidzeniacelówpartyjnych.Przykładyobejmują„prasępostępo-
wą”rosyjskiegoruchurewolucyjnego,gazetypartyjno-polityczne(zwłaszcza
socjaldemokratyczne)wkilkukrajachskandynawskichioficjalnąprasępartyjnąwby-
łychreżimachkomunistycznych.
2.3.2.Prasaprestiżowa
GazetamieszczańskakońcaXIXwiekubyłajednymzkulminacyjnychmomen-
tówwhistoriiprasyiwznacznejmierzeprzyczyniłasiędoukształtowanianaszegono-
woczesnegowyobrażeniaotym,czymjest–lubpowinnabyć–gazeta.Ta„burżuazyj-
na”fazawhistoriiprasy,odmniejwięcej1850rokuposchyłekstulecia,byławyni-
kiemkilkuzdarzeńiokoliczności.Należałydonich:tryumfliberalizmuibraklub
upadekbezpośredniejcenzuryiograniczeńpodatkowych,stworzenieprofesjonalne-
gosektoraprasowegoorazlicznezmianyspołeczneitechnologiczne,sprzyjającedy-
namicznemurozwojowiprasynarodowejlubregionalnejowysokiejwartościinfor-
macyjnej.
Nowaprasaprestiżowalub„elitarna”byłaniezależnaodpaństwaipartykular-
nychinteresów;częstouważanojązagłównąinstytucjężyciapolitycznegoispołecz-
nego,azwłaszcza–zwłasnegonadania–twórcęopiniiiwyraziciela„interesunaro-
dowego”.Zwyklewykazywałaznacznepoczucieodpowiedzialnościspołecznejietycz-
nej(wpraktycedogłębniekonformistyczne)isprzyjałanarodzinomzawodu
dziennikarskiego,służącegoobiektywnemuprezentowaniuwydarzeń.Wwielukra-
jachpodziśdzieńistniejejedna–lubwięcej–gazet,któreusiłująpodtrzymywaćtę
tradycję.Współczesneoczekiwaniawobecgazety„napoziomie”wciążstanowiąrefleks
ideałówprofesjonalizmugazetyprestiżowej,stanowiącpodstawękrytykigazet,które
oddalająsięodideałuprzezswązbytniąstronniczośćlubpogońza„sensacjami”.
2.3.3.Prasapopularna
Ostatnizgłównychrodzajówgazetytowarzyszynamodmniejwięcejstulat,nie
zmieniającwłaściwiecharakteru.Togazetaprawdziwie„masowa”,stworzonajakopro-
duktdlamiejskichrzeszrobotnikówprzemysłowychizaprojektowanatak,byczytałją
