Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanChryzostomijegokazaniaożydowskiejpolitei(Wprowadzenie)
zachowaniaczystościetc.Wiedząc,żekrągjudaizmuukładasięwsyn-
dromnierozłącznego,religijno-narodowo-społecznegoistnienia,zcałym
przekonaniemgłosizambony,żepostronieżydowskiejbezpoliteinic
niemożeistnieć7.Ajeżelitak,todlaczegoistniejąsynagogi,skorood
trzechwiekówniemapoliteizgodnejzPrawem?
Mnogość,różnorodność,azarazemnierozdzielnośćelementówtwo-
rzącychżydowskąpolitejęsprawiają,żetłumaczstajebezradnyprzed
wyboremwspółczesnejdlaniejnazwy
.Nigdyniewiemy
,naktóryztych
elementówwskazujeChryzostom,kiedyposługujesiętymwieloznacznym
terminem.Zazwyczajkontekstzdaniapozwaladobraćsformułowanie:nstyl
życia”,lubntradycja”,zamiast:nspołeczność”,nżydowskareligia”,ngminna
społeczność”,czynświątynneobyczaje”.WtłumaczeniuJegher-Bucher,πo-
XLT8toto:Religion,Gemeinwesen,Lebensordnung,Lebensweise,Staat-
sweisen,Staats-undLebensform,jüdischeReligion,Kult-undLebensge-
meinschaft,Glaubens-undLebenweise,gesellschaftlichenOrdnungund
Lebensweise,Kultleben.WangielskojęzycznejedycjiAdversusJudaeos,
Harkinszzasadysprowadzawartośćsłowadonwayoflife”.Wprzetłuma-
czonejprzezMeeksaiWilkenapierwszejiósmejmowietakżendrogażycia”
jestangielskimodpowiednikiempóźnoantycznejpolitei8.
SamChryzostomopowinnościachŻydówwzględemichpoliteimówi:
dawna(starotestamentowa)politejawymagałaskładaniaofiar,prze-
strzeganiaszabatu,świętanowiuiwielutympodobnychpraktyk,
wwyznaczonymporządku9.WmowachChryzostomaważnydlazro-
zumieniasensutegoterminujestfragmentMowypiątej,wktórymznisz-
czenieżydowskiejpoliteiprzezAntiochaIVEpifanesadokumentowane
jestprzypomnieniemwizjiDaniela10.NatomiastwMowiesiódmej,
oświadcza,żeoprzyczynachupadkudawnejpoliteimówisiępodobnie
wróżnychkręgach:wieluniewiernych,wtymtakżeiŻydów,którzysą
przeciwkonam,powiada,żedawnapolitejazostałazniszczona,nie
zpowoduswejniedoskonałości,równieżniezpowodunaszejreligii,
którajakobymiaławnieśćcoślepszego,leczzasprawąnikczemności
składającychwtedyofiary11.
7MowaVII,2.
8A.Meeks,R.L.Wilken,s.115;pojawiającesięwXIXiXX-wiecznychprzekładach
znaczeniapóźnoantycznejpolitei,zestawiłemw:J.Iluk,Chrześcijańskaiżydowskapoli-
teiauschyłkuantyku,PrzeglądReligioznawczy2005,nr1,s.71-97
.
9MowaIV,5.
10MowaV,7(894).
11MowaVII,3(920).Jaknwidział”żydowskąpolitejęOrygenes,por.:L.Perrone,Die
nVerfassungderJuden”;dasbiblischeJudentumalspolitischesModellinOrigenesCon-
traCelsum",ZeitschriftfürAntikesChristentumVII,2003,s.310-328.Chryzostomowe
ujęciapoliteizestawiamnass.388-393.
20
