Dietabogatawbłonnikpokarmowyobfitujewwitaminyantyoksydacyjne:C,β-ka-
roten,E.Uosóbspożywającychdużeilościbłonnikapokarmowegozwiększonajest
mikrobiologicznasyntezawitaminyB
1iB
2.
Należyzaznaczyć,żeistniejąchoroby,wktórychzbytdużespożyciebłonnikapokar-
mowegojestniewskazane,np.dlaosóbniedożywionych,zniedokrwistością,chorobami
układukostnego,przewodupokarmowego(zapalenieżołądka,trzustki,drógżółciowych,
jelit),rekonwalescentów.Nadmiarbłonnikapokarmowegoniejestwskazanywdietach
dlamałychdzieci.
ZgodniezdanymiopublikowanymiprzezEFSA(EuropeanFoodSafetyAuthori-
ty)-EuropejskiUrządds.BezpieczeństwaŻywności(2010)-wystarczającespożycie
(AI-AdequateIntake)błonnikadladorosłychwynosi25gldobę,adladzieci-od10
do21gldobę,zależnieodwieku.Wniektórychprzypadkachuludzidorosłychspożycie
błonnikapokarmowegowyższeniż25gldobęmożedawaćpozytywneefektywredukcji
masyciałaczyredukcjiryzykachoróbdietozależnych.Dlaosóbwstarszymwiekuilość
błonnikawdziennejracjipokarmowejmożebyćzmniejszonado20gldzień.
WobecnychnNormachżywieniadlapopulacjiPolskiiichzastosowaniu”opraco-
wanychwIŻŻpodredakcjąMirosławaJarosza,EwyRychlik,KatarzynyStoś,Jadwigi
Charzewskiej(2020r.),wydanychprzezNIZP-PZHwartościpodanepowyżejpozostają
niezmienione[3].
1.3.4.TŁUSZCZE
1.3.4.1.Budowaipodziałtłuszczów
Tłuszczezwanesątakżetłuszczowcamialbolipidami.Nazwalipidypochodziodsło-
wagreckiegolipos-tłuszcz.Sągrupązwiązkóworganicznychoróżnorodnejbudowie,
leczmająwspólnącechę-sąnierozpuszczalnewwodzie,natomiastrozpuszczająsię
wrozpuszczalnikachorganicznych,takichjakbenzen,eter,chloroform,aceton.
Worganizmieczłowiekastanowiąstałyskładnikbudowy,odgrywająrolęmateriału
energetycznego,ponadtosąpodstawowymrozpuszczalnikiemdlabiologicznieważnych
związkównierozpuszczalnychwwodzie,np.niektórychwitamin.
Tłuszczeprostezawierająpierwiastki:węgiel,wodór,tlen.Tłuszczezłożoneoprócz
wymienionychpierwiastkówmająwswoimskładziefosfor,czasemazotlubsiarkę.
1.3.4.2.Tłuszczewłaściwe
Sąestramiglicerolu(trójwartościowegoalkoholu)ikwasówtłuszczowych(jednokarbok-
sylowych,nierozgałęzionych).
Glicerolmożetworzyćestryzjedną,dwiemaitrzemacząsteczkamikwasutłuszczo-
wego,dając:
•monogliceryd(monoacyloglicerol),
•digliceryd(diacyloglicerol),
•trigliceryd(triacyloglicerol).
Tłuszcze
65