ReakcjetermojądrowezachodząwewnętrzuSłońcaigwiazd.NaZiemiprze-
prowadzonojetylkowformieniekontrolowanej–podczaswybuchówbombwodo-
rowych.Wbombiewodorowejtemperaturęniezbędnądosyntezyjądrowejwytwa-
rzawybuchbombyatomowej.
Rozdział4
CZĄSTECZKA
FeliksJaroszyk,AndrzejPilawski
Cząsteczka(drobina,molekuła)powstajewrezultaciełączeniasięzesobąatomów
tychsamychlubróżnychpierwiastkówwukładydwu-lubwieloatomowe.Układ
takijestelektrycznieobojętny.Atomyłącząsięzesobątylkowtedy,kiedyenergia
cząsteczkijestmniejszaodsumyenergiiposzczególnychatomówwstanieswobod-
nym.Łączeniesięatomówwcząsteczkępowodujeznacznezmianywrozmieszcze-
niuelektronównazewnętrznychorbitachatomów,natomiastpraktycznieniewpły-
wanarozmieszczenieelektronównaorbitachwewnętrznychposzczególnych
atomów.Należypodkreślić,żezewnętrzneelektronydecydująmiędzyinnymi
owłaściwościachchemicznychcząsteczek.
Otrwałościpołączeniaatomówwcząsteczkęstanowiuzyskanieprzeztenukład
atomówminimalnejwartościenergiipotencjalnej.Łatwoprześledzićtęzasadęna
rycinie4.1,naprzykładziecząsteczkiutworzonejprzezukładdwóchatomów.
Zryciny4.1wynika,żewmiaręzbliżaniasięatomówdosiebiesiłyprzyciąga-
jącenajpierwrosną,późniejmaleją,anastępnieprzechodząwsiłyodpychające.
Zkoleienergiapotencjalnauzyskujewartośćminimalnądlar=r
0przyF=0.Od-
ległośćr
0nazywanajestdługościąwiązania,aenergiaE
p=E
wjestenergiąwiąza-
nia.Jesttominimalnaenergianiezbędnadorozerwaniawiązania.
Oddziaływaniamiędzyatomowe,nazywanetakżewewnątrzcząsteczkowymi,są
odpowiedzialnezapowstawaniecząsteczek.Natomiastzatworzeniestrukturnad-
molekularnychodpowiadająoddziaływaniamiędzycząsteczkowe.
4010Oddziaływaniawewnątrzcząsteczkowe
Siływiążąceatomywcząsteczcemogąmiećróżnycharakter.Wzwiązkuztym
wprowadzonopodziałnakilkarodzajówwiązań:jonowe(elektropolarne,heteropo-
larne),kowalencyjne(atomowe,homeopolarne)ikoordynacyjne.Wiązaniakoordy-
nacyjnestanowiąszczególnyprzypadekwiązańkowalencyjnych.
59