Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Ochronaradiologicznawpediatrii
DanutaRoik,MichałPopielarz,KatarzynaCzerwińska,MichałBrzewski
Metodywykorzystującepromieniowaniejonizujące
sąjednymiznajczęściejstosowanychwdiagnostyce
obrazowej,takżewgrupiepacjentówpediatrycznych.
Wrazzrozwojemtechnikmedycznych,zwiększonym
dostępemdodiagnostyki,wcześniejszymwykrywa-
niemileczeniemchoróbzwiększasiętakżeczęstość
wykorzystywaniametodrentgenowskichwcodzien-
nejpraktyce.
Danestatystycznezcałegoświatapotwierdzają
wzrostliczbybadańwykonywanychzużyciempro-
mieniowaniaX.WUSAwlatach1982-2006zano-
towanosześciokrotnywzrostdawkipromieniowania
zeźródełmedycznych,główniezasprawątomografii
komputerowej,wkrajachrozwiniętychodpowiada
onazapołowękumulacyjnejdawkiefektywnejzeźró-
dełmedycznychwpopulacjiosóbdorosłych,awgru-
piedzieci,zależnieodźródeł,odpowiadazaponad
jednączwartądonawetdwóchtrzecichtejdawki.
RóżnicewstosowaniuTKwynikajązodmiennych
systemówopiekizdrowotnej,czynnikówtechnicznych,
kulturowychorazprzepisówprawnych.
WedługraportuNationalCouncilonRadiation
ProtectionandMeasurementsz2009rokuwUSA
8-10%badańTKwykonywanychbyłoudzieci.Wkra-
jacheuropejskichodsetektenbyłniższy-wNiem-
czechokoło1%,wSzwajcarii2%.Wedługdanych
z2010rokuodsetekbadańTKwpopulacjidzieciwe
Francjiwynosił2,1%,natomiastnapodstawieankie-
typrzeprowadzonejwkrajachoniższychzasobach
ekonomicznych,wtymwkrajachEuropyŚrodkowej
iWschodniej,dotyczącejlat2007-2009,oceniony
zostałna4,3%.
Dziecisąbardziejpodatnenastochastyczneefek-
typromieniowaniajonizującego,aprzydłuższym
przewidywanymczasieprzeżyciaszansanaichujaw-
nieniejestwiększa.Dodatkowomniejszerozmiary
pacjentówpediatrycznychpowodują,żeprzystoso-
waniuprotokołówtakich,jakwbadaniachpacjentów
dorosłych,dawkiefektywneudziecibędąwiększe.
Świadomośćzagrożeńzwiązanychzestosowa-
niempromieniowaniaXorazkoniecznośćstoso-
waniaochronyradiologicznejistniejetylkonieco
krócejniżsamaradiologia.Podstawowezasady
wypracowanelatatemunieulegajązasadniczym
zmianom.Wpierwszympolskimpodręczniku
rentgenodiagnostykipediatrycznejz1971roku,
A.MarcińskiwrozdzialeuOchronadzieciprzedpro-
mieniowaniemjonizującym”zamieściłgłównezasa-
dyzapobieganianiepotrzebnemunapromienie-
niuwtrakciebadańdiagnostycznych.Zasadyte,
aktualniepowszechnieznanewpostacianglo-
języcznegoskrótuALARA(AsLowAsResonably
Achievable)dotyczącałegoprocesudiagnostycz-
nego,któryprzynajmniejszejzmożliwycheks-
pozycjipozwalauzyskaćdiagnostyczneobrazy.
Procestenzaczynasięodweryfikacjiwskazańdo
wykonaniabadaniawykorzystującegopromienio-
waniejonizująceidoboruodpowiedniejmetody
diagnostykiobrazowejdokonkretnegoproblemu
klinicznego.Następniekoniecznejestogranicze-
niezakresubadaniadoniezbędnegominimum
pozwalającegouzyskaćodpowiedźnastawiane
pytania,odpowiednieprzygotowaniepacjenta,
ewentualnasedacja,zapobieganiepowtarzaniu
badań-nieudanych,kontrolnychczywielufaz
wbadaniachTK.Wreszciekoniecznejeststosowa-
nieodpowiedniejdlapacjentówpediatrycznych
aparaturyiwykorzystywanieprotokołówdostoso-
wanychdowiekuimasyciałapacjentów.
Badaniaradiologiczneudziecisącorazczęś-
ciejwykonywanewośrodkachpozapediatrycznych.
Wzwiązkuztym,znaczącywpływnazmniejszenie
ryzykanarażeniadziecinapromieniowaniezeźródeł
medycznychmaodpowiedniekształceniepersonelu,
stosowaniesprzętu,proceduriprotokołówdostoso-
wanychdobadaniadzieciorazciągławeryfikacja
iaktualizacjainformacjinatematstosowanychme-
toddiagnostycznychiwykorzystywanegosprzętu.
3
