Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Atomowateoriabudowymaterii
5
czonąwzamkniętymcylindrzepostawionymnaszalcewagi,stwierdzamy,żecałkowita
masaukładunieulegazmianie,pomimożeświecaulegaspaleniu,atlenwcylindrze
przemianiewditlenekwęgla.Podczaswybuchubombyatomowejzawierającej1kg
uranuwyzwalanajestenergia8,23·1013J,coodpowiadaprzemianie0,915guranu
wenergię.
MateriaweWszechświeciezorganizowanajestnapoziomiekosmicznym(1026m),
makroskopowym(1m),mikroskopowym(10–9m)isubmikroskopowym(10–35m).Dla
opisuchemicznegoistotnymibędąpoziomy:makro—dostępnynaszymzmysłom,oraz
mikro(atomowy,cząsteczkowy)—niedostępnynaszymzmysłom.
Wszystkieobserwowalnemakroobiektyposiadającemasęzbudowanesązatomów.
ZgodniezatomistycznąteoriąbudowymateriiDemokryta(Vw.p.n.e.)iDaltona
(1805r.),uogólnionąwlatachpóźniejszych:
'atomyzachowująswojąindywidualnośćwreakcjachchemicznych(nienależądonich
przemianyjądrowe);
'wszystkieatomyjednejodmianyizotopowejpierwiastkasąjednakoweimajątaką
samąmasę—odatomówinnychpierwiastkówróżniąsiętylkomasąiwłaściwościami;
'chemicznełączeniepierwiastkówpoleganałączeniusięichatomów.
2.1.1.Układokresowypierwiastkówchemicznych
Obecnieznamy114różnychrodzajówatomów(nieliczącizotopów),usystematyzo-
wanychwformieukładuokresowegopierwiastkówchemicznych1.Pierwiastektozbiór
atomówjednegorodzaju(włączającizotopy).Istniejezatem114różnychpierwiastków
chemicznych.Liczbatamożesięzwiększyć,prowadzonesąbowiembadaniawzakresie
fizykiwysokichenergii(przyzastosowaniuakceleratorów),któremogądoprowadzićdo
syntezynowychpierwiastków.
Wukładzieokresowympierwiastkiuporządkowanesąpoziomo—wokresach,
orazpionowo—wgrupach.Osiemgrupnumerowanych21–2i13–18reprezentuje
odpowiednio:litowce,berylowce,borowce,węglowce,azotowce,tlenowce,fluorowce
(halogenki),helowce(gazyszlachetne).Grupyod3do12reprezentująpierwiastkiprzej-
ściowe,adwadodatkowesegmentyzawierająlantanowceiaktynowce.Każdypierwiastek
charakteryzuje:liczbaatomowa,masaatomowa,stopnieutlenienia,temp.topnienia(0C),
temp.wrzenia(0C),elektroujemnośćwskaliPaulinga,promieńatomowy(10–10m),
pierwszaenergiajonizacji(eV),gęstość(g/cm3wtemp.200C;wprzypadkugazów
g/dm3wtemp.00Ciciśnieniu1atm),konfiguracjaelektronowa,symbolchemicznyoraz
nazwa.
Liczbaatomowa,Z=1,...,118,określaliczbęelektronówwatomie,równą
liczbieprotonówwjądrzeatomowym.PierwiastkioZ=113,115i117niezo-
1Klasyfikacjępierwiastkównapodstawiepodobieństwawłaściwościchemicznychzaproponował
DmitrijMendelejew(1834–1907)w1869r.
2ZgodniezzaleceniamiMiędzynarodowejUniiChemiiCzystejiStosowanej(IUPAC).
