Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.5.Filmjakomediummasowe
51
2.5.Filmjakomediummasowe
FilmnarodziłsiępodkoniecwiekuXIXjakonowinkatechniczna,jednakto,
cooferował,niebyłoszczególnienowatorskietakcodotreści,jakifunkcji.Filmprze-
nosiłdonowychśrodkówprezentacjiirozpowszechnianiastarątradycjęrozrywki,ofe-
rującopowieści,pokazy,muzykę,dramat,humorisztuczkitechnicznenapoziomie
popularnym.Niemalodrazustałsięonrównieżmediummasowymzprawdziwego
zdarzenia,wtymsensie,żedośćszybkodocierałdobardzodużychgruppopulacji,
nawetwobszarachwiejskich.Jakomediummasowefilmstanowiłpoczęścireakcjęna
„odkrycie”czasuwolnego–czasuniespędzanegonapracy–oraznapotrzebędostęp-
nychcenowoi(zzasady)godnychszacunkusposobówwspólnegospędzaniawolnego
czasuprzezcałerodziny.Wtenwłaśniesposóbfilmudostępniłklasiepracującejczęść
dóbrkulturalnych,którymidotądcieszyłysię„wyższe”klasyspołeczne.Sądzączfe-
nomenalnegotemparozwojufilmu,zaspokajanyprzezeńukrytypopytbyłolbrzymi.
Zwymienionychpowyżejczynnikówformatywnychwtymprzypadkunajwiększezna-
czeniemiałynietechnologiaczynawetklimatspołeczny,alepotrzebypsychicznejed-
nostek,którefilmzaspokajał.
Charakterystykafilmujako„show-biznesu”wnowejformiedlarozszerzającego
sięrynkutotylkoczęśćjegohistorii.Wdziejachfilmuwystąpiłytrzyinneistotneprą-
dy.Popierwsze,należyodnotowaćzastosowaniefilmuwpropagandzie,zwłaszczaoce-
lachpolitycznychlubspołecznych,wykorzystującejegoszerokizasięg,pozornyrealizm,
oddziaływanieemocjonalneipopularność.Dwapozostałekierunkiwhistoriifilmuto
powstaniewieluszkółsztukifilmowej(zob.Huaco1963)inarodzinyruchuspołeczne-
gofilmudokumentalnego.Tedwieścieżkirozwojuróżniłysięodgłównegonurtutym,
żeprzemawiałyraczejdomniejszościlubniosłyznacznyładunekrealizmu(albojedno
idrugie).Obiełączyzpropagandąfilmową–aczjesttozwiązekwpewnejmierzeprzy-
padkowy–fakt,żeobierozwijałysięwczasachkryzysuspołecznego.
Wwielupopularnychfilmachrozrywkowychwdalszymciaguwystępująlekko
tylkozamaskowaneelementyideologicznei–pośrednio–propagandowe,nawet
wspołeczeństwachpolitycznie„wolnych”.Odzwierciedlatosplotwieluczynników:
świadomychzabiegówzmierzającychoduzyskaniakontrolispołecznej,bezrefleksyj-
negoprzejęciawartościpopulistycznychlubkonserwatywnych,infliltracjirozrywki
przezzabiegimarketingoweiPR
*
,wreszciedążeniadouzyskaniamasowegoodzewu.
Pomimodominacjifunkcjirozrywkowejwdziejachfilmufilmyczęstowykazywałyten-
dencjedydaktyczneipropagandowe.Wporównaniuzinnymimediamifilmjestnie-
wątpliwiebardziejpodatnynaingerencjęzewnętrznąimożepodlegaćwiększejpre-
sjikukonformizmowizewzględunaryzykofinansowewiążącesięzjegoprodukcją.
Jakoilustracjatejsytuacjimożesłużyćfakt,żepoatakunaWorldTradeCenter
11wrześniaprzedstawicielerząduStanówZjednoczonychstaralisięspotkaćzlidera-
*
PR,skrótodang.publicrelations–politykakształtowaniawizerunkupublicznegoosóblub
instytucji(przyp.tłum.).
