Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dwiepoliteje
(amożeiwcałympóźnymantyku)zjakichśpowodówsąsąsiedztwem
szczególniezantagonizowanym.nDwiewspólnoty”.Tak,wChryzosto-
mowejwizjizamieszkałegoświata(otKoDuśVπ)ważnemiejscezajmują
właśniewspólnoty-politeje.Narazieużyjętylkotegosemantycznego
zakresuterminunpoliteja”.Wyznacznikiemjejgranic,jakiprzynależ-
nościdoniej,sąstrefywpływudwóchreligii-judaizmuichrześcijań-
stwa.Niebyłobywtymnicszczególnego,gdybynieretorycznepytanie,
zadawanezambonyantiocheńskiegokościoła.Dlaczegopodkoniec
IVwieku,poupływieponad300latodukrzyżowania,nadalistniejeży-
dowskapoliteja?Niedosyćtego.Ważnejesttakże,abyzapytać:jaksięto
dzieje,żewśródnwtajemniczonych”chrześcijanpojawiająsiętacy
,ajest
ichcorazwięcej,którzyprzedostająsiędokręgużydowskiejpolitei?Mając
zapewnionemiejscewnniebiańskiejpolitei”,czegoszukająwsynagodze?
Stawiamtepytania,jakopierwszewnaszymspotkaniuzchrześci-
jańskąiżydowskąpolitejądobyschyłkuantyku,gdyżJanChryzostom
będziegłównymprzewodnikiem.Dokażdego,ktowjegokazaniachna-
trafiałnakwestiężydowskiejpolitei,dochodziłopytanie:dlaczegotapo-
litejanadalistnieje?Kaznodziejaodpowiadałnaróżnesposoby,przy
okazjiwyłuszczającprzeróżneargumentyzarównoteologiczne,jakihi-
storyczne,zpowoduktórychpolitejażydowska,poprzedniczkachrze-
ścijańskiej,winnabyłaswójbytdawnotemujużzakończyć.
Chryzostom,sięgającposłowo-politejaiodnoszącjedożydowskie-
gomikroświatawschodnichmetropolii,popierwszechcenimobjąćcałość
znanychjeszczewjegoczasachżydowskichobyczajów,tradycjiikultów;
podrugiezamierzaudowodnić,żepo70r.Żydziutraciliprawowitąpoli-
teję,toznaczy
,żejudaizmpozbawionyzostałswychreligijnychispołecz-
nychatrybutów
.Atrybutyjudaizmurozmieszczanatrzechpoziomach:
-napoziomiepaństwa,odnoszącpolitejędo:państwowości,ustroju
społecznego,poczuciawspólnoty
,zbiorunorm,określonychprawem;
-napoziomiereligii,awówczaspolitejąjestreligia,religiażydowska,
wspólnotareligijna,rodzajwiary
,życiereligijne;
-napoziomiespołecznym,gdziepolitejato:porządekiładspołeczny
,
formaistylżycia,wspólnotażyciowa.
Potępiającżydowskąpoliteję,atakujejudaizmigminężydowskąjako
nierozerwalną,religijno-społecznąenklawę.Dajetymsamymdozrozu-
mienia,żedlachrześcijaninajestzłeiniebezpiecznetowszystko,cojest
funkcjąobutychprzestrzeni-religiiispołecznejwspólnoty
.Wtejreto-
rycenieatakujewybranychelementówżydowskiejreligiiiżydowskiejspo-
łeczności.Niemusi,gdyżwie,żesąonenierozerwalnącałością.Ichsuma
stanowioprzynależnościdonacjiireligijnegokręgu.Jeśliwięcpotępia
żydowskąpoliteję,tojednymzawołaniemusuwapozaówczesnyświat
chrześcijańskiżydowskątradycję,święta,rodzinneobyczaje,nakazy
19
