Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zapuszczasięwdalekąinieuzasadnioną
komparatystykę(autorsięgachoćbypoprzykłady
mezoamerykańskie,chińskieiindyjskie).Jeślijednak
pominiemybłędnekonstatacje,jakstwierdzenie,
żeupioramikierowały„dwastraszliweinstynkty:nigdy
niezaspokojonegogłoduludzkiegomięsaipragnienia
ludzkiejkrwi”czyprojektowanienaupioryzaraźliwego
wampiryzmu,toautorwyraźniepostuluje
pokrewieństwoupiorówzczarownikamiiczarownicami,
awkonsekwencjirównieżzszamanizmemoraz
archaicznąekstatyką.Iwistocie,jeślinawetodrzucimy
perspektywęporównawczą,torelacjatapozostanie
wciążwyraźnanapłaszczyźnielingwistycznej
iźródłowej.Takąintuicjęmiałjużstolatwcześniej
WacławSieroszewski,gdyopisywałwierzeniajakuckie,
atakżeJanKarłowiczwswoichostatnich
wykładach[21],gdy–pozostającpodwpływemEdwarda
B.Tylora–rozpatrywałpolskąkulturęludową
wkategoriach„cywilizacjipierwotnej”.Wnioski
SieroszewskiegoiKarłowiczazbiegłysięwczasie
zwydaniemklasycznegoopracowaniaMarcelaMaussa
Zarysogólnejteoriimagii
,wktórejomówionezostały
archaicznewierzeniadotycząceciałaiduszy,ekstatyki
orazobecnościtychmotywówweuropejskichrelacjach
natematczarownic[22].Cowięcej,podobnepodejście
uchwytnejestjużwparyskichwykładachMickiewicza,
którywzaskakującozbieżnysposóbopowiadał
słuchaczomCollègedeFranceoupiorachoraz
syberyjskichszamanach,znanychmuzewspomnień
polskichzesłańców(doSieroszewskiegoiMickiewicza
wrócęjeszczepodkoniecksiążki).
Odrzuceniestaroświeckichsyntezakademickich
iskupienieuwaginaźródłachdotyczącychludzi
wykluczonychztworzeniawielkichnarracji
historycznych,pozwalauchwycićnie„dynamikę
