Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Patofzjologiachoróbtętnic
3
AgataStanek,AleksanderSieroń
Mianemchorobytętnicobwodowych(ang.periphe-
ralarterydisease–PAD)określasięgrupęschorzeń
obejmującychtętnice,zwyjątkiemtętnicwieńcowych
itętnicmózgu.Zaburzeniakrążeniawtętnicachnaj-
częściejsąspowodowanemiażdżycą,alemogąteżbyć
wynikiemprocesuzapalnego,zakrzepu,zatoru,zwy-
rodnieniaprzydanki,dysplazjiwłóknisto-mięśniowej
(ang.fibromusculardysplasia–FMD),endofibrozyoraz
wadyanatomicznej.DoPADzaliczasięrównieżzabu-
rzenianaczynioworuchowepowodująceprzejściowe
zaburzeniaukrwienia,któreobejmująchorobęizespół
Raynauda,bolesnyrumieńkończyn(erytromegalię)
orazakrocyjanozę.
Miażdżyca
Miażdżycatoprzewlekły,zlokalizowanyproceszapal-
no-fibroproliferacyjnytoczącysięwścianiedużych
iśrednichtętnicprowadzącydotworzeniasięcha-
rakterystycznychzmianwścianietętnicy,znacieka-
mizapalnymi,gromadzeniemlipidówiwłóknieniem.
Początkowowścianietętnicypowstająpasmatłusz-
czowe.Sątoskupiskakomórekzapalnych,głównie
przekształconychmakrofagówwbłoniewewnętrznej.
Wkolejnymetapie,naskutekinterakcjiprocesówza-
palnegoireparacyjnego,powstająblaszkimiażdżyco-
we,któremogąbyćprzyczynąewentualnychobjawów
klinicznych.
Miażdżycajestchorobąwieloczynnikową.Dogłów-
nychczynnikówmającychwpływnarozwójmiażdżycy
należą:czynnikigenetyczne(40–60%),czynnikiśro-
dowiskowe,wiek,płeć,wysokiestężeniecholesterolu
frakcjilipoproteinyomałejgęstości(ang.low-density
lipoprotein–LDL),zwiększonestężenietriglicerydów,
małestężeniecholesterolufrakcjilipoproteinyodużej
gęstości(ang.high-densitylipoprotein)wosoczu,nad-
ciśnienietętnicze,stanprzedcukrzycowylubcukrzyca,
nikotynizm,nadwagalubotyłość,małaaktywnośćfi-
zyczna,niewłaściweodżywianiesię,hiperhomocyste-
inemia.Ryzykowystąpieniamiażdżycywzrastawraz
zwiekiem.Mężczyźniczęściejchorująnamiażdżycęniż
kobiety.Zachorowalnośćnamiażdżycęukobietwzra-
stawokresiemenopauzalnymipremenopauzalnym,
cojestzwiązanezezmniejszeniemstężeniaestroge-
nówiekspresjireceptorówestrogenowych.Mężczyźni
mająwiększądysfunkcjęśródbłonkaisztywnośćtętnic
niżkobietywcałymprzedzialewiekowymażdo6.de-
kadyżycia,kiedyzwiązanazwiekiemdysfunkcjatętnic
postępujeszybciejukobiet.Natomiastkobietywokre-
sieprzedmenopauzalnymmająniższenapięcieukła-
duautonomicznegoiniższąodpowiedźbarorecepto-
rową,jakrównieżlepsząogólnąfunkcjęnaczyniową
niżmężczyźniwpodobnymwieku.
Napowstawanieiprzebiegprocesumiażdżycowego
istotnywpływmarównieżtoczącysięwścianienaczy-
niastresoksydacyjny,któryprowadzidowytwarzania
wnadmiarzereaktywnychformtlenu(RFT),głównie
takichjak:anionorodnikponadtlenkowy(O
2
•–)irodnik
hydroksylowy(OH•)oraznadtlenekwodoru(H
2O
2).
Stresoksydacyjnyodgrywaistotnąrolęzarównowpo-
wstawaniumiażdżycy,jakijejprogresji.ŹródłamiRFT
worganizmieczłowiekasąłańcuchoddechowy,ok-
sydazafosforanudinukleotydunikotynoamidoadeni-
nowego(NADPH),oksydazaksantynowa,rozprzężona
śródbłonkowasyntazatlenkuazotu(eNOS),cyklo-
oksygenaza,mieloperoksydazaorazlipooksygenaza.
Miażdżyca
27
