Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1141KLASYCZNETEORiEFiNANSÓW
komplementarnośćmiędzykonsumpcjąaoszczędnościami,
stałasumaoszczędnościwwarunkachrównowagiekonomicznej.
Wartowskazaćnaniektóredyskusyjnezałożeniateoriiortodoksyjnej.Otóż,wgo-
spodarcenainwestycjemożnaprzeznaczaćwięcejniżwynosząoszczędności.Możliwo-
ściinwestycyjnezależątakżeodkredytu.SłusznieS.Owsiak15wskazuje,żetowłaśnie
udzielaniekredytunafinansowanieinwestycjimożewywołaćwzrostoszczędności.Jeśli
chodziorównowagęekonomiczną,topoglądyortodoksównierealne.Traktująoni
jakotożsamąefektywnośćwydatkówwsektorzepublicznymiwsektorzeprywatnym.
Sektorpublicznyponosiwydatkinaedukację,obronęnarodową,ochronęzdrowia,ochronę
środowiska.Trudnojestmierzyćefektywnośćponoszonychwydatkówwtychdziedzi-
nach.Wprzypadkuniektórychwydatkówefektywnośćjestwidocznaexpost.Dotyczyto
wszczególnościwydatkówponoszonychnaedukację,ochronęzdrowia,środowiskaczyna
obronęnarodową.Wobectegorównowagiekonomicznejwgospodarceniemożnaopierać
naporównywaniuefektywnościwydatkówwsektorzepublicznymiwsektorzeprywatnym.
1.4.4.Interwencyjnateoriafinansów
InterwencyjneteoriefinansówpowstałynabaziekryzysugospodarekStanówZjedno-
czonych,Anglii,NiemieciinnychpaństwpodkoniecXIXw.Powszechnieprzyjmujesię,
żeinterwencyjnateoriafinansówrozwinęłasięwNiemczech,azajejtwórcówuważasię
L.vonSteina(1815-1890),A.Wagnera(1835-1917)iA.Schaffle’a(1819-1893)16.Wraz
zupływemczasupojawiająsięnowikreatorzyinterwencyjnejrolipaństwaifinansów.
WśródnichwielkąrolęodegrałJ.M.Keynes(1883-1946).A.Wagnertwierdził,formułując
znanewliteraturzeprawo,wrazzrozwojemspołeczno-gospodarczymwładzepubliczne
zgłaszającoraztowiększypopytnadochody,któreskutkiemrosnącychjegowydatków.
Wynikatostąd,żepotrzebypubliczneispołecznerosnąszybciejniżpotrzebyindywidual-
ne.PrawoWagneraodegrałoistotnąrolęzarównowteoriifinansów,jakiwdoktrynach
realizowanychprzezrządyniektórychpaństwzachodnich.Realizacjatejkoncepcjinosiła
nazwękoncepcjipaństwadobrobytu(welfarestate).TeoriaA.Wagneraprzyczyniłasiędo
rozwojuubezpieczeńspołecznych.ObecnieprawoWagnerapodlegapewnejmodyfikacji:
otóż,gdybyprześledzićtonaprzykładziePolski,toostatnioobserwujesięodejściepaństwa
odsprawowanychwcześniejwielufunkcji.Państwopo1989r.wycofujesięzobowiązków
związanychzfinansowaniembudowymieszkań,edukacji,ochronyzdrowia,bezpieczeństwa
itp.Aktualnietedobrapublicznestałysiędobramispołecznymi,zadostępdoktórychjest
wymaganaodpłatność.Mimotoobserwujesięjednakwzrostwydatkówpublicznych.Wzrost
zapotrzebowanianadochodypublicznemożebyćuwarunkowanydużąkosztochłonnością
15Ibidem,s.50.
16Z.Fedorowicz,Instytucjefinansowe,PWE,Warszawa1963,s.172.
33