Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2141DETERMiNANTYPODAŻYPiENiĄDZA
gotówkinawykonanieswoichzobowiązańwobecpracownikówikontrahentów.Wtej
sytuacjiprzedsiębiorstwoPdecydujesięnasprzedażposiadanychwekslibankowi.Bank
jeodkupujenazasadziedyskonta,czylipłacizaniemniej,niżwynosiichnominalna
wartość.ZdyskontowanieweksliprzezprzedsiębiorstwoPoznaczauzyskanieprzeznie
gotówki,zapomocąktórejmożeonozrealizowaćswojezobowiązania.Zkoleigospo-
darstwadomoweiinneprzedsiębiorstwa,uzyskującgotówkę-przyjmijmy,żejestona
otrzymanaodprzedsiębiorstwaP-dokonujązakupówtowarówbądźusługoferowanych
przezprzedsiębiorstwoH.Przedsiębiorstwotootrzymujewpływygotówkoweidokonuje
wykupuswoichweksliwbanku.Oznaczato,żewyemitowaneprzezbankpieniądze
powróciłyzpowrotemdoniego.Jednocześnieodegrałyonerolęcyrkulacji(wymiany)
towarów,awcześniejumożliwiłyichprodukcję.
2.4.2.Teoriaobiegowa
Podstawowymzałożeniemteoriiobiegowejbyłopełnepokryciezłotemkrążącychwobiegu
banknotów.Twórcytejteoriitwierdzili,żepoziomcenzależywprostproporcjonalnieod
ilościpieniądzawobiegu.Innymisłowy,jeżeliwzrastailośćpieniądza,townastępstwie
tegozjawiskawzrastarównieżpoziomcen.Iodwrotnie,obniżenieilościpieniądzawobiegu
powodujeobniżeniepoziomucen.Zwolennicytejteoriiwinteresującysposóbstaralisię
powiązaćzależnośćceniilościpieniądzazsytuacjąwhandluzagranicznym.Twierdzili,że
jeżeliwzrastailośćpieniądzawobiegu,wzrastapoziomcen,czylijesttosytuacjakorzystna
dlaimporterów.Towaryzagraniczne,przystałymkursiewalutowym,stająsięcorazbardziej
konkurencyjnewstosunkudotowarówwytwarzanychwkraju.Powodujetowzrostimportu
orazograniczeniaeksportu,czylipogorszeniebilansuhandluzagranicznego.Pojawiasię
ujemnesaldowtymhandlu,coskutkujeodpływemzłotawcelupokryciategoujemnego
salda.Zdaniemtwórcówtejteorii,prowadzitodopozytywnychskutków,ponieważodpływ
złotaspowodujezmniejszenieilościpieniądzawobiegu.Wostatecznościdoprowadzitodo
obniżeniasiępoziomucen.Obniżeniepoziomucenzaktywizujewzrosteksportuiponownie
dojdziedopoprawybilansuhandlowego,anastępniedojegozrównoważenia.
Teoriaobiegowamiałaznaczeniepraktyczne11.Stałasiępodstawądoprzyjęciaprzez
parlamentwAngliiw1844r.tzw.AktuBankowego,którywprowadziłzasadępełnego
pokryciabanknotówzłotem.Akttennakładałograniczeniadlabankówkomercyjnychco
dowielkościemisjibanknotów.Wroku1913emisjatazostałaograniczona.Nieoznaczało
tozmniejszeniarolibankówkomercyjnychwemisjipieniądza.Wówczaszamiastbank-
notówwobieguzaczęłypojawiaćsięczeki,czylirodzajpieniądzabezgotówkowego.Jak
podajeS.Owsiak,wkładywbankachkomercyjnychwAngliiw1844r.wynosiły50mln
funtów,aw1913r.-962mlnfuntów.Nastąpiłorozmnożeniepieniądzawwynikudzia-
11Ibidem,s.90.
61