Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.9.Konkurencyjnetradycjeanalizy:strukturalistyczna,behawioralnaikulturowa
39
1.9.Konkurencyjnetradycjeanalizy:strukturalistyczna,
behawioralnaikulturowa
Pytaniastawianenaróżnychpoziomach,napewnympoziomieogólnościpo-
dobne,jednakwpraktycewymagajązastosowaniaróżnychpojęć,apraktykakomu-
nikacjiróżnisięznaczącozależnieodpoziomu.(Naprzykład:„reguły”rządząceroz-
mowądwóchczłonkówrodzinyróżniąsięodregułwiadomościkierowanychdosze-
rokiegokręguodbiorców,zasadteleturniejulubciągupoleceńworganizacji).Łatwo
natejpodstawiezrozumieć,dlaczegonaukaokomunikacjizkoniecznościmusibyć
konstruowanazelementówwieluróżnychteoriiidanychempirycznych,pochodzą-
cychzkilkutradycyjnychdyscyplin(niegdyśzwłaszczasocjologiiipsychologii,obec-
nierównieżekonomii,historii,literaturo-ifilmoznawstwa).Ztegopunktuwidzenia
najgłębszyinajtrwalszywydajesiępodziałnakomunikowaniemasoweiinterperso-
nalne,podziałproblemówkulturowychibehawioralnychorazrozróżnienieperspek-
tywinstytucjonalnychihistorycznychodkulturalistycznychibehawioralnych.Popro-
sturzeczujmując,istniejątrzygłównealternatywneorientacje:strukturalistyczna,be-
hawioralnaikulturalistyczna.
Orientacjastrukturalistycznaczerpieprzedewszystkimzsocjologii,przyjmuje
jednakpoczęścipunktwidzeniahistorii,politologii,prawaiekonomii.Jejpunktwyj-
ściajestraczejsocjocentrycznyniżmediocentryczny,ajejuwagakoncentrujesięna
ogółprzedewszystkimnasystemachiorganizacjimedióworazichzwiązkachzespo-
łeczeństwemjakotakim.Jeślipojawiasiękwestiatreściprzekazu,tonaogółwkon-
tekścieskutków,jakienatreśćprzekazuwywierastrukturaspołecznaisystemmediów.
Wzakresiesposobuwykorzystaniamediówijegoskutkóworientacjatakładzieakcent
nakonsekwencjekomunikowaniamasowegodlainnychinstytucjispołecznych,wtym
naprzykładwpływmarketingupolitycznegonaprzebiegwyborówlubrolęzarządza-
niainformacjąiPR(publicrelations)wpolitycerządowej.Podstawowadynamikazja-
wiskamediówzwiązanajestzesprawowaniemwładzy,gospodarkąispołecznąorga-
nizacjąwdrażaniatechnologii.
Orientacjabehawioralnazakorzenionajestprzedewszystkimwpsychologii
ipsychologiispołecznej,majednakrównieżswójwymiarsocjologiczny.Generalnie
głównymprzedmiotemzainteresowaniajestzachowaniejednostkiludzkiej,zwłaszcza
związanezwyborem,przetwarzaniemireakcjąnakomunikaty.Mediamasowejako
takietraktowanejakoformaracjonalnego,umotywowanegodziałania,którepełni
pewnefunkcjelubmożebyćwykorzystywanewpewiensposóbzpunktuwidzenia
jednostki,copociągazasobąpewneobiektywnekonsekwencje.Orientacjapsycholo-
gicznaczęściejodwołujesiędoeksperymentalnychmetodbadawczychwodniesieniu
dojednostek.Wariantsocjologicznykoncentrujesięnazachowaniachczłonkówspo-
łeczniezdefiniowanychzbiorowościipreferujeanalizęwielozmiennowąreprezenta-
tywnychdanychsondażowychzebranychwwarunkachnaturalnych.Jednostkikla-
syfikowanewedługodpowiednichzmiennych,dotyczącychpozycjispołecznej,dyspo-
zycjiizachowań,zmiennezaśpodlegająodróbcestatystycznej.Wbadaniuorganizacji