Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Opóźnienierozwojupsychoruchowego
Wzrównoważonychaberracjachchromosomowychniemaubytkulubnadmiaruma-
teriaługenetycznego(możetobyćnp.translokacjalubinwersjaczęścichromosomu).
Wzwiązkuztymniemaefektufenotypowego.Jednakaberracjatakamożeprowadzić
doniezrównoważeniaprzypowstawaniugametwtrakciecrossingoveritymsamym
prowadzićdonieprawidłowegofenotypuupotomstwa.Rearanżacjemogądotyczyć
dużychfragmentówchromosomów.Sąwówczaswidocznewklasycznymbadaniu
cytogenetycznym.
Rozwójcytogenetykimolekularnejumożliwiłwykrywaniesubmikroskopowychrearan-
żacjigenomowych(przekraczającychzdolnośćuwidocznieniawmikroskopiiświetlnej),
cowefekciepozwoliłonanowospojrzećnaprzyczynyzaburzeńneurorozwojowych,
wtymNI.
Powszechnymzjawiskiemwobrębiegenomujestzmiennośćliczbykopiifragmentów
DNA(CNVs,copynumbervariations),przyczymzazwyczajsątozmianyłagodne,
tj.bezznaczeniaklinicznego.JednakniektóreCNVsstanowiąistotnezperspektywy
klinicznejmikrodelecjeimikroduplikacje.Mogąoneobejmowaćpojedynczegeny,
alerównieżkilka,kilkanaście,anawetkilkadziesiątgenów.Typowymicechamifeno-
typowymiistotnychkliniczniemikrodelecjilubmikroduplikacjisąopóźnienierozwoju
iniepełnosprawnośćintelektualna.Wtakichprzypadkachmikrodelecjepowodują
funkcjonalnyniedobórdawkigenówwokreślonymfragmencie,natomiastmikrodu-
plikacjepowodujątrisomiętegofragmentu,coprowadzidonierównowagigenów
wdanymregionie.Inwersjeitranslokacjenależądogrupyzrównoważonychaberracji,
jednakmogąodgrywaćrolęwpowstawaniuróżnychzaburzeń.Opisanowielemikro-
delecjiimikroduplikacjiwpływającychnarozwójukładunerwowegoiprowadzących
doNRPRorazNI.
Licznemikrodelecjeimikroduplikacjezostaływyodrębnionenapodstawieanalizyfeno-
typu.DonajbardziejznanychnależązespołyPradera–WilliegoiAngelmana,zespół
Smith–MagenisizespółWilliamsa.Rozwójgenetykimolekularnej,wtymbadaniaFISH,
umożliwiłwlatachosiemdziesiątychXXwiekuidentyfikacjęichpodłoża.Ograniczeniem
tychmetodjestwybiórczycharakterbadanychmikrorearanżacji.Badaniazzastoso-
waniemporównawczejhybrydyzacjigenomowejdomacierzy(aCGH)pozwoliłyna
wykryciepodłożawieluinnychzaburzeńneurorozwojowychwynikającychzobecności
submikroskopowychdelecjiiduplikacji.
Ciekawymprzykłademdwóchróżnychzespołówzwiązanychzmikrorearanżacjątego
samegoodcinkachromosomu17są:zespółSmith–Mageniswprzypadkumikrodelecji
izespółPotockiej–Lupskiegowprzypadkumikroduplikacji.Wpierwszymznichwystę-
pującechydysmorfii,hipotonia,NRPR,NI(przeważniewstopniuumiarkowanym),nie-
dosłuch,zaburzeniamowy,agresjalubautoagresjaorazcharakterystyczne,poważne
zaburzeniasnu.Wdrugimnaobrazklinicznyskładająsięzaburzeniarozwojupsycho-
ruchowego,NI,zaburzeniamowy,hipotonia.Wobuniekiedypojawiająsięcechy
zespektrumautyzmu.
37
