Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
2.Chemiaogólna
elektronową,przyczymdonoruzyskujeładunekdodatniwskutekoddaniadowspól-
negoposiadaniaparyelektronów,natomiastakceptor—ładunekujemnywskutektrans-
feruelektronównaniezajętyorbital.Wtensposóbpowstajewiązaniekoordynacyjne
(donorowo-akceptorowe).Przykłademjestreakcjaamoniaku:NH3,któryjestdonorem
posiadającymparęelektronową(zaznaczonądwiemakropkami),zfluorkiemboruBF3
pełniącymrolęakceptora:
H3N:+BF3→H3N
+→–BF3
Dwaelektronyorbitalu2swatomieazotuzostająprzetransferowanenaniezajętyorbital
2pzwatomieboruB.Wiązaniekoordynacyjneczasamioznaczamystrzałkązamiast
kreski—skierowanejestonooddonoradoakceptora.Wprzypadkureakcjikationu
wodorowegoH+zamoniakiemtworzysiękationamonowy
H3N:+H
+→H4N+
natomiastwreakcjiH+zwodąH2Ootrzymujemykationoksoniowy
H2O:+H
+→H3O+
Wobuprzypadkachtworzysięwiązaniekoordynacyjne,jednaknaskutekujednolicenia
(długości,kierunku,polarności)wszystkichwiązaństająsięonejednakowe.Wtym
przypadkuniestosujemynotacjizestrzałką.Otrzymanekationymająstrukturępiramidy
(wkationieoksoniowymczwartywierzchołekzajmujewolnaparaelektronowatlenu)
(rys.2.14).
Rys.2.14.KationamonowyNH+
4ikationoksoniowyH3O+
2.2.5.Wiązaniewodorowe
Wiązaniewodorowepowstajenaskutekelektrostatycznegoprzyciąganiacząsteczek
zespolaryzowanym(nierównomiernierozmieszczonym)ładunkiemelektrycznym,za
pośrednictwemkationuwodorowegoH+.Spolaryzowanecząsteczkimająmomentdi-
polowyodpowiedzialnyzaoddziaływaniatypudipol–dipollubdipol–jon.Naprzykład
cząsteczkawodymamomentdipolowyµ=6,13·10–30C·m(1,84debaja)(rys.2.15).
Rys.2.15.PolaryzacjacząsteczkiH2O
Wskutekoddziaływańdipol–dipolcząsteczkiwodywtemp.pokojowejłącząsię
wiązaniamiwodorowymi,tworzącłańcuchyorazzespołyprzestrzenne(grona,asocjaty)
