Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SalaoperacyjnawWar-
szawskimLazarecie
Polscylekarze
wczasach
Iwojny
światowej...
Miejskim
Ryc.5.
wyposażonowpracownięradioskopowąiga-
binetdentystyczny
.Dopomocywtrudnych
przypadkachwzywanospecjalistówzterenu
Warszawy
.Wczasiedziałalnościlazaretu
przyjęto16277chorych,wtym11167le-
czonowoddziałachchirurgicznych,a4603
woddziałachchoróbwewnętrznych60.Na
10181operowanychzmarło761rannych
ichorych,tj.7,47%,główniezpowoduro-
powicy(688),atakżetężca,różyizapalenia
płuc.Największąśmiertelnośćzanotowano
wśródchorychpopostrzałachjamybrzusz-
nej(29,7%),kręgosłupa(26,08%),głowy
(11,51%)iklatkipiersiowej(8,7%)61.Wyko-
nywanotrepanacjeczaszki,amputacjekoń-
czyn,atakżeoperacjenaprawczetętnickoń-
czyn,zszywającścianęzranionegonaczynia
(przysiedmiuzgonach).Olbrzymiwysiłek
zespołulekarzylazaretuzaowocowałrów-
nież32pracaminaukowymizzakresuchi-
rurgii,choróbwewnętrznychilaryngologii.
Przedstawionownichwłasnedoświadczenia
wpostępowaniuzobrażeniamispowodowa-
nyminowymirodzajamibroni:karabinami
maszynowymi,działamiwielkokalibrowy-
mi,czołgami,ostrzałemlotniczym,minami
igazamitrującymi62,omówionopostrzały
jamybrzusznej,przedstawiająctechnikichi-
rurgiczneiichefekty63.Szczegółowoprzed-
stawionewynikileczeniawposzczególnych
oddziałachispecjalnościachimponująszero-
kimzakresemoperacjiidobrymirezultatami.
Zdobytawiedzapozwoliłanasformułowanie
praktycznychwnioskówprzydatnychdlame-
dycynywojskowej64.
Wgrudniu1914r.nazlecenieKomitetu
Obywatelskiegom.WarszawypowstałKo-
mitetSanitarnyWarszawskidziałającydo
września1915r.Jegozadaniembyłyregular-
nekontrolewarunkówsanitarno-higienicz-
nychWarszawyiokolic.WskładzieKomi-
tetuSanitarnegowśródblisko300osóbbyło
około40lekarzy
.Kontrolnaiprofilaktyczna
działalnośćKomitetu,założeniebezpłatnych
punktówszczepieńprzeciwospie,ambula-
toriówobserwacyjnych,izolatoriów,szpitali
zakaźnychwrazzaktywnąpostawąspołe-
czeństwaWarszawypozwoliłyzachować
wmieściekorzystnąsytuacjęepidemiczną65.
Polscylekarzeistudencimedycynyza-
mieszkalinaterenieCesarstwaRosyjskiego
wczasiewojnyzostaliwcielenidoarmiilub
pracowaliwróżnych,nierazbardzoodle-
głychrejonachkraju.Swoimiumiejętnościa-
60Ibidem,s.13.
61Ibidem,s.129–130.
62Ibidem,s.145–520.
63Ibidem,s.282–300.
64Ibidem,s.351–358.
65R.Zabłotniak,KomitetSanitarnyWarszawski(1914–1915),nZdrowiePubliczne”1989,t.100,nr5,s.291–293.
19
