Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęciemetateorii
Wsłownikufilozoficznymznajdziemynastępującądefinicję:
„Metateoria(gr.meta–poza+theoria–oglądanie,badanie),
1.
metod.–Teoria[...]posługującasięmetajęzykiemizajmującasiębadaniem
iopisywaniemteoriidedukcyjnej.
2.
Teoria[...]wyższegostopniawstosunkudoopisywanej,każdateoria,której
przedmiotemjestpewnainnateoria”10.
Greckiprzedrostek„meta-”oznaczatowszystko,cojest„poza”
(czymślubkimś).Metateoriajestzatemteoriąjakiejśteorii.
Zkategoriąmetateoriispotykamysięnagruncieempiryzmu
logicznego.
WnaukachpsychologicznychznanajestpracaKristenaB.Madsena,
wktórejautortakcharakteryzujemetateorię:
Tadyscyplinazajmujesię„produktaminauki”–teoriaminaukowymi,które
sąchybanajbardziejzłożonymproduktemnajbardziejzłożonychorganizmów
żyjącychnaZiemi.Ponieważteoriestanowiązłożonesystemyskładającesię
zesłówizdań,możnarównieżpowiedzieć,żemetateoriazajmujesię
słownictwem(pojęcia)ijęzykiem(teorie)nauki.[...]Badaniametateoretyczne
sątobadaniaczystoempirycznelubopisowe,polegającenaanalizie
iporównywaniuteorii(psychologicznych),codajewwynikuopisiklasyfikację
teorii11.
Autortenwyróżniaprzytymmetateorięwszerokimtegosłowa
znaczeniu,zajmującąsię„teoriaminaukowymiwogóle”
–uwzględniającąnaukiprzyrodnicze,społeczneihumanistyczne
orazmetateorieszczegółowe,obejmująceteoriezzakresutylko
jednejnauki.
Takąszczegółowąmetateorięmożnanazwać„metaczęścią”–„metapoziomem”
lub„metawarstwą”rozważanejteorii.[...]„Teoria”,czyli„tekstnaukowy”,
totekst,którymacharakterwyłącznieinformacyjnyijestsystematycznie
zorganizowany12.
Reprezentanciopisowegopodejściadometateoriiokreślają
jąmianem„analizydyskursywnej”,traktującbadanie
poszczególnychteoriijako„studiaprzypadków”iopisując
