Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Formyifunkcjepieniądza
Pieniądztoprawnieokreślonyśrodekpłatniczy,którymożewyrażać,przechowywać
iprzekazywaćwartośćściślezwiązanązrealnymproduktemspołecznym1.Pieniądzjako
kategoriaekonomicznapowstałwwynikupodziałupracy.Rozpatrującchronologicznie
powstaniepieniądza,należywskazać,żepierwotnypieniądz,jakopieniądzkruszcowy,
powstałwEgipciewIIItysiącleciup.n.e.2Początkowopieniądzprzybierałróżneformy.
Zazwyczajformąpieniądzabyłytowarykonsumpcyjne.Zczasemrolępieniądzazaczęły
odgrywaćróżnemetale.Napoczątkupieniądzbyłzjawiskiemtypowymdlarealnejstrefy
gospodarowaniainiemiałzwiązkuzwyodrębnionympóźniejjegoznaczeniemfinan-
sowym.Wartopodkreślić,żedokonaniawzakresiezastosowaniapieniądzawEuropie
zostaływyprzedzoneprzezkrajestarożytne.Totamnajwcześniejużywanosztabekzłota
jakopieniądza3.Byłyonewprowadzanedoobieguprzezurzędnikówpracującychprzy
świątyniach.Formasztabekokazałasięmałowygodnaizaczętoposzukiwaćinnychform.
Sztabkizostałyzastąpionekulkami,krążkamiitp.Ostatecznieupowszechniłysiępieniądze
wformiekrążków.Dotworzeniapieniądzakrążkowegozblachywykorzystywanotech-
nikębiciamłotkiem.Stądcharakterystycznedlapieniądzametalowegojestpojęcie„bicie
pieniądza”.WstarożytnymRzymienajwiększymemitentempieniądzametalowegobyła
ŚwiątyniaJunonyMonety-stądpochodzinazwa„moneta”.Bijącmonety,ichemitenci
obniżaliwartośćkruszcuwmoneciewstosunkudojejwartościwymiennej.Dziękitej
różnicydodatkowezyskiosiągałemitent.Nadłuższąmetępraktykatastawałasięuciążliwa.
Monetystarszeowyższejzawartościkruszcupodlegałytezauryzacji.Byłyonewycofywane
zobieguizastępowanepieniądzemgorszym.StądznaneprawoM.Kopernika(1473-1543)
iT.Greshama(1519-1579)mówiące,żepieniądzgorszywypierazobiegupieniądzlepszy.
Wnastępnejkolejnościobserwowanybyłprocesdematerializacjipieniądza.Dochodziło
doniegowsytuacjiprzekazywaniapieniądzawzłociewdepozyttzw.złotnikom.Wówczas
1D.Korenik,S.Korenik,Podstawyfinansów,WNPWN,Warszawa2004,s.35.
2Ibidem.
3Z.Dobosiewicz,Wprowadzeniedofinansówibankowości,WNPWN,Warszawa2005,s.18.
51