Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZiAŁ11POJęCiEiFUNKCJEFiNANSÓW
zadaniowych21.Przedstawionetrzynoweteoriemająnaceluprzeprowadzeniereformy
administracjipublicznejorazsąreakcjąobronnąnalansowanieneoliberalnejteoriifinansów
ipolitykigospodarczej.Niektórzybadaczesektorapublicznego,jakE.Flinta,twierdzą,
żewprowadzeniezasadrynkowychdozarządzaniasektorempublicznymniewynika
zchęcipoprawyefektywnościgospodarowaniajegozasobami.Jestnarękępolitykom,
którzyzamknięciezbankrutowanejfabrykitłumacządziałaniemprawrynku.Natomiast
gdybyzamknięcieprzedsiębiorstwaiobniżaniezarobkówpracownikówbyłodecyzją
polityków,tołatwosobiewyobrazić,jakiemiałobytoskutkiwyborcze.Wobectego
wygodniejdlapolitykówobarczyćrynekzjawiskamikryzysowyminiżichdecyzjami22.
1.5.1.Neoliberalizm
Trudnościgospodarekwysokorozwiniętychpaństwwlatach70.XXw.stałysiępowo-
dematakunateorięJ.M.Keynesa.Krytycyteoriiinterwencyjnejfinansówtwierdzili,że
państwoprzezstosowaneinstrumentypolitykifiskalnejnaruszadziałaniemechanizmu
rynkowego,nieefektywniewykorzystujączasoby.Krytycyteoriiinterwencyjnejpodnosili,
żeinterwencjapaństwawsprawygospodarczepowinnabyćograniczonaiinaczejnależy
rozłożyćakcentyjegoroli.Twierdzili,żenależyodchodzićodfiskalnychinstrumentów
interwencjinarzeczinstrumentówmonetarnych.Zaliczonodonichregulacjepodaży
pieniądza,stópprocentowych,kursówwalutowych,stóprezerwobowiązkowychitp.
PrzyjmujączaS.Owsiakiem23,założeniateoriineoliberalnejpolegająna:
•realizacjizrównoważonegobudżetu,
•ograniczeniuskaliredystrybucjiPKBprzezsystemfinansówpublicznych,gdyż
powodujetotzw.efektwypychaniaprywatnychzasobówgospodarczychpoza
systemgospodarkirynkowej,dlategozasobytesąnieprodukcyjniewykorzystane,
•jaknajmniejszymbudżeciepaństwa,
•stosowaniuneutralnychpodatków,któreniebędąnaruszaćproporcjiukształto-
wanychdochodówwwynikudziałaniaprawrynku,
•zmniejszeniudługupublicznego.
21WPolsceporazpierwszyw2008r.przygotowanobudżetpaństwadlaniektórychjegoczęści
wwersjitradycyjnejizadaniowej.
22StoczniewSzczecinieiGdynisąznakomitymitegoprzykładami.Zawierano,zazgodąwładzy
publicznej,kontrakty,któreprzynosiłystraty.Stratytepokrywano,takżezazgodąwładzypublicznej,
zbudżetupaństwa.Bankructwotychfirmusprawiedliwiasiędziałaniemrynkuiprawaunijnego,według
któregoudzielonąpomocpublicznąnależyzwrócić.Brakwtymzjawiskuodpowiedzialnychzestrony
zarządustoczniiwładzpublicznych.Wtymprzypadkuwystępujeswegorodzajusymbiotycznedziała-
nierynku,władzpublicznychiprawaunijnegoprowadzącedoupadkuliczącychsięwświeciestoczni.
23S.Owsiak,Finansepubliczne...,op.cit.,s.63.
38