Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jeżelipomiarwydatkówenergetycznychorganizmuwykonujesięwwarunkach
innychniżokreślającepodstawowąprzemianęmaterii,np.niejestonprzepro-
wadzanynaczczo,uzyskanewynikiokreślasięjakospoczynkowąprzemianę
materii(SPM).Spoczynkowewydatkienergetyczneook.10%większeniż
określanewwarunkachpodstawowych.
Wielkośćpodstawowychizwiązanychzaktywnościąfizycznąwydatkówenerge-
tycznychzależym.in.odmasyiskładuciała.Jednakróżnetkankiinarządymają
różnepotrzebyenergetyczne.Dlawątroby,przewodupokarmowego,mózgu,
nerekisercaonenajwiększe,wprzeliczeniunajednostkęmasy.Uzdrowej,
szczupłej,dorosłejosobytook.75%podstawowychwydatków,mimożenarządy
tetojedynie10%masyciała.Średnio20%wydatkówenergetycznychzwiąza-
nychjestzespoczynkowymzapotrzebowaniemnaenergiętkankimięśniowej,
którastanowiok.40%masyciała.Natomiastwydatkienergetycznetkankitłusz-
czowejtozaledwie5%podstawowychwydatkówenergetycznych,ajejudział
wcielemieścisięwgranicach20–30%.
Wartośćpodstawowychwydatkówenergetycznychorganizmuzależytakżeod:
.czynnikówgenetycznych;
.czynnikówhormonalnych(wtymgłówniemetabolizmuhormonów
tarczycy);
.płci;
.przebytychbądźistniejącychchorób;
.przyjmowanychleków(np.glikokortykoidówlubinnychlekówhormonalnych);
.stanuodżywienia;
.typucharakteru,stanupsychiki.
Niewszyscyludzieotakiejsamejmasieciałaijednakowejwysokościcechująsię
tymsamympoziomemwydatkówenergetycznychwspoczynku.Wartośćpod-
stawowejprzemianymateriimożesięwahaćwgranicach28–42kcal/m2p.c./
/godz.uosóbwwieku20–40lat.
WokresierozwojuorganizmuwartośćPPMsięzwiększa.Dladzieciimłodzieży
wokresiewzrostumożesięonazbliżaćnawetdo70kcal/m2p.c./godz.Koszt
energetycznywzrostuirozwojuzwiązanyjestzarównozpotrzebamienerge-
tycznymirozwijającychsiętkanek,jakiztworzeniemzapasówenergii.Szacuje
się,żekoszt,wynikającyzewzrostuniemowlęciawpierwszychmiesiącachży-
cia,stanowiok.35%całkowitegozapotrzebowaniaenergetycznego.Udziałener-
giizwiązanejzrozwojemjegoorganizmuzmniejszasiępodkoniec1.rokużycia
dook.5%,apoukończeniu2.rokużycia,dozakończeniawzrastania,pozosta-
jenapoziomie1–2%całkowitychwydatkówenergetycznych.
Okresciąży,poprzezwzrostirozwójpłoduorazłożyska,rozrostmacicyigru-
czołówmlecznychorazzmianymetabolizmupowodujezwiększenienietylko
3